پینر جنکینز
روز 12 فوریه وزیر دفاع ایالات متحده که در حال خروج از دولت است در سخنرانی به مناسب آزمایش اتمی کره شمالی گفت: “ما همچنان با دولت های سرکشی چون کره شمالی و ایران مواجه هستیم.”
آیا ایران سزاوار است که در کنار کره شمالی قرار گیرد؟ آیا ایران کشوری سرکش است؟
برخلاف کره شمالی، ایران به عضویت خود در پیمان منع سلاح های هسته ای ان پی تی ادامه و به بازرسان بین المللی اجازه داده است به مواد هسته ای که در اختیار دارد سر بزند. هرگز بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی را اخراج و هیچگاه انفجار اتمی را آزمایش نکرده است. ارزیابی ها حکایت از آن دارد که توانایی ساخت سلاح اتمی را در اختیار دارد، اما در این باره تصمیمی نگرفته است.
در شماره‌ای از نشریه فارین افرز در سال ۱۹۹۴، مشاور امنیت ملی وقت توضیح داده بود که حکومت سرکش چهار ویژگی دارد: به دنبال سلاح کشتار جمعی باشد، از تروریسم پشتیبانی کند، به طور گسترده شهرودان خود را آزار دهد و به طرز زننده‌ای ایالات متحده را مورد انتقاد قرار دهد.
ده سال پیش، مقامات غربی اعتقاد داشتند ایران به دنبال سلاح اتمی است. از اواخر سال ۲۰۰۷ این نظریه قوت گرفت که ایران همچون دیگر کشورهای عضو ان پی تی در حال پیشرفت است، داشتن توانایی برای ساخت سلاح اتمی در صورتی که صلح آمیز باشد، بحثی است که از منظر حقوقی و فنی متفاوت است.
ناظران می‌گویند مدرکی مبنی بر اینکه ایران به دنبال سلاح‌های شیمیایی، بیولوژیکی، و سلاح‌های سمی باشد وجود ندارد. در دهه ۱۹۸۰ زمانی که ارتش عراق ایران را بمباران شیمیایی کرد، ایرانی‌ها تکنولوژی ساخت سلاح شیمیایی را گسترش دادند و چند سایت تولید مواد شیمیایی نیز احداث کردند، اما در سال ۱۹۹۸ با پیوستن به کنوانسیون منع ساخت سلاح شیمیایی تصمیم گرفتند که این پروژه را رها کنند.
حمایت از تروریسم نیز مساله دیگر است. شواهد زیادی وجود دارد که ایران از گروه هایی حمایت می کند که از سوی ایالات متحده “تروریست” خوانده می شود. اما این مثل قدیمی که می گوید: “تروریست یک نفر قهرمان مقاومت دیگری است” بیراه نیست چرا که گروه هایی چون حماس و حزب الله که ذینفع حمایت های ایران هستند، هیچ کدام از سوی اکثریت قاطع دولت های عضو سازمان ملل تروریست به حساب نمی آیند.
حکومت اسلامی ایران مخالفان سیاسی خود را به شدت سرکوب کرده و خون هزاران مخالف سیاسی اش را روی دستانش دارد، گرچه بسیاری از این خونریزی ها متعلق به دهه اول موجودیت اش است. شهروندان ایرانی پس از آن آزادی بسیار بیشتری را تجربه کردند و از مردمان کره شمالی قدرتمند تر شده اند، اما فعالیت سیاسی خارج از سیستم می تواند برایشان هزینه گزافی داشته باشد.
اما اتهام منتقد زننده ایالات متحده کاملا به کار می آید. اما آیا این موضوع در ایالات متحده، دموکراسی که آزادی بیان را پاس می دارد واقعا باید یک اتهام باشد؟
البته اگر غرب نیازی به رسیدن به تفاهم با ایران بر سر آینده برنامه اتمی نداشته باشد، استفاده اش از نامیدن ایران به عنوان “دولت سرکش” اهمیتی نخواهد داشت.
حالا روشن تر شده است که رسیدن به درک اتمی با ایران یکی از خواسته های غرب است. پیش از این دیپلمات های غربی بر این باور بودند که می توانند از گفتگو و مذاکره با ایران صرف نظر کنند و تحریم ها و اعمال قدرت قادر خواهد بود از استفاده دوگانه ایران از فن آوری اتمی و بهره برداری اش از حفره های ان پی تی ممانعت به عمل آورد. عده کمی هستند که هنوز به این تصورند.
اعمال تحریم ها برای تعظیم ایران در برابر خواسته غرب کارآمد نبوده. استفاده از حربه قدرت هم فعلا در دستور نیست. محاسبه هزینه و فایده به کار است. تحلیل های موجود در مورد ایران به اندازه کره شمالی شوم نیست، آن کشور در صورت تحریک قادر است پایتخت کره جنوبی را نابود کند. گرچه ایران نیز ممکن است دست به تلاقی بزند و پایانه های نفتی عربستان سعودی را نابود کند که خودش عاملی بازدارنده است اما تنها نگرانی غرب نیست.
آمریکا کشور بزرگی است، آیا هنوز می تواند با بزرگواری با ایران رفتار کند؟
منبع : لوبلاگ
