ویوین والت
دولت اوباما سخت در تلاش است تا حمایت روسیه و چین را در مورد تحریم ایران در سازمان ملل جلب کند. اما جلب حمایت شیخ نشین دوبی به همان اندازه اهمیت دارد. درست است که امارات مانند چین و روسیه در شورای امنیت کرسی ندارد و رای نمی دهد اما این همسایه کوچک آسان ترین راه برای ایران است که تحریم جهانی را دور بزند و کالای مورد نیاز خود را به دست آورد.
ایران سال هاست که از یک شبکه وسیع و پیچیده صادرات بهره می گیرد و از اسکله های دوبی استفاده می کند، که از آنجا می توان همه چیز را به ایران در صد مایلی فرستاد. هر روز صبح که در حاشیه اسکله های دوبی قدم بزنید، با کوهی از کالا مواجه می شوید که در کانتینرهائی قرار گرفته اند و آماده انتقال به ایران هستند. اکثر این کالا مجاز هستند و هیچ یک از قوانین مربوط به تحریم را نقض نمی کند، مثل کتاب و لباس. استوارت لوی، معاون وزارت خزانه داری و تروریسم و اطلاعات سرمایه گذاری معتقد است که این ها کالا های عادی هستند که ناقض سیاست های ما نیستند. ما در پی این نیستیم که زندگی مردم را دشوار کنیم.
اما مقامات رسمی می گویند در میان این کالا ها که تجارت 12 میلیارد دلاری بین دو کشور را تشکیل می دهد، انتقال کالاهای قاچاق آسان است. حدود 400 هزار ایرانی در دوبی زندگی می کنند و در حدود 8 هزار شرکت ایرانی در آنجا فعال است و این شامل دو بانک بزرگ ملی و صادرات ایران هم می شود که اخیرا به اتهام سرمایه گذاری در برنامه های اتمی ایران، مورد تحریم آمریکا قرار گرفته اند.
در سال های اخیر، مقامات گمرک دوبی قطعات هواپیمای آمریکایی را کشف کردند. در ماه آوریل گذشته یک ایرانی مقیم کالیفرنیا به دلیل قاچاق قطعات هلی کوپتر های آمریکایی برای ارتش ایران از طریق شرکت های صادراتی اماراتی دستگیر شد. مقامات آمریکایی بر این عقیده هستند که هر تحریم موثری می تواند برنامه های اتمی ایران مورد هدف قرار دهد مشروط بر این که بتوان مانع از ورود لوازم مورد نیاز ایران برای تجهیز دستگاه های فرسوده بخش نفت به داخل شد.
لوی می گوید در دو سال گذشته، دوازده بار به دوبی سفر کرده تا مقامات امارات را قانع کند که کوتاه بیایند. او می گوید:« اماراتی ها به بازرگانی با ایران دلبسته و وابسته هستند. آنها از خطرات معامله با ایران آگاهند اما با این حال دست به این خطر می زنند”.
اما این یک نبرد دشوار است. تلویزیون الجزیره گزارشی را نشان داد از اسکله های شلوغ در دوبی که در حال بارگیری کشتی ها به سمت ایران بودند- کارتون تلویزیون های پاناسونیک و یخچال های ویرپول که احتمالا ناقض تحریم های آمریکا هستند- بدون هیچ نظارتی بار گیری می شدند و فقط تعداد کمی از کشتی ها بازرسی می شد و ماموران بیشتر بر صداقت شرکت های حمل کالا اعتماد می کردند.
ریشه های عمیق بین اقتصاد ایران و امارات کار را برای تحریم ایران دشوار کرده است. مغازه های ایرانی، رستوران ها و شرکت های ایرانی در همه جا دیده می شود و ده ها هزار ایرانی برای تفریح به این کشور سفر می کنند. لیزا پراگر، معاون سابق وزارت تجارت معتقد است: “موضوع مورد بحث ما حجم عظیمی از صادرات است. بخشی از این مشکل این است که مقامات آمریکایی هیچ نوع مجوزی برای مبارزه با ناقضین تحریم ها ندارند.”
با این حال امارات یکی از کشورهایی است که آمریکا بدون تحریم های سازمان ملل و با استفاده از تحریم های متقابل در بخش تجاری توانسته است به این کشور فشار بیاورد. ایرانیان ساکن دوبی می گویند که حتی در انجام معاملات روزمره هم دچار مشکل هستند.مرتضی معصوم زاده معاون مدیر شورای تجار ایرانی در دوبی می گوید: “ما باید همه نرخ کالا را به شرکت حمل و نقل بپردازیم. اگر از بانک ها اعتبار بخواهیم جواب منفی خواهد بود و می گویند چون ایرانی هستید نمی توانیم به شما اعتبار بدهیم”.
این درحالی است که بانک های ایرانی در دوبی به مشتریانشان وام می دهند اما این وام مورد قبول دیگران واقع نمی شود. معصوم زاده می گوید: “اعتبار بانک های ایرانی مورد قبول شرکت های اروپایی و خاوردور نیست. با این حال بسیاری از کالا ها مستقیما از آسیا و از طریق بندر عباس وارد ایران می شود. دولت ایران صاحب خطوط کشتیرانی ایران است و کشتی هایی در اختیار دارد که به چین، کره و هلند، آلمان و ایتالیا رفت و آمد دارند. پس اگر خط دریایی دوبی نیز مسدود شود، ایران همچنان راه های دیگری پیش رو دارد که از شدت فشار آمریکا بکاهد.”
منبع: مجله تایم 2 آوریل