سعید جلیلی، احتمالا مهم‌تری معمای انتخابات پیش‌رو است. تا چند روز پیش – و حتی هنوز – مواضع او پیراون بسیاری از مسایل روشن نبود. در عین حال بزرگ‌ترین دغدغه این روزهای برخی نیروهای سیاسی اصول‌گرا، مشخص شدن انتساب وی به مسوولان نظام است.
گرچه پیش از این نگاه عمومی آن بود که سعید جلیلی، کاندیدای مورد حمایت آیت‌الله خامنه‌ای برای انتخابات است، اما برخی رسانه‌های اصول‌گرا در روزهای گذشته از وی با عنوان کاندیدای پنهانی احمدی‌نژاد در انتخابات یاد می‌کنند.
رسانه‌های نزدیک به احمدی‌نژاد این مساله را ترفند تبلیغاتی تیم محمدباقر قالیباف، شهردار تهران، میدانند. سایت شبکه ایران، وابسته به موسسه دولتی ایران، نوشته است که در سال‌های گذشته، پرچمدار تبلیغات منفی علیه احمدی نژاد، تیم رسانه‌ای قالیباف بوده و اضافه کرده: “القای اینکه جلیلی نامزد مورد حمایت نظام است و کاملا با هماهنگی ارکان نظام پا به میدان گذاشته که روشن است این امر آرای خاکستری و سرنوشت ساز جامعه را از اطراف جلیلی پراکنده می کند”.
در همین حال امیر محبیان، از تحلیل‌گران اصول‌گرا، گفته است که سعید جلیلی به دانشگاه امام صادق “به مثابه منبع نیروی انسانی” نگاه می‌کند و گرایش مشترک افرادی که دور جلیلی را گرفته‌اند “غرب ستیزی” است که از طریق “ضدیت با مدرنیته” خود را به نمایش می‌گذارد: “این گفتمان سال‌هاست در حاشیه سیاست ایران فعالیت داشته و بعضا نزدیکی‌هایی با بعضی از گرایش‌های رادیکال نیز دارد”.
امیدوار رضایی، معاون قوانین مجلس و برادر محسن رضایی، نیز با اشاره به اینکه جلیلی “با توصیه‌های دیگران آگاهانه یا مدیریت شده به عرصه انتخابات” آمده است، گفته “دولت در انتخابات آتی ریاست جمهوری برای ورود جلیلی برنامه‌ریزی کرده است” و “حمایت وزرای دولت احمدی‌نژاد از جلیلی در مصاحبه‌های مختلف نشان دهنده این موضوع است”.
انتساب جلیلی به عنوان کاندیدای دولت، از سوی دیگر چهره‌های اصول‌گرا نیز مورد تاکید قرار گرفته است. پیش از این سایت جوان‌آن‌لاین – وابسته به سپاه پاسداران – نیز یادداشتی را منتشر کرده بود که در آن از جلیلی به عنوان “حلقه گمشده عدم اعتراض احمدی‌نژاد به ردصلاحیت مشایی” یاد کرده و گفته بود: “جلیلی نسخه دیگری از احمدی‌نژاد ۸۴ است و با یک تدبیر بی‌نقص و برنامه‌ریزی شده برای چنین روزهایی آماده شده است”. این یادداشت البته پس از مدتی، از این سایت حذف شد.
اصول‌گرایان از مواردی چون حضور محمد حسینی، وزیر ارشاد، مسعود زریبافان، از نزدیکان احمدی‌نژاد، محمدعلی رامین و … در جمع حامیان جلیلی یاد می‌کنند. آن‌ها همچنین به حمایت جبهه پایداری، که توسط نزدیکان احمدی‌نژاد از جمله صادق محصولی راه‌اندازی شده، اشاره دارند.
از سوی دیگر سکوت جلیلی در سال‌های گذشته و عدم انتقاد وی از دولت و همچنین سکوت وی در برابر “جریان انحرافی” از مواردی است که اصول‌گرایان با توجه به آن، جلیلی را کاندیدای نهایی احمدی‌نژاد میدانند.
این مسایل، با حمایت برخی چهره‌های منتسب به دولت از جلیلی، شدت بیشتری گرفته است. برای مثال ایرنا، خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، اقدام به بازنشر مطلبی در انتقاد ازاحمد توکلی بابت نقد جلیلی پرداخته و نوشته بود: “خط تخریب جریان انتخاباتی و تبلیغاتی طیف نزدیک به محمدباقر قالیباف… به سمت دیپلمات انقلابی گرفته شده و قرار است برای تخریب دکتر جلیلی ستاد تخریب تشکیل شود”.
سازندگان مستند “ظهور نزدیک است” که از حامیان پروپاقرص مشایی بوده‌ان، در یادداشتی از جلیلی با عنوان “بشارت بزرگ احمدی‌نژاد” یاد کرده و نوشتند: “ کسانی که فکر می‌کنند احمدی‌نژاد سیاس و زیرک به راحتی در حال محو شدن از آسمان سیاسی کشور است، سخت در اشتباه هستند… دوست و دشمن آن روزی به عمق سیاست و کیاست احمدی‌نژاد پی خواهند برد که ببینند وی چگونه با درایت و زیرکی به همراه خود معبری نورانی به سوی آینده باز کرد”.
در همین حال سعید جلیلی که پیش از این و به نوشته رسانه‌های اصول‌گرا از دیدار با مصباح‌یزدی خودداری کرده بود، دیداری خصوصی و دو ساعته با وی داشته است. مصباح‌یزدی پس از این دیدار پیرامون جلیلی چنین سخن گفته است: “بعد از انصراف آقای باقری لنکرانی همه دوستان ما به اتفاق تشخیص دادند که فرد اصلح آقای جلیلی است و امیدواریم احیای ارزش های اسلامی به دست ایشان اتفاق بیفتد و ایشان بهترین یاور رهبری باشند. ما به چنین دولتی خدمت می کنیم که در راس آن جلیلی است و ایشان فردی هستند دغدغه شان ارزش های اسلامی است. ما از امثال آقای جلیلی قدردانی و استفاده می کنیم و امیداریم قدم های استواری در راه حفظ ارزش های اسلامی بردارند”.
جلیلی که نماینده آیت‌الله خامنه‌ای در شورای عالی امنیت ملی است، به عقیده برخی گزینه مورد نظر رهبر جمهوری‌اسلامی در انتخابات پیش‌روست.
جلیلی متولد سال ۱۳۴۴ و دارای مدرک دکترای علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق است. وی در این دانشگاه به تدریس “دیپلماسی پیامبر” در مقطع دکتری نیز مشغول است. برخی منابع، عنوان پایان‌نامه او برای دکترا را “سیاست خارجی پیامبر” میدانند که مقدمه‌ای دارد از حمید مولانا، مشاور محمود احمدی‌نژاد و نویسنده روزنامه کیهان. مقدمه‌ای که در بخش نه چندان کوچکی از آن به تعریف و تمجید از جلیلی پرداخته است.
جلیلی همچنین از افرادی است که در جنگ هشت ساله ایران و عراق، آسیب دیده و پای راست خود را در سال ۶۵ از دست داده است. وی در سال ۶۸ به وزارت امور خارجه رفت و بعد از یک دوره ۲ ساله، ریاست اداره بازرسی وزارت خارجه را بر عهده گرفت. پس از انتخاب سیدمحمد خاتمی به مقام ریاست جمهوری به معاونت آمریکای وزارت خارجه رفت و در نهایت در سال ۸۰ به دفتر رهبر جمهوری‌اسلامی منتقل شد. وی در دفتر آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان “مدیر بررسی‌های جاری” مشغول به کار بود.
پس از انتخاب محمود احمدی‌نژاد، جلیلی معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه شد. همچنین همراه با علی لاریجانی در مذاکرات میان ایران و گروه ۱+۵ حاضر بود تا در نهایت از سال ۸۶ به عنوان مسوول مذاکرات انتخاب شد.
وی سابقه دو بار کاندیداتوری در انتخابات مجلس ششم و هفتم از مشهد را دارد که در هردوی این انتخابات، شکست خورد و موفق به ورود به مجلس نشد.
