کسی نمی‌داند که آیا دولت اوباما در چند هفته آینده می‌تواند به آن‌چه کاخ سفید مهمترین توافق سیاست خارجی دوران ریاست جمهوری او می‌شمارد دست یابد یا خیر؛ و آن توافق جامع هسته‌ای با ایران است. اما کاخ سفید یک تصمیم ویژه گرفته است: اگر به توافق دست یابد، اوباما از تمام قدرت خود استفاده می‌کند تا از رای منفی کنگره علیه آن جلوگیری کند.
در حالیکه مذاکره‌کنندگان در مورد تعداد سانتریفیوژهایی که ایران اجازه خواهد داشت فعال نگه دارد بحث می‌کنند، ایرانی‌ها این نشانه را داده‌اند که “تعلیق” حتی موقتی تحریم‌های اقتصادی علیه این کشور را می‌پذیرند. وزارت خزانه‌داری آمریکا در یک تحقیق دقیق به این نتیجه رسیده است که آقای اوباما این اختیار را دارد تا اکثر تحریم‌ها را حتی بدون رای کنگره از میان بردارد.
مقامات کاخ سفید می‌گویند، کنگره نباید از این برنامه متعجب شود. این موضوع به اظهارات اوایل امسال مذاکره‌کنندگان اشاره می‌کند که عنوان کرده بودند، بهترین راه عمل کردن ایران به تعهداتش، برداشتن قدم به قدم تحریم‌هاست، با این اطمینان که رئیس‌جمهور بتواند به همان سرعت، دوباره تحریم‌ها را در صورت نیاز برقرار کند.
برنادت میهن سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا روز جمعه گفت: “برای برداشتن تحریم‌ها… باید مطمئن باشیم که تعهد ایران واقعی و با گذشت زمان ماندگار است.”
اما بسیاری از اعضای کنگره چنین اقدامی را تلاش برای کنار گذاشتن آن‌ها می‌شمارند و برخی از مقامات اسرائیل نیز که رای کنگره را بهترین راه برای جلوگیری از امضای توافق نامطبوع توسط اوباما می‌دانند، همین نظر را دارند.
خانم میهن می‌گوید، در مورد سیاست ایران کنگره نقش دارد، اما اعضای کنگره نقشی بیشتر از مشاوره و توصیه می‌خواهند. توافق بین ایران و کشورهای طرف مذاکره یک معاهده نامه رسمی نخواهد بود و از همین رو نیازی به دو سوم رای سنا ندارد.
آقای اوباما برای دستیابی به توافق با ایران مجبور است سه مذاکره را در نظر داشته باشد. اولی بین مذاکره‌کنندگان آقای اوباما و گروه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه زیرک ایران است. دومی بین آقای ظریف و جناح های تهران است که هیچ فایده‌ای در توافق هسته‌ای نمی‌بینند و سومین مذاکره بین آقای اوباما و کنگره خواهد بود.
آقای ظریف تابستان گذشته در مصاحبه‌ای گفت، آقای اوباما کار سخت‌تری دارد و باید کنگره را برای توافق با ایران راضی کند.
بسیاری از جزئیات مذاکرات پنهان مانده است. وندی شرمن، مذاکره‌کننده ارشد آمریکا با رهبران کنگره توافقی کرده که به او این توانایی را می‌دهد تا در مدت انجام مذاکرات از علنی کردن جزئیات خودداری کند. در عوض او برای کمیته کنگره بصورت محرمانه جلساتی را برگزار می‌کند.
اما روشن است که در کنار سرنوشت بزرگترین سایت‌های هسته‌ای ایران، مذکرات تمرکز شدیدی بر شیوه تعلیق تحریم‌ها دارد. برای آمریکایی‌ها تحریم مهمترین اهرم است. برای بسیاری از مردم ایران مذاکرات فقط همین معنی را دارد: فرصتی برای تقویت اقتصاد، ارتباط دوباره با جهان و پایان دادن به وضعیت ایران به عنوان یک کشور منزوی.
آقای اوباما نیز تحت فشار است. در رژیم تحریم‌ها ترک‌هایی ایجاد شده. در فصل بهار دولت هشدار داد که خرید نفت ایران توسط چین تحریم‌ها را تضعیف می‌کند. اخیرا این آمار کاهش یافته است. با این وجود همین موضوع در مذاکرات پشت پرده آمریکا و چین در جریان است. ایرانی‌ها می‌خواهند تحریم‌های بیشتری از جانب آمریکا برداشته شود. همچنین می‌خواهند قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل که واردات اقلام با استفاده دوگانه را ممنوع کرده پایان یابد.
بزرگترین نگرانی آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا این است که اگر ایران به این نتیجه برسد که تاسیسات موجودش تحت نظارت شدید قرار دارد، بار دیگر به سمت ابزار پنهانی برای دستیابی به تکنولوژی هسته‌ای گام بردارد؛ آن را از کره‌شمالی بخرد یا این‌که آن‌ها را در یکی از صدها تونل خود بسازد.
یک مقام ارشد اطلاعاتی می‌گوید: “اخیرا چیزی پیدا نکرده‌ایم اما در ده سال گذشته سه برنامه پنهانی در ایران کشف کرده‌ایم و دلیلی ندارد فکر کنیم چهارمی و پنجمی وجود ندارد.”
منبع: نیویورک تایمز- 19 اکتبر
