آنا کاردنس
محافل اصولگرای حکومت جمهوری اسلامی روز به روز بیشتر خواستار تفکیک جنسیتی در زندگی روزمره مردم ایران می شوند. درهمین راستا، شهرداری تهران تصمیم گرفته کارمندان خود را به لحاظ جنسیتی از یکدیگر تفکیک کند.
محمد باقر قالیباف، شهردار تهران، در اواخر ماه گذشته اعلام کرد که نه تنها قصد دارد زنان و مردان را در دفاتر اصلی و فرعی از یکدیگر تفکیک کند، بلکه درنظر دارد ساعت کاری زنان را به دلیل “لطمه زدن به زندگی خانوادگی”شان کاهش دهد.
شهرداری همچنین استخدام زنان به عنوان منشی، رییس دفتر و ماشن نویس را ممنوع کرده است.
این اقدامات با تدابیر مشابه دیگری نیز همراه بوده که توسط نیروی انتظامی در کنسرت خواننده پاپ، محسن یگانه، اتخاذ شده است: جداسازی زنان از مردان و لغو شدن کنسرت. به علاوه، نیمکت پارک ها نیز از این تمهیدات بی نصیب نمانده و دختران و پسران دیگر نمی توانند در پارک ها خیلی نزدیک به یکدیگر بنشینند.
این سیاست ها نتیجه فشارهای محافل تندروست که با دولت میانه روی حسن روحانی که وعده ایجاد آزادی های اجتماعی را داده سر ناسازگاری دارند.
قالیباف اخیراً دراین خصوص گفت: “ما در یک نظام اسلامی زندگی می کنیم و باید شئونات مذهبی را رعایت کنیم.”
قالیباف در رابطه با تفکیک جنسیتی در دفاتر گفت: “اگر در یک اتاق سه یا چهار مرد به همراه همین تعداد زن کار می کنند، ما می توانیم طوری آنها را تقسیم کنیم که مردان در یک اتاق و زنان در اتاقی دیگر فعالیت کنند.”
چند روز قبل، یکی از سخنگویان شهرداری از برکناری برخی کارمندان زن “بخاطر خودشان” خبر داد. آنها در برخی منصب های مدیریتی با ساعات کاری طویل مشغول به کار بودند که به گفته شهردار، “بر زندگی خانوادگی شان تأثیر منفی می گذاشت”.
این اقدامات مورد تأیید برخی اشخاص و انتقاد برخی دیگر شده است.
در حدود ۱۸۰ نماینده مجلس [از ۲۹۰ نماینده]، ازجمله علی مطهری، حمایت خود را از طرح قالیباف نشان داده اند و خاطرنشان ساخته اند که “این طرح می بایست سال ها قبل انجام می شد”. به نظر ضرغام صادقی، این تصمیم “احترام به زنان کارمند است”.
سردار محسن کاظمینی، از فرماندهان قدرتمند سپاه پاسداران، نیز از این رویکرد استقبال کرده و به خبرگزاری ایسنا گفته است که “اگر مسایل مربوط به قوانین مذهبی و باورهای دینی درخصوص نقش زنان مورد توجه قرار نگیرد، تأثیر زنان می تواند تهدیدهای بسیاری برای جامعه به همراه داشته باشد”.
او دراین خصوص با اشاره به اینکه نرخ طلاق در میان زنان شاغل “بسیار بالا و نگران کننده” است گفت: “معنی ندارد زنان و مردان در کنار یکدیگر کار کنند.”
آیت الله صادق آملی لاریجانی، رییس قوه قضاییه، نیز از طرح قالیباف حمایت کرد و خاطرنشان ساخت که “کسی نمی خواهد مردان و زنان شاغلی را که در محیط های مختلط کار می کنند متهم کند زیرا خوشبختانه زنان و مردان ما در محیط کار تحفظ می کنند اما نمی توان انکار کرد چنین محیطی مطلوب اسلام نیست”.
این رویکردها چندان مورد خوشایند روحانی و دولت وی قرار نگرفت، ولی آنها تلاش کردند در این زمینه از رویارویی با اصولگرایان بپرهیزند.
محمد تقی حسینی، وزیر کار، در نامه ای به قالیباف یادآور شده که ایران عضو سازمان بین المللی کار است و این مسأله باعث ایجاد تعهد برای ایران نسبت به پایبندی به قوانین بین المللی کار، ازجمله قوانین تبعیض آمیز می شود. وزیر کار از وی خواست وجهه بین المللی کشور را “مخدوش نسازد”.
او سپس افزود که این یک اقدام تفکیک سازی نیست، بلکه ممنوعیت اشغال برخی منصب ها برای زنان است.
علی ربیعی، وزیر رفاه اجتماعی نیز اعلام کرد که ایران باید به “کنوانسیون های بین المللی که متناقض با ارزش های فرهنگی اسلامی نیستند” احترام بگذارد و بدین ترتیب با مقوله “ایران هراسی” به مقابله برخیزد.
او همچنین به “غیرت دینی” اشاره کرد و گفت که غیرت دینی را در رونق اشتغال زایی برای زنان می داند و اینکه نباید کاری کرد تا “یک زن با فقر و گرسنگی سر بر بالین بگذارد”.
پرانتقادترین موضع به شهین دخت مولاوردی، معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده، مربوط می شود. وی به وضوح اظهار داشت که “جداسازی جنسیتی را تأیید نمی کند” و درعین حال خاطرنشان ساخت که “کسانی که این رویکرد را به اجرا گذاشته اند، بدون اجازه دولت این کار را کرده اند”.
قالیباف با اشاره به تأسیس پنج پارک مخصوص بانوان گفت که این مسأله در ابتدا مورد انتقاد رسانه های اصلاح طلب قرار گرفت، ولی “این پروژه اکنون موفقیت آمیز است”.
با این حال، بسیار محتمل است که پذیرش گسترده این پروژه ازسوی زنان به این دلیل باشد که این پارک ها تنها اماکن عمومی ای به شمار می روند که آنها می توانند بدون حجاب و پوشش بدن در آن به گشت و گذار بپردازند.
ال دیاریو، ۱۹ اوت
