در شرایطی که رئیس جمهور ایالات متحده تحریم های تازه ای علیه حوزه نفت جمهوری اسلامی امضا کرده، رهبر جمهوری اسلامی روز گذشته در شمال شرقی کشور ضمن “وحشیانه” خواندن تحریم ها صراحتا اعلام کرد که جمهوری اسلامی از مواضع اتمی خود عقب نشینی نمی کند. او ضمن متهم کردن غرب به “دروغ گویی” ، تظاهرات هفته پیش در بازار تهران را نیز “سطل آتش زدن دو سه ساعته” خواند. همزمان یک سایت نزدیک به دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام فاش کرد که علی لاریجانی در سال ۸۶ به توافقی هسته ای با غرب دست پیدا کرده بود، اما علی رغم رضایت آیت الله خامنه ای، محمود احمدی نژاد شکست آن را رقم زد.
فشارهای غرب بر جمهوری اسلامی چنان شدید شده که ظاهرا کارد تحریم ها را به استخوان رهبران جمهوری اسلامی رسانده است. بی جهت نبود که آیت الله علی خامنه ای روز گذشته در شهر بجنورد تحریم های اعمال شده علیه تهران را “وحشیانه” خواند. به باور رهبر جمهوری اسلامی “علت اصلی اِعمال این تحریمهای غیرمنطقی که نوعی وحشیگری نیز به حساب می‌آید، بغض و کینه آنها از ملت ایران است.”
اشاره آیت الله خامنه ای به فشارهای اقتصادی همه جانبه ای است که در یک سال گذشته با تحریم حوزه نفت و مالی جمهوری اسلامی به اوج خود رسیده است. اما رهبر جمهوری اسلامی سودای عقب نشینی ندارد. او در شمال شرقی ایران به طرفداران خود گفته است: “بدانید جمهوری اسلامی ایران با این مشکلات از پا در نمی آید و به فضل الهی بر مشکلات غلبه خواهد کرد و بار دیگر دشمنان را در حسرت شکست دادن ملت ایران خواهد گذاشت.”
در حالیکه مردم زیر فشارهای شدید اقتصادی قرار گرفته اند، رهبر جمهوری اسلامی برای آن ها تعیین “وظیفه” کرده و متذکر شده است: “یکی از وظایف مهم مردم حفظ هوشیاری و موقع‌سنجی به لحظه است.”
جامعه جهانی از تهران خواسته از جاه طلبی های هسته ای خود دست بکشد و در قبال آن وعده داده است، تحریم های کمرشکن را به سرعت از برنامه خود حذف کند. اما آیت الله خامنه ای که سکاندار برنامه اتمی جمهوری اسلامی محسوب می شود، غرب را متهم به دروغ پردازی کرده و گفته است: “آنها به دروغ می گویند که اگر ملت ایران از انرژی هسته‌ای صرفنظر کند، تحریم‌ها برداشته می‌شود.”
بحران مالی که به دلیل سومدیریت دولت احمدی نژاد و تحریم های بین المللی بر اقتصاد ایران سایه افکنده چهارشنبه گذشته به تظاهراتی چشمگیر در بازار تهران منجر شد. معترضان خشمگین از سیاست های ارزی دولت شعار می دادند: “دولت بی کفایت ، استعفا، استعفا”
اما آیت الله خامنه ای نگاهی دیگر به ماجرا دارد. او دیروز گفت: “حدود دو یا سه ساعت عده‌ای در دو خیابان تهران چند سطل زباله را به آتش کشیدند، و بلافاصله مسئولان برخی کشورهای غربی با کنار گذاشتن متانت دیپلماسی، به ابراز خوشحالی کودکانه پرداختند اما باید از آنان پرسید که وضع اقتصادی ایران بدتر است یا کشورهای اروپایی که از حدود یکسال پیش درگیر تظاهرات خیابانی هستند؟”
رهبر جمهوری اسلامی البته اشاره ای نکرده است که تظاهرات تهران با پرتاب گاز اشک آور و بازداشت صدها تن از معترضان در پایتخت سرکوب شد.
آیت الله خامنه ای در حالیکه مذاکرات جمهوری اسلامی با ۱+۵ در پیش است، گفته: “البته تحریم‌ها مشکلاتی را بوجود می‌آورند و برخی بی‌تدبیری‌ها هم ممکن است این مشکلات را افزایش دهد اما این مشکلات، مسائلی نیستند که جمهوری اسلامی ایران نتواند آنها را حل کند.”
۲۴ ساعت پیش از سخنرانی آیت الله خامنه ای در بجنورد، باراک اوباما در واشنگتن دستور العمل اجرایی اعمال تحریمهای جدید علیه ایران را امضا کرده بود. کلیات این بسته تحریمی مردادماه به تصویب کنگره و امضای رییس جمهوری آمریکا رسیده بود.
به گزارش خبرگزاری های خارجی تحریم های جدید برای این تنظیم شده اند که راه های فرار تهران از تحریم های کنونی را می بندد و امکانات بیشتری برای اعمال تحریم علیه اشخاص ایرانی در اختیار کاخ سفید قرار می دهد.
سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده در عین حال هشداری تند به جمهوری اسلامی داده و تصریح کرده است: “در صورت عدم پایبندی ایران به تعهدات بین‌المللی خود در قبال برنامه هسته‌ای‌اش، شکی نیست که آمریکا و هم‌پیمانانش بر شدت تحریم‌ها علیه ایران می‌افزایند.”
این تحریم ها اواسط مرداد امسال در کنگره تصویب شده بود. در آن زمان ایلیانا رز لتینن، رییس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان ایالات متحده با اشاره به توافق اعضای کنگره از هر دو حزب جمهوریخواه و دمکرات در خصوص تشدید هر چه بیشتر تحریم ها علیه جمهوری اسلامی گفته بود: “این تحریم ها فروش نفت ایران را هدف قرار می دهد و تقریبا تمامی بخش های انرژی، مالی و حمل نقل ایران را در فهرست سیاه قرار می دهد و دسترسی شرکت هایی را که با ایران معامله می کنند به بازار آمریکا قطع خواهد کرد.”
از سوی دیگر در حالیکه در هفته های اخیر اخبار غیر رسمی از تصمیم اتحادیه اروپا برای تحریم صادرات گاز ایران حکایت داشت، روز گذشته خبرگزاری رویترز نوشته است: “بر اساس یافته ها و ارزیابی های یک گزارش جدید که برای دولت آمریکا تهیه شده است، با توجه به اینکه بخش اعظم گاز صادراتی ایران (حدود ۹۰ درصد) به ترکیه صادر می شود بعید است که تحریم آن فشاری به ایران وارد کند.”
تهران و آنکارا در مرداد سال ۱۳۷۵ قرارداد بلندمدتی به امضا رساندند که بر اساس آن سالانه نزدیک به ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی به ترکیه صادر می‌شود. اعتبار این قرارداد تا سال ۱۴۰۰ است. گفتنی است روز دوشنبه خط لوله صادرات ایران به رکیه در ۶۰ کیلومتری خاک ترکیه منفجر شد و صادرات گاز به این کشور هم متوقف شد.
تحریمهای اتحادیه اروپا علیه تهران ۱۲ تیر ماه آغاز شد؛ کمتر از دو هفته پس از شکست مذاکرات هسته ای نماینده آیت الله علی خامنه ای با قدرت های جهانی. سعید جلیلی در فصل بهار سه بار در شهرهای استانبول، بغداد و مسکو به دیدار نمایندگان ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین بعلاوه آلمان رفت اما طرفین نتوانستند گره از بحران اتمی تهران باز کنند.
چهارشنبه هفته گذشته همزمان با بروز ناآرامی ها در تهران، سایت دست راستی بازتاب امروز با انتشار گزارشی، دیپلماسی محمود احمدی نژاد در دوره اول ریاست جمهوری را دلیل تشدید تحریم ها و بروز بحران اقتصادی کنونی معرفی کرد. این گزارش ادعا داشت که به اطلاعاتی دست یافته که نشان می ده “در مهرماه سال ۱۳۸۶، مذاکراتی میان علی لاریجانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی و خاویر سولانا، مسئول وقت سیاست خارجی اروپا در بروکسل برگزار گردید.”
به گزارش بازتاب امروز این دو پیرامون “توافقنامه ای ۱۱ ماده ای توافق کردند. که ضمن حفظ حقوق هسته ای ایران، از تحریم ایران در شورای امنیت سازمان ملل جلوگیری می کرد، این پیش نویس که نظر مساعد رهبر انقلاب را به همراه داشت، در صورت امضای نهایی می توانست هم جلوی تحریمهای ایران را بگیرد، هم به نوعی فعالیت هسته ای ایران را حفظ کند.”
با این حال بر اساس ادعای این سایت نزدیک به محسن رضایی “محمود احمدی نژاد با عنوان کردن این که در جریان این توافق دور زده شده است ، به مخالفت با این موضوع پرداخت.”
اشاره این وب سایت به اظهارات احمدی نژاد در خطبه پیش از نماز جمعه روز قدس سال ۸۶ است که گفته بود: “عده ای سرخود می روند و می گویند که می خواهند مذاکره کنند و دشمنان نیز چون در بن بست قرار گرفته اند، از آنها استقبال می کنند و می خواهند دستاویزی برای خروج از بن بست پیدا کنند.”
حالا بازتاب امروز می نویسد: “اگر احمدی نژاد واقعا قصد بردن کشور به وضعیت تحریم و تهدیدات فعلی را نداشت، چرا در گذشته که امکان حل مساله به سادگی ممکن بود، با استفاده از ادبیات سخیف با طرف مقابل برخورد می کرد و هر مسیر حل مساله ای را محدود می کرد و اکنون که دیگر وضعیت به قدری بغرنج شده است که امکان حل آن با مذاکره با وی وجود ندارد، طرفدار مذاکره و حل مساله شده است؟”
البته این سایت این پرسش را مطرح نکرده است که چرا آیت الله خامنه ای در شرایط امروز اقتصادی به دنبال یافتن راه حلی دیپلماتیک برای برون رفت از بحران تحریم ها نیست. پاسخ را احتمالا باید در این دیدگاه رهبر جمهوری اسلامی یافت که روز چهارشنبه در سخنرانی خود در بجنورد مطرح کرد: “تحریم برای امروز و دیروز نبوده و نیست البته تحریم ها را زیاد کردند ولی اثر نکرد.”
