هزاران ایرانی تا نخستین ساعات روز یکشنبه در خیابانهای ایران پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاستجمهوری ایران را جشن گرفتند. او یک روحانی شیعه است که از زمان پیروزی انقلاب پستهای سیاسی و نظامی بالایی داشته و از حمایت رهبر ایران که حرف آخر را در مورد مسایل کلیدی کشور میزند برخوردار است.
با اینکه حسن روحانی خود اصلاحطلب نیست اما حمایت رهبران اصلاحطلب برای این انتخابات را از آن خود کرد. او خواستار پایان دوره افراطگرایی شد و توانست رای میلیونها نفر را که از بحران اقتصادی و سرکوب آزادی بیان در دوران احمدینژاد خسته شده بودند، بدست آورد.
اما گمان نمیرود که انتخاب روحانی بتواند مناقشه ایران و غرب بر سر برنامه هستهای و بحران سوریه را به این زودیها حل کند.
اما پیروزی او میتواند موجب ترمیم مشروعیت جمهوری اسلامی شود که چهار سال پیش، پس از کشته شدن دهها معترض به شدت آسیب دیده بود. پس از اعلام خبر پیروزی روحانی، هزاران نفر به خیابانهای تهران و شهرهای بزرگ دیگر کشور ریختند تا صدا و مطالباتشان را به گوش رئیسجمهور جدید برسانند.
رئیس جمهور منتخب روز یکشنبه، هم خشنودی خود از جشنهای خیابانی را اعلام کرد و هم با رئیس مجلس محافظهکار ایران دیدار کرد. روحانی به تلویزیون ایران گفت: “مردم ایران با جشنهای شب گذشته نشان دادند که به آینده امیدوار هستند و به امید خدا، اخلاق و اعتدال بر کشور حکومت خواهد کرد.”
هم خامنهای و هم سپاه پاسداران که اکثر اقتصاد کشور را در دست دارد گفتهاند که این پیروزی برای همه بوده است.
روحانی پیش از این پستهای مهمی داشته و در راهروهای قدرت کار کرده است و این موضوع میتواند نسبت به خاتمی که پیش از رسیدن به ریاستجمهوری رئیس کتابخانه ملی بود، یک برتری باشد.
علی واعظ، تحلیلگر امور ایران در گروه بینالمللی بحران میگوید: “روحانی محرم رژیم ایران است. برخلاف خاتمی که قبل از ریاستجمهوری هیچ پست دولتی نداشت، او هیچوقت خارج از قدرت یا دور از التفاتهای رهبری نبوده است. روحانی همچنین یک سیاستمدار میانهرو است که توانایی زدن پل زدن را دارد. بعید است که او با مراکز قدرت رقابت کند چرا که این میتواند اصلاحات او را سد کند.”
یک آزمون بزرگ میتواند این باشد که آیا روحانی برای آزادی میرحسین موسوی و مهدی کروبی از رهبران مخالفان که از سال 2011 تحت بازداشت خانگی هستند گامی برمیدارد یا خیر.
علی انصاری استاد دانشگاه سنت اندرو اسکاتلند گفت: “به نظر من این اولین آزمون واقعی اوست که نشان میدهد انتخاب او چقدر صادقانه بوده است. خیلی زیاد بستگی به اراده سیاسی نخبگان چندپاره و خواست خامنهای به کوتاه آمدن دارد.”
تحلیلگران میگویند، اگر رایدهندگان ایرانی میخواهند از توهمی که در زمان خاتمی به آن دچار شدند جلوگیری کنند باید همان پختگی و صبری را که در زمان انتخابات نشان دادند حفظ کنند.
روحانی خود پس از پیروزی، از صبر گفته است: «مشکلات کشور یک شبه حل نخواهد شد و نیاز دارد که به تدریج و با مشورت متخصصان انجام شود.»
روحانی که شیوهاش با پوپولیسم مهاجمانه احمدینژاد متفاوت است همچنین میگوید: “در عرصه بینالمللی فرصتی بوجود آمده: برای کسانی که واقعا به دموکراسی و همکاری و گفتگوی آزاد اعتقاد دارند.”
منبع: شیکاگو تریبون - 16 ژوئن