جورج جهان و ناصر کریمی
دیپلمات ها غربی معتقدند شش قدرت بزرگ جهان در وین آماده اند قطعنامه جدیدی را علیه برنامه هسته ایران تهیه کنند، در حالیکه تهران همچنان در حال پیگیری گزینه های خود به عنوان جایگزینی برای پیشنهاد سازمان ملل متحد که با هدف جلوگیری ازتوسعه سلاح های هسته ای توسط ان کشور ارائه شده بود، است.
بر اساس طرح سازمان ملل متحد، ایران اورانیوم غنی شده خود را به روسیه و فرانسه فرستاده که آن را به میله سوخت مصرفی تبدیل کنند و حدود یک سال بعد به ایران بازگردانده شود. لیکن ایران در عوض می گوید تبادل همزمان میله های سوخت اورانیوم واورانیوم غنی شده باید در خاک ایران انجام شود، چرا که ایران در این زمینه به غرب اطمینان ندارد و هراس دارد که غرب خلف وعده کند.
مقام های ایرانی به صورت شفاف در این زمینه توضیح ندادند که سرنوشت اورانیوم آنها هنگامی که میله های سوخت را تحویل گرفتند چه خواهد بود؛ اما مقامات به طور خصوصی گفته اند در آن صورت اجازه خروج آن را از کشور و ارسال به روسیه و یا فرانسه را خواهند داد.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، رامین مهمان پرست، گفت: “پاسخ ایران داده شده. من فکر می کنم طرف دیگر آن را دریافت کرده است. اخذ یک تضمین 100 درصدی برای تحویل سوخت برای ایران مهم است.”
مقام های ایران غرب را به عدم اجرای وعده های خود درعرضه تکنولوژی متهم کرده اند. آنها می گویند به غرب اعتماد نمی کنند تا اورانیوم خود را به خارج از کشور انتقال دهند چون ممکن است غرب میله های سوخت مصرفی را تحویل ندهد.
ایالات متحده و هم پیمانان اروپایی آن، ایران را به گام گذاشتن درراه تولید سلاح های هسته ای متهم می کنند. ایران این ادعا را رد میکند و می گوید هدف برنامه آن کشور تنها برای تولید برق است.
اورانیوم با درجه غلظت پائین برای تامین سوخت راکتور انرژی هسته ای استفاده می شود اما اورانیوم با درجه غلظت بالارا می توان به کلاهک هسته ای تبدیل کرد. طرح میانجیگری محمد البرادعی، رئیس آژانس بین المللی انرژی هسته ای، ناظر بر آن است که اطمینان حاصل شود که ایران، حداقل به طورموقت، به اندازه کافی سوخت با غنای پایین و قابل تبدیل به ماده قابل استفاده در ساخت بمب در اختیار نداشته باشد.
بر اساس این طرح، روسیه و فرانسه اورانیوم ایران رادر حد 20 درصد غنی کرده و میله های سوخت برای راکتور تحقیقاتی ایران که برای اهداف پزشکی استفاده می شودراتولید می کنند؛ میله های سوخت را نمی توان به آسانی در سلاح های هسته ای بکار برد.
شش قدرت بزرگ دنیا در وین درحال تهیه پیش نویس هستند که درآن از ایران انتقاد شده است. این قطعنامه برای نشست آینده هیئت مدیره آژانس بین المللی انرژی اتمی تهیه می شود و در آن از تداوم سرپیچی ایران از قطعنامه های سازمان ملل انتقاد شده است.
دیپلمات ها به آسوشیتد پرس گفتند این سند پیش نویس از ایران می خواهد در مورد برنامه های هسته ای خود شفاف تر باشد و همچنین از عملیات مخفیانه آن کشور در ساخت تاسیسات جدید غنی سازی اورانیوم انتقاد شده است.
نکته قابل توجه آن است که روسیه و چین با چهار قدرت غرب - آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان - در انتقاد از برنامه هسته ای ایران متحد شده اند. روسیه و چین به عنوان ترمزی در تلاش های غرب برای اقدامات شدیدتر علیه ایران عمل کرده اند.
این دو کشور با تلاش های ایالات متحده و اروپا برای تحریم های شدیدتر سازمان ملل علیه ایران بخاطر عدم توقف برنامه غنی سازی خود مخالفت کرده اند.
هرچند قطعنامه هیئت مدیره آژانس بیشتر جنبه نمادین دارد ولی به هر حال به شورای امنیت گزارش خواهد شد. از آن فراتر اینکه اتحاد کشورها در وین می تواند علامتی باشد از آن که روسیه و چین ممکن است بیشتر متمایل به یک تحریم شورای امنیت علیه ایران بر سر برنامه هسته ای آن کشور باشند.
ایران در ابتدا موافقت خود را با اصول پیشنهادی شش کشور اعلام کرده بود.آن توافقنامه می توانست توانایی ایران را در استفاده از مواد خود برای ساختن بمب هسته ای به تاخیر بیاندازد.
ایران به اندازه کافی اورانیوم با خلوص پایین انباشته کرده است که بتواند با غنی سازی بیشتر آن به دو سلاح اتمی دست یابد.
منبع: بوستون گلوب - 24 نوامبر
