ارزش پول ملی ایران (ریال) در برابر دلار آمریکا، روز سه شنبه به سقوط خود ادامه داد، در حالیکه نوسانات شدیدی بر اثر تشدید تحریم های بین الملی و عدم اطمینان به تجارت داخلی و منطقه ای بر بازار حاکم شده است.
کاهش شدید ارزش ریال مقامات ایرانی را بر آن داشت تا در اظهارات قبلی خود مبنی بر قطع روابط تجاری با امارات متحده عربی، که از شرکای تجاری مهم ایران محسوب می شود، تجدید نظر کنند.
مقامات ایران، ازجمله محمد رضا فیاض، سفیر ایران در امارات، روز سه شنبه گفته بود که ایران روابط تجاری خود را با سومین شریک بزرگ تجاری اش قطع می کند. از سوی دیگر مهدی غضنفری، وزیر اقتصاد و صنایع گفت تجارت با امارات متحده عربی، به دلیل “مواضع ضد ایرانی” این کشور قطع می شود.
به دنبال این اظهارات ارزش ریال به بیسابقه ترین حد نزولی خود در برابر دلار رسید و 15 درصد از ارزش خود را در ظرف سه روز از دست داد.
یکی از تجار گفت: “ترس بر بازار حاکم شده است. قیمت دلار بصورت ساعتی اضافه می شود.”
قیمت دلار در ماه اکتبر هم، پس از آنکه امارات متحده عربی تحریم هایی را علیه ایران اعمال کرد، به شدت افزایش یافت.
پس از سقوط ارزش ریال در روز سه شنبه، محمد رضا رحیمی، معاون رئیس جمهور قطع روابط تجاری ایران و امارات متحده عربی را تکذیب کرد. او گفت فقط به امارات “هشدار” داده شده که با تحریم های پیشنهادی آمریکا همسو نشود.
در میان این اظهار نظر های متناقض، اتاق بازرگانی ایران خبر داد نامه ای از سوی بانک مرکزی دریافت کرده که در آن معامله با درهم، پول رسمی امارات متحده عربی، ممنوع اعلام شده است.
مسعود دانشمند، رئیس اتاق بازرگانی خواستار حفظ آرامش شد. او گفت: “تجارت امارات متحده عربی با ایران معادل 25 میلیارد دلار است. هر گونه تصمیمی در باره این کشور باید با فکر بیشتری صورت گیرد.”
این ماجرا میزان حساسیت اقتصاد ایران را در برابر تحریم ها به نمایش گذاشت و از سوی دیگر، به گفته تحلیلگران، نتایج تصمیمات ناگهانی مقامات ایران را نشان داد.
امارات متحده عربی، و بخصوص دبی، پس از ترکیه و عراق سومین شریک تجاری منطقه ای ایران به شمار می رود، که امکانات صدور مجدد کالاها و تبادلات مالی را برای ایران فراهم می آورد. جمهوری اسلامی در حال حاضر دومین مقصد صدور مجدد کالا، بعد ازهند، برای دبی به شمار می آید.
تجارت دبی در سال 2011، علی رغم اعمال تحریم های بیشتر، با ایران افزایش یافت، ولی برخی دیگر از همسایگان ایران اکنون در پی کاهش مراودات تجاری با ایران هستتند.
شورای همکاری خلیج فارس، شامل شش کشور عربی حاشیه خلیج فارس، در نشستی دو روزه در ریاض، ایران را به دلیل به خطر انداختن صلح خاورمیانه مورد سرزنش قرار دادند. هرچند در این نشست هیچ گونه تدبیر عملی برای تحریم ایران پیش بینی نشد، ولی تحلیلگران می گویند انتظار دارند این نشست بر روابط تجاری ایران با دبی اثر بگذارد. این نشست روز سه شنبه به پایان رسید.
حتی پیش از سقوط شدید ارزش پول ملی در سه روز اخیر، ایرانی ها تا حد زیادی اطمینان خود را به پول ملی از دست داده بودند. طی روزهای اخیر صف های طولانی برای خرید سکه طلا تشکیل شده که دولت را وادار کرده است فروش مستقیم آن را متوقف سازد.
هادی لاری، اقتصاددان، می گوید: “مردم بیم آن دارند که پول دولت تمام شده باشد و به همین دلیل اقدام به این کار می کنند.”
محمد خوش چهره، یکی از نمایندگان قبلی مجلس که منتقد محمود احمدی نژاد است گفت او انتظار دارد دولت بازار ارز را در دست بگیرد.
او گفت: “آنها مجبورند کنترل کامل بازار ارز را در دست بگیرند.”
منبع:واشنگتن پست – 21 دسامبر 2011
