حلقه محاصره تنگ‌تر می‌شود

بهروز صمدبیگی
بهروز صمدبیگی

» احتمال بازداشت حمید بقایی و نزدیکی به مشایی

عصر چهارشنبه برای دومین بار در ماه جاری شایعه بازداشت حمید بقایی، معاون اجرایی رییس‌ دولت منتشر شد و این بار دیگر یار نزدیک محمود احمدی نژاد، مجتبی ثمره هاشمی این شایعه را تکذیب نکرد. دستیار ارشد احمدی‌نژاد در حاشیه‌ جلسه‌ هیات دولت در پاسخ به خبرنگاری که جویای صحت و سقم انتشار خبر بازداشت بقایی از سوی یک رسانه خارجی بود، گفت: “چرا شما به خبرگزاری‌های خارجی استناد می‌کنید؟”

 

پله پله تا مشایی

نهاد ریاست‌جمهوری پس از پشت سر گذاشتن دومین سالگرد برگزاری انتخابات پر حرف و حدیث سال 88 که منشا تحولات سیاسی فراوانی شد، روزهای پرجنجالی را می‌گذراند؛ با این تفاوت که تیرماه 88 با معترضان به نتایج انتخابات و طیف سیاسی اصلاح‌طلب مواجه بودند و این بار همفکران سابق خود را پیش رو دارند. حلقه یاران نزدیک احمدی‌نژاد که حالا از سوی اصولگرایان، “جریان انحرافی” نام گرفته‌اند تا چندی پیش مسبب و بانی اخراج بسیاری از اعضای کابینه شناخته می‌شدند اما اکنون خود در آستانه بازداشت و اتهامات امنیتی قرار دارند.

در نخستین روزهای کاری سال 1390، برکناری اسفندیار رحیم مشایی از سرپرستی نهاد ریاست جمهوری و جایگزینی حمید بقایی رییس وقت سازمان میراث فرهنگی به‌عنوان معاون اجرایی و سرپرست نهاد از جدی شدن فشارها بر احمدی‌نژاد و یارانش خبر می‌داد.

چند روز بعد استعفای حیدرمصلحی، وزیر اطلاعات که بلافاصله با موافقت احمدی‌نژاد مواجه شد و بعد مخالفت علنی آیت‌الله خامنه‌ای از عمیق شدن شکاف میان رییس‌جمهور محبوب اصولگرایان با آنان و رهبر جمهوری اسلامی پرده برداشت. این ماجرا که به قهر احمدی‌نژاد از جلسات هیات دولت انجامید، در اخبار و تحلیل‌ها، بار دیگر از نقش موثر مشایی خبر می‌داد.  اما گویا هنوز زمینه برای مقابله با مهره اصلی جریانی که اصولگرایان انحرافی می‌خوانند و آن را از جریان فتنه ـ– نامی که به جنبش سبز داده‌اند-ـ خطرناکتر می‌دانند، فراهم نبود. پس عباس امیری‌فر، مسئول شورای فرهنگی نهاد ریاست جمهوری که گفته می‌شد گزینه احمدی‌نژاد برای جایگزینی مصلحی است از سوی نهادهای امنیتی بازداشت شد. البته اتهام او را دست داشتن در تهیه سی‌دی ظهور بسیار نزدیک است عنوان کردند اما چون همه حاشیه‌های دیگر دولت، باز نام مشایی هم شنیده می‌شد.

امیری‌فر که اسفندیار رحیم‌مشایی را رییس‌جمهور آینده ایران خوانده بود پیش از بازداشت اظهارات تندی علیه حامیان خامنه‌ای ایراد و به صراحت از اقدامات و سیاست‌های مشایی حمایت کرده بود.

آن‌طور که روحانیون نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی می‌گویند امیری‌فر با حمایت‌های مالی رحیم‌مشایی اقدام به انشعاب از “جامعه وعاظ” کرده و در برابر آن “جامعه وعاظ ولایی” را راه‌اندازی کرده است. این اقدام امیری‌‌فر با خشم مسئولان بلند‌پایه جامعه روحانیت مبارز (مهدوی کنی و شجونی) مواجه شد به طوری که جعفر شجونی، دبیرکل جامعه وعاظ شکایتی علیه وی تسلیم قوه قضائیه کرد. امیری‌فر پس از مجموعا 50 روز بازداشت به حکم مراجع امنیتی و دادگاه ویژه روحانیت به محل کار خود برگشت اما خبر رسید که تعداد زیادی از کارمندان دفتر ریاست جمهوری از اقامه نماز ظهر به امامت وی امتناع می‌کنند و در این نهاد نماز ظهر با امامت دو پیشنماز مجزا اقامه می‌شود.

 

بقایی؛ آخرین سنگر قبل از هدف

در همان روزها که مشایی و احمدی‌نژاد در برابر رسانه‌ها سکوت اختیار کرده بودند، حمید بقایی اما مدافعی تند و تیز برای دولت و نهاد ریاست‌جمهوری بود و خطاب به مخالفان گفت: “اگر مسلمان نیستید، لااقل آدم باشید.”

حمید بقایی که احمدی‌نژاد را کوروش زمان می‌داند، از لحاظ نزدیکی به مشایی، رابطه مشایی و احمدی‌نژاد را به ذهن متبادر می‌کند. جالب اینکه هر سه این بالانشینان ساختمان نهاد ریاست جمهوری در خیابان پاستور، در دهه 60سابقه امنیتی و اطلاعاتی در مناطق غربی ایران دارند. او با ریاست مشایی بر رادیو تهران، مسوولیت سایت این رادیو را برعهده گرفت و به دلایلی که بعدها از سوی برخی فساد اخلاقی خوانده شد، اخراج گردید. بقایی با شهرداری احمدی‌نژاد خیلی زود به رییس اش در سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران پیوست و او را در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری همراهی کرد تا اینکه با رفتن مشایی به ریاست همین سازمان و چندین و چند سمت دیگر مهم دولتی رسید. معاونت اجرایی رییس‌جمهور آخرین سمت اوست و البته حکم 4 سال انفصال از خدمات دولتی از سوی دیوان عدالت اداری هم نتوانسته مانع حضورش در حلقه یاران احمدی‌نژاد شود.

حالا به نظر می‌رسد بازداشت های پلکانی به یک قدمی مشایی و بقایی رسیده است؛ مخصوصا پس از دستگیری آزاده اردکانی، معلم خصوصی زبان انگلیسی بقایی و مشایی که به ریاست موزه ملی ایران هم رسیده بود و همچنین بازداشت محمد شریف ملک زاده، معاون سابق بقایی، دبیر شورای عالی ایرانیان و معاون وزیر امور خارجه. هفته اول تیر ماه برخی پایگاه‌های خبری از بازداشت بقایی خبر داده بودند و روز 21 تیرماه خبرگزاری فرانسه نیز مدعی شد: “معاون اجرایی رئیس جمهور تحت بازجویی قضایی به دلیل بی قانونی اجرایی در طول ریاستش بر سازمان میراث فرهنگی است.”

 

در انتظار روزهای آینده

بقایی که در مصاحبه‌ای گفته بود خطر بازداشت را احساس نمی‌کند و به اتهامات علیه خودش و مشایی می‌خندد، بیش از همیشه به دستگیری نزدیک شده است.

به این ترتیب اگر عدم تکذیب ثمره هاشمی را دلیل بر تایید بازداشت این مقام بلندپایه دولتی بدانیم، واکنش احمدی‌نژاد که پیش از این هشدار داده بود کابینه‌اش خط قرمز است؛ تعیین کننده معادلات سیاسی روزهای آینده ایران و موثر در کشمکش ایجاد شده میان دو طیف اصولگرایان خواهد بود. آیا آنگونه که عبدالنبی نمازی، امام جمعه کاشان و عضو مجلس خبرگان رهبری با وجود تکذیب دفتر رهبر جمهوری اسلامی اصرار دارد، آیت‌الله خامنه‌ای موافق بازداشت همه چهره‌های نزدیک به اسفندیار رحیم‌مشایی و به عبارت دیگر احمدی نژاد است؟