پرونده هسته ای پایان کار نیست

نویسنده
مریم کاشانی

» لاریجانی: اختلاف ما با آمریکا عمیق است

روزنامه شرق دیروز سخنان رئیس مجلس در گفتگو با شبکه عربی تلوزیون دولتی ایران را منتشر کرد که در آن از حل اختلافهای امریکا و ایران حتی پس از حل احتمالی پرونده هسته ای سخن گفته بود. بر اساس این گزارش لاریجانی با اشاره به این که عوامل بسیاری در آینده روابط ایران و آمریکا دخیل است، تاکید داشت: “در مجموع با این رفتار آمریکایی‌ها در منطقه، اختلاف‌های ایران با آمریکا عمیق است.” او اضافه کرده بود: “اختلاف کم نیست، مشکل این است که آمریکایی‌ها منطقه را نمی‌شناسند؛ با تصور خاصی فتنه‌ای را به وجود می‌آورند و به دلیل آنکه بلد نیستند آن را حل کنند، آن را به حال خود رها می‌کنند و می‌روند.” لاریجانی معتقد بود: “موضوع هسته‌ای هم حل شود، اختلافات با آمریکا ادامه خواهد داشت.”

ناامیدی رئیس مجلس از احتمال حل اختلاف ایران و امریکا، تنها مختص به او نیست. این سخنان در واقع تکرار رویکرد آیت الله خامنه ای به موضوع رابطه ایران و امریکا است. آیت الله خامنه ای باور دارد که دولت امریکا به دنبال براندازی جمهوری اسلامی است و موضوع هسته ای تنها یکی از بهانه های امریکا برای فشار بر ایران است. او بارها این تلقی خود را به مسئولین حکومتی ایران یادآوری کرده است.

رهبر جمهوری اسلامی 28 بهمن ماه سال گذشته طی سخنانی تاکید داشت: “مکرر گفتیم که مسئله‌ی هسته‌ای بهانه است برای دشمنی؛ مسئله‌ی هسته‌ای هم اگر یک روزی - حتی به فرض محال - بر طبق نظر آمریکا حل بشود، باز یک مسئله‌ی دیگری دنبال آن می‌آید؛ الان ملاحظه کنید سخنگویان دولت آمریکا بحث حقوق بشر، بحث موشکی، بحث سلاح و مانند اینها را به میان آوردند.”

او سال گذشته در یکی دیگر از سخنرانیهای خود گفت: “تحریمها از قبل بود، […]علت آن هم، نه مسئله‌ی هسته‌ای است، نه مسئله‌ی حقوق بشر است، نه مسائل دیگری از این قبیل است؛ علت آن را خود آنها هم میدانند، ما هم می‌دانیم؛ علت، استقلال‌خواهی ملت ایران است؛ […] مسئله این است. حالا بهانه یک روز انرژی هسته‌ای است، یک روز غنی‌سازی است، یک روز حقوق‌بشر است، یک روز حرفهایی از این قبیل است.”

خامنه ای، حتی پیش از تشدید بحران هسته ای ایران و غرب نیز چنین تصویری از امریکا ترسیم میکرد.از جمله در بهار سال 1382 طی سخنانی تاکید کرد که خواسته های امریکا “حد یقف” ندارد و از مسئولان جمهوری اسلامی خواست که در برابر خواسته های امریکا عقب نشینی نکنند. او گفته بود: “من این موضوع را بارها به بعضی از مسؤولانی که دچار وسوسه و واهمه‏هایی بودند، گفته‏ام که حدّ یَقفِ فشار آمریکا کجاست؛ آن را مشخّص کنید، که اگر به آن‏جا رسیدیم، دیگر بعد از آن هیچ فشاری علیه ما نخواهد بود. من عرض کنم حدّ یقف کجاست؟ آن‏جایی است که شما - که چنین حقّی را نه شما دارید، نه من - از طرف ملت ایران اعلام کنید که ما اسلام، جمهوری اسلامی و حکومت مردمی را نمی‏خواهیم؛ هر کسی که شما مصلحت می‏دانید، بیاید در این مملکت حکومت کند! این حدّ یَقِف است.”

نگرانی آیت الله خامنه ای و دیگر مسئولان جمهوری اسلامی از تلاش برای براندازی حکومت ایران، آنقدر تکرار شد که حتی باراک اوباما طی سخنانی در سازمان ملل صریحا اعلام کرد که دولت امریکا به دنبال براندازی حکومت در ایران نیست.

با اینحال مسئولان جمهوری اسلامی این سخنان را فریبکارانه توصیف کردند. سرلشکر قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس ایران چند روز بعد از سخنان اوباما گفته بود: “حرفهای اوباما در خصوص اینکه آمریکا به دنبال براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران نیست زمانی قابل قبول است که آثار این حرف در سیاست های آنها قابل مشاهده باشد.” او تاکید داشت: “ اینکه اوباما می گوید ما به دنبال براندازی نظام ایران نیستم نه تنها اظهار لطف نیست بلکه تنها اقراری بر ناتوانی آنها برای رویارویی با ایران اسلامی است. از زمان پیروزی انقلاب تاکنون آمریکا از کوچکترین تلاشی برای براندازی نظام فروگذار نکرده و در این مسیر تمام توان خود را به کار گرفته است.”

آیت‌الله امامی‌کاشانی امام جمعه موقت تهران نیز همان روزها گفته بود: “رئیس‌جمهور آمریکا در سخنانش این جمله را گفت که «به دنبال براندازی نظام جمهوری اسلامی نیستند، هر چند آنان خودشان می‌دانند و نیازی به گفتن این مطالب نیست ولی باید بگویم این سخنان درست نیست.” او اضافه کرده بود: “نظام جمهوری اسلامی ایران قابل براندازی نیست، نظامی که هویتش در رابطه با خدا است، نظامی که بر دوش تک تک این ملت استوار است، نظامی که با این ارزش و هویت است که نمی‌شود از بین برد، این سخن رجز است، در میدان‌های جنگ هم رجز می‌خواندند، این سخنان رجزخوانی است.”

افزایش فشارهای امریکا و غرب بر ایران به دلیل وضعیت حقوق بشر، که با وجود مذاکرات هسته ای همچنان ادامه یافته است، نگرانی مقامات ایرانی درباره آینده جمهوری اسلامی پس از توافق احتمالی هسته ای را تشدید کرده است.

سال گذشته، سایت بازتاب، وابسته به محسن رضایی طی گزارشی با استناد به یکی از گزارشهای نشریه امریکایی هافینگتن پست درباره تداوم تحریمهای ایران نوشته بود: “گروهی از سناتورهای آمریکایی از هر دو حزب، در پی تدوین تحریم های جدیدی علیه ایران هستند. بر اساس پیش نویس این طرح، تحریم های جدیدی علیه ایران به تصویب می رسید که تنها در صورت حرکت ایران به سوی آنچه از سوی این سناتورها «یک حکومت انتخابی دموکراتیک و انتخابی آزادانه» خوانده می شد، قابل برداشته شدن بود.”

این سایت اضافه کرده بود: “به هر حال، گزارش این روزنامه تأییدی مشخص بر این نکته است که هدف اصلی سناتورهای آمریکایی نه آن گونه که ادعا می شود توقف برنامه هسته ای ایران، بلکه براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران با توسط به مجموعه ای از ادعاها و بهانه های واهی است. موضوعی است که تاکنون بارها مورد اشاره مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران، از جمله مقام معظم رهبری قرار گرفته و عامل اصلی در تقابل آمریکا با ایران بوده است.”

به نظر میرسد که نگرانی مسئولان جمهوری اسلامی از پرونده هسته ای و احتمالا پرونده موشکی، و سپس پرونده حقوق بشر، فراتر رفته است. آنها نگران فشار برای “دموکراتیک” شدن حکومت در ایران هستند.