جورج جان
با حمایت فرستاده ارشد آمریکا از این احتمال که ایران هشت سال پیش به برنامه های تولید سلاح اتمی خود پایان نداده باشد روند برخورد ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته ایش دیگرگون شده است.
اظهارات گلین دیویس، تاکیدی بود بر گزارش محرمانه ماه گذشته یوکیا آمانو، رئیس سازمان بین المللی انرژی هسته ای، که ایران به برنامه های اتمی خود طی این سال ها در خفا ادامه داده است.
این اظهارات بسیار مهم بود زیرا با آنچه گزارش اطلاعات آمریکایی برای مردم منتشر کرد، تفاوتی فاحش داشت. آخرین گزارش در سال 2007 توسط سازمان اطلاعات آمریکا منتشر شد که در آن گفته شده بود که ایران از سال 2003 برنامه تولید سلاح اتمی را رها کرده است.
مقامات آمریکایی ماه گذشته اعلام کردند که در گزارش اخیر سازمان اطلاعاتی آمریکا آمده است که رهبران ایران در مورد توسعه برنامه های اتمی شان و دستیابی سلاح اتمی، دچار اختلاف نظر شده اند . اما در این گزارش بطور مشخص ذکر نشده که آیا گزارش سال 2007 را تایید می کند یا به طور کامل در آن تجدید نظر کرده است.
دیویس معتقد است که این دو گزارش را نمی توان با هم مقایسه کرد و نباید در مورد مباحث اطلاعاتی بحث کرد. اما او گفت که آمریکا بطور کامل از دبیرکل سازمان ملل حمایت می کند.
وی که بیرون از جلسه 35 کشور عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی با خبرنگاران صحبت می کرد، اعلام کرد بحث عمده این جلسه مربوط به ایران و سوریه بود و اینکه در گذشته برنامه های اتمی شان را پنهان کرده اند و فعالیت های اتمی شان منجر به ساخت سلاح اتمی می شود.
آمریکا معتقد است که رهبران ایران ممکن است در مورد برداشتن قدم آخر دچار اختلاف نظر شده باشند و روز چهارشنبه هم در جلسه این موضوع مطرح شد.
رابرت اینهورن، مشاور وزارت امور خارجه آمریکا در این کنفرانس مطرح کرد که ایران به دنبال کم هزینه ترین گزینه ها برای تولید سلاح اتمی است اما از لحاظ سیاسی هنوز تصمیم نگرفته است که در مدت زمان کوتاه دست به ساخت آن بزند.
ایران برای ادامه غنی سازی اورانیوم، چهار بار توسط شورای امنیت سازمان ملل، تحریم شده است دلیل دیگر آن وجود سابقه ایجاد تاسیسات اتمی بدون آگاه کردن آژانس بین المللی است که احتمال برنامه ساخت سلاح اتمی توسط این کشور را بالا می برد.
سوریه هم در مقابل آژانس بین المللی انرژی هسته ای مقاومت کرده است و پیشنهاد آژانس در مورد بازدید از یک سایتی که در سال 2007 توسط اسرائیل منهدم شد را رد کرد. آمریکا بعد ها اعلام کرد که این تاسیسات نابود شده توسط اسرائیل رآکتوری بود که با کمک کره شمالی ساخته شده بود و کار آن تولید پلوتونیوم بود.
پلوتونیوم و اورانیوم غنی سازی شده هر دو می تواندد بعنوان کلاهک سلاح هسته ای بکار بروند و به همین دلیل شورای امنیت و آژانس بیم آن دارند که دستیابی به این فن آوری منجر به تولید سلاح اتمی می شود.
علی سلطانیه، فرستاده ارشد ایران روز چهارشنبه تکرار کرد که ایران با قاطعیت به غنی سازی اورانیوم ادامه می دهد و به خبرنگاران گفت: “نه تحریم ها و نه قطعنامه های سازمان ملل و نه تهدید به حمله نمی تواند مانع از برنامه غنی سازی صلح آمیز اورانیوم ایران بشود.”
او در دو اظهار نظر جداگانه آمریکا و اتحادیه اروپا را متهم به زیر سووال بردن برنامه های صلح جویانه اتمی ایران را بدون داشتن هر گونه مدرک، کرد.
وی در مورد سوریه گفت که اسرائیل مقصر اصلی است و حمله به یک رآکتور قانونی نشان دهنده تفکر این کشور است که مانند قانون غیر متمدنانه جنگل است.
دیویس، رئیس گروه مذاکره آمریکایی، در مقابل، سوریه را به دلیل راه ندادن بازرسان آژانس مورد سرزنش قرار داد و به خبرنگاران گفت که ما مطمئن هستیم که آن رآکتور با کمک کره شمالی ساخته شده است.
وی همچنین از مورد گسترش ابعاد نظامی برنامه های اتمی ایران هشدار داد و این شامل تلاش ایران برای ساخت کلاهک اتمی هم می شود.
او به اعضای آژانس گفت: “ایران بیش از پیش شبیه به کشوری رفتار می کند که انگار موضوعی را پنهان کرده است.”
ویلیام هگ، وزیرامور خارجه انگلستان به ایران هشدار داد که گمان نکند که اتفاقات اخیر در خاورمیانه توجه ها را از روی برنامه های اتمی این کشور برداشته است.
او گفت: “فشار بر روی ایران تا زمانی که این کشور دست از موضع گیری امروزش بردارد، ادامه دارد.”
گریگوری بردنیکوف، از طرف پنج عضو دائمی شورای امنیت و آلمان اعلام کرد که رفتار ایران با قطعنامه های سازمان ملل دلبخواهی است و از شورای امنیت خواست که ایران را از غنی سازی اورانیوم بازدارد.
اما این نکته که این پیام توسط نماینده روس ها خوانده شد، که همواره در کنار چین از انتقاد مستقیم ایران پرهیز می کرد، کافی بود. در سال 2009 که این شش کشور در مقر آژانس دیدار کردند، روسیه و چین توافق کردند که به انتقاد ها از ایران بپیوندند و این نشان می داد که تحمل چین و روسیه هم در مقابل ایران به پایان رسیده است.
سانفرانسیسکو گیت، 9 مارس