دانیل فینرن
تحریم های بین المللی علیه ایران، برای متوقف کردن برنامه هسته ای این کشور، تنها زمانی می تواند موثر افتد که سایر مشتریان آسیایی نفت ایران هم به هند بپیوندند و تسلیم فشار های آمریکا برای قطع جریان درآمد های نفتی به سوی تهران شوند.
اگر جمهوری اسلامی صدور نفت خود به هند را قطع کند در ماه اوت 1.4 میلیارد دلار ضرر خواهد کرد. اکنون بدهی پالایشگاهی هند به ایران، که بر اثر مسدود کردن مبادلات با ایران توسط بانک مرکزی هند رخ داده است، به 5 میلیارد دلار بالغ می شود.
از آنجا که نفت ایران اکنون با قیمت بشکه ای 40 دلار بیشتر از سال گذشته به فروش می رسد، این کشور می تواند با فروش 2 میلیون بشکه در روز به سایر مشتریان، عدم صدور نفت به هند را جبران کند، بخصوص اینکه ظاهرا ایران اکنون به ذخیره کردن نفت برای فروش آتی دست زده است.
ولی برخی مقامات دولتی در تهران نگرانند که سایر مشتریان نفت ایران هم تسلیم فشار های واشنگتن شوند.
یکی از این مقامات که خواست ناشناس بماند گفت: “این حرکت هند ممکن است بقیه را هم ترغیب کند. این موضوع می تواند اقتصاد کشور را که شدیدا وابسته به درآمد های نفت است مختل سازد.”
دولت آمریکا برآورد کرده است که صادرات نفت ایران، نیمی از پشتوانه دولت ایران را تشکیل می دهد که با فروش نفت به قیمت 81.5 دلار در هر بشکه می تواند تامین شود.
بنا بر اطلاعات آماری قیمت نفت خام سنگین ایران که 112 دلار است هنوز 30 دلار بیشتر از قیمتی است که بودجه ملی با آن برنامه ریزی شده است.
تحریم های بین المللی علیه بخش انرژی سود آور ایران، شرکت ها را از خرید نفت خام ایران منع نمی کند ولی شرکتهای نفتی، بخصوص آنها که با آمریکا معامله دارند خود را از نفت ایران کنار کشیده اند تا کمتر با واشنگتن درگیر شوند.
تا قبل از اینکه هند پرداخت خود را به ایران متوقف سازد، ایران قادر بود کل نفت تولیدی خود را به مشتریان تشنه آسیایی بفروشد.
به احتمال ضعیف اگر چین نیز از خرید نفت خام ایران سرباز زند این امر می تواند روزانه 60 میلیون دلار دیگر از در آمد های ایران بکاهد که باعث خنثی شدن اثر بالا بودن قیمت نفت خام این کشور می شود.
شواهد اندکی در دست است که چین از خرید روزانه 540 هزار بشکه نفت خام از ایران در شش ماهه اول سال 2011 خودداری کند.
ولی متحدان آمریکا، کره جنوبی و ژاپن، ممکن است از مقادیر اندکی از نفت ایران را که هنوز مشتری آن هستند صرف نظر کنند.
ایران آماررسمی از محل فروش نفت خام خود منتشر نمی کند.
تهدید های میلیارد دلاری رقبای نفتی ایران و بخصوص عربستان سعودی، که همین حالا هم در فکر پر کردن جای خالی ایران برای هند است، می تواند دولت تهران را از عاقبت این حرکات نگران کند.
صادق صوفی، یک تحلیلگر مستقل می گوید: “این مشکل حل می شود ولی این هشداری به دولت ایران است که قبل از اینکه بگوید تحریم ها هیچ تاثیری بر کشور نداشته است، کمی بیشتر فکر کنند. این حرکات همه نتایج سیاست های افراطی محمود احمدی نژاد است.”
وبستر، تحلیلگر مسائل انرژی می گوید: “تحریم علیه گاز و صدور گاز مایع جدی است. هرچند ممکن است که ایران راه حل هایی برای صدور از طریق لوله پیدا کند ولی تحریم ها این کشور را از فن آوری ال ان جی (گاز مایع) به کلی دور نگاه داشته است.”
ایران سال ها در رویای افزایش صادرات گاز مایع در حد کشور قطر بوده است، که دارای ذخایر مشترک گاز با آن کشور است.
ولی تحریم های غرب در محدود کردن دسترسی ایران به فن آوری ضروری برای تولید و صدور گاز، این کشور را از ابتدایی ترین اقدامات هم در این زمینه محروم کرده است.
افزایش مصرف داخلی گاز در ایران، این کشور را حتی به وارد کننده گاز تبدیل کرده است.
قطر، متحد دیگر آمریکا، با صادرات گاز به یکی از ثروتمند ترین کشورهای دنیا تبدیل شده است و با استخراج، منجمد کردن و صدور گاز از منابع گاز مشرک با ایران، میلیاردها دلار درآمد را به این کشور سرازیر کرده است.
منبع: دیلی استار - 29 ژوئیه
