اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس مجلس خبرگان اعلام کرده به دلیل نگرانی بابت نبود شرط “عدالت”، از حضور در نماز جمعه خودداری می کند. به گفته تیمور علی‌عسگری، نماینده مشهد در مجلس هفتم و مشاور هاشمی رفسنجانی در مجمع تشخیص مصلحت نظام، رییس مجلس خبرگان درباره علت عدم حضور خود در نماز جمعه، اعلام کرده است: “اگر من به نماز جمعه بروم و واقعیت‌ها را بیان نکنم کتمان شهادت کرده و از عدالت می‌افتم.”
علی عسگری همچنین درباره عدم حضور هاشمی در نماز جمعه، پس از خطبه های وی در تیرماه سال گذشته، به آفتاب گفته است: “در جو کنونی ایشان ترجیح می‌دهند خطبه‌ای که شرایطش پرداختن به مسایل سیاسی و واقعیت‌های روز جامعه است را نخوانند.”
وی افزوده: “یک بار خود بنده این مسأله را مطرح و حتی اصرار نیز کردم که بالاخره این تریبون یعنی تریبون نماز جمعه اثرگذار است و برای دنیا پخش می‌شود. یعنی هم در داخل و هم در خارج از کشور اثرگذار است. در مورد خطیبی مانند شما نیز درست نیست که بگویند شما حاضر به خواندن نماز نیستید و شاید برخی‌ها بگویند چون نماز بهم می‌خورد و گروه‌های خودسر حاضر شده و علیه شما شعار می‌دهند شما در نماز جمعه حاضر نمی‌شوید و… ایشان گفتند هر گاه از من سئوال شده این‌گونه پاسخ دادم که یکی از شرایط مهم امام و خطیب جمعه این است که واقعیت‌ها را مطرح کند. مشکلات و مسایل مبتلا به جامعه را بازگو کرده و راه حل ارایه دهد.”
عسگری همچنین از قول هاشمی افزود: “عدالت امام جمعه اقتضا می‌کند که از روی انصاف، علم و دقت مشکلات و مسایل مبتلابه را بیان کرده و تحلیل ارائه دهد. اگر مسایل را بیان کنم باعث ناراحتی برخی خواهد شد، اگر هم نگویم باعث سلب عدالت من می‌شود بنابراین هر که از من در خصوص حوادث اخیر سئوال می‌کند می‌گویم گفتنی‌ها را در همان نماز جمعه آخر گفتم.”
سخنان هاشمی می تواند از نظر مذهبی، بسیار چالش برانگیز باشد؛ بخصوص آنکه امامان جمعه از سوی رهبر جمهوری اسلامی انتخاب می شوند.
سخنان اخیر هاشمی رفسنجانی که هم زمان ریاست مجلس خبرگان رهبری و همچنین مجمع تشخیص مصلحت نظام را بر عهده دارد، نشانگر حجم بالای درگیری ها در سطوح فوقانی قدرت در جمهوری اسلامی است.
هاشمی و نماز جمعه
عدم شرکت هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه، از سوی یکی از نزدیکان وی در حالی بیان می شود که پیش از این اخبار ضد و نقیضی در مورد علل عدم حضور هاشمی در نماز جمعه شنیده می شد.
رضا تقوی، رییس شورای سیاست گذاری ائمه جمعه، زمانی در این باره گفته بود: “ممکن است یک امام جمعه مدتی خطبه‌های نماز جمعه را بخواند و نماز به امامت ایشان برگزار شود و بعدا به دلایلی این اقدام را انجام ندهد و این فقط مربوط به آقای هاشمی رفسنجانی نیست. این مساله در ارتباط با آیت‌الله هاشمی رفسنجانی نیز پیش آمده است. در فضای بعد از انتخابات عدهای می‌خواستند از نماز جمعه ایشان سوءاستفاده کنند… اگر این باب را در نماز جمعه باز کنیم که هر کسی ناکامی سیاسی دست پیدا می‌کند، بخواهد جرات کند و بیاید و نماز جمعه را به هم بریزد نمی‌توانیم در کشور نماز جمعه اقامه کنیم… در آن نماز جمعه عدهای شعار می‌دادند و حتی در موقع خطبه‌ها نیز ساکت نبودند، و در واقع هواس مردم را پرت می‌کردند و چنین فضایی نیز هنگامی که آقای هاشمی رفسنجانی نماز را اقامه می‌کردند، به وجود آمد. هر موقع که بحث و خبری منتشر می‌شد که قرار است آقای هاشمی نماز جمعه را اقامه کند، پیامک‌هایی فرستاده می‌شد که برویم نماز جمعه را به هم بریزیم. خود حضرت آقای هاشمی اعلام کردند که عدهای سعی می‌کنند از نماز جمعه و حضور من در نماز جمعه سوء استفاده کنند و خودم در نماز جمعه نمی‌آیم. من تلفنی با ایشان صحبت کردم، تماس داشتیم و همین صحبت را مطرح کردم و در واقع آقای هاشمی مصلحت نماز جمعه را بالاتر از این مسائل می‌دانست و چنین تصمیمی را گرفتند.”
اشاره تقوی به تنها نماز جمعه ای است که بعد از انتخابات به امامت هاشمی رفسنجانی برگزار شد. حدود یک ماه پس از انتخابات ریاست جمهوری، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در نماز جمعه 26 تیر ضمن دعوت همه به حفظ وحدت گفته بود که برای فرونشاندن بحران، چند پیشنهاد دارد که عمده ترین آنها حفظ اعتماد مردم به حکومت است.
وی تاکید کرده بود که نخست باید اعتماد را به عنوان هدفی مقدس به مردم بازگرداند و کل اجزای حکومت ایران باید در چارچوب قانون عمل کنند. رییس مجلس خبرگان همچنین گفته بود افرادی که در جریان ناآرامی ها بازداشت شدند، باید آزاد شوند و “نباید به خاطر زندانی بودن عده ای، دشمنان ما را استهزا کنند.” او همچنین به سرکوب رسانه ها در ایران اعتراض کرده و گفته بود رسانه هایی را که با استفاده از قانون مجوز گرفته اند، نباید محدود کرد.
تعداد زیادی از هواداران جنبش سبز در نمازجمعه‌ای که به امامت هاشمی‌رفسنجانی برگزار شد، شرکت کردند و شعارهایی علیه دولت سر دادند. بعد از آن نماز جمعه، هاشمی رفسنجانی دیگر در نماز جمعه تهران حضور نیافت. پس از آن دفتروی اطلاعیه‌ای منتشر کرد که براساس آن رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام به منظور “جلوگیری از درگیری احتمالی” در نماز جمعه تهران شرکت نخواهد کرد.
سخنان هاشمی‌رفسنجانی در نماز جمعه اما با انتقاد گسترده رسانه‌های حامی دولت مواجه شد. آنها وی را از جمله “سران فتنه” نام نهادند که انتشار نامه‌اش به رهبر جمهوری اسلامی، چند روز پیش از آغاز انتخابات، سرآغاز اعتراضات خیابانی بوده است.
پس از آن آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری‌اسلامی نیز وارد میدان شد و از “مواضع دوپهلوی برخی خواص” انتقاد کرد و خواستار موضع‌گیری شفاف آنها شد.
همه واکنش های هاشمی
هاشمی رفسنجانی، پس از انتخابات بارها به انتقاد از وضعیت موجود در جامعه پرداخته است. وی در سالگرد فوت ایت الله بهشتی با انتشار متنی اوضاع جمهوری اسلامی را “آشفته بازار” توصیف کرد.
هاشمی‌رفسنجانی همچنین با اشاره غیرمستقیم به حوادث پس از انتخابات گفت: “ما نیز با همه سفارشاتی که از پیرو مراد خویش داشتیم، شاید به خاطر دلتنگی‌های زمانه، سعه صدر سابق را نداریم.”
هاشمی رفسنجانی، در این متن ـ که در سایت شخصی وی منتشر شد ـ اضافه کرده بود: “مشفقانه‌ترین انتقادها را برنمی‌تابیم و نقشه‌های شوم دشمنان دوست‌نما را درنمی‌یابیم. نفاق را صداقت، توهین را صراحت، دروغ را درایت، تهمت را شجاعت و شعار را بصیرت می‌دانیم.”
وی همچنین در اشاره‌ای مستقیم به آیت‌الله خامنه‌ای، چنین گفته بود: “دشمنان ما وسیع‌تر شده‌اند، اما دایره دشمن‌شناسی ما محدود شده است. دشمنان دوست‌نما در ما رخنه کرده‌اند و بر پنجره نگاه ما برای رویت دوردست‌ها گل گرفته‌اند، روزمرگی ما را به اضطراب واداشته است.”
رهبر جمهوری اسلامی، در سخنان خود، بیش از همه مسئولین از کلمه “دشمن” استفاده کرده و همواره مسئولان را به “دشمن شناسی” فرا خوانده است.
اما شاید مهم‌ترین واکنش هاشمی‌رفسنجانی، نامه‌ای بود که پس از مناظره‌های انتخاباتی و سه روز مانده به روز انتخابات، به رهبر جمهوری‌اسلامی نوشت. وی در آن نامه نسبت به وضعیت کشور و وقوع “اتفاقات تلخ” در کشور هشدار داد. وی درآن زمان هشدار بود که در صورت عدم واکنش مناسب به این اتفاقات، اوضاع مملکت “آشفته” خواهد شد.
سایت متعلق به رییس مجلس خبرگان رهبری، امسال و در آستانه سالگرد انتخابات ریاست جمهوری، این نامه را مجددا منتشر کرد. پس از اعتراضات مردم به نتیجه انتخابات هم هاشمی‌رفسنجانی در نماز جمعه، خواستار “دل‌جویی از خانواده آسیب‌دیدگان” و آزادی زندانیان سیاسی شد. خواسته‌هایی که مورد اعتراض رسانه‌های حامی دولت قرار گرفت. این رسانه‌ها مصداق عبارت “خواص بی بصیرت” در سخنان رهبر جمهوری اسلامی را، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام دانستند.
هاشمی‌رفسنجانی پس از آن در دیدارها و سخنانش بارها اعلام کرده که مواضع وی، همان سخنانی است که در نماز جمعه بیان کرده است.
وی چندی پیش نیز در دیدار با خانواده زندانیان سیاسی، اعلام کرد: “اگر بخواهم خواسته شما را به ماموران منتقل کنم، مطمئن نیستم جواب مساعد بگیرم و شاید نتیجه عکس بدهد”.
وی همچنین با بیان اینکه “مقام معظم رهبری در خصوص اعمال قانون و تسریع در رسیدگی و رعایت حقوق قانونی آنها (زندانیان سیاسی) در زندان دستورات مناسبی صادر کرده بودند که می تواند بسیاری از مشکلات حاضر را رفع نماید” اعلام کرده بود خواسته‌های خانواده های زندانیان سیاسی را به آیت‌الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری‌اسلامی منتقل می‌کند و: “امیدوارم این کار بی نتیجه نباشد.”
این سخنان همه در حالی بیان شده است که نامه های محسن کدیور و مهدی کروبی، به رییس مجلس خبرگان درباره استیضاح رهبری و نظارت بیشتر بر عملکرد وی، تاکنون از سوی وی بی جواب مانده است؛ مساله ای که با انتقاد رسانه های حامی دولت نیز رو به رو شد.
