خانواده محمدصدیق کبودوند، فعال حقوق بشر و روزنامه نگار زندانی که از شنبه هفته گذشته برای ملاقات با فرزند بیمارش دست به اعتصاب غذا زده است، به روز می‌گویند که رییس سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان در پی وخامت حال جسمانی‌اش به بهداری زندان اوین منتقل شده است؛ یک فعال حقوق بشری نیز خبر می دهد که بازجوی وی گفته آنقدر در زندان می‌ماند تا مو‌هایش مثل دندان‌هایش سفید شود.
مرخصی و ملاقات با فرزند بیمار، درخواستی است که آقای کبودوند برای رسیدگی به آن در دوماه گذشته سه بار دست به اعتصاب زده است؛ بااین حال همسر او می‌گوید هربار این درخواست‌ها از سوی دستگاه قضایی نادیده گرفته شده است.
کاوه قاسمی کرمانشاهی عضو و سخنگوی سابق سازمان حقوق بشر کردستان هم به روز می‌گوید: “کبودوند جزو معدود زندانیان سیاسی است که با تحمل نیمی از دوره حبس طویل المدتش، هنوز از حق مرخصی برخوردار نشده است. این در حالی است که شرایط جسمی وی و اخیرا بیماری فرزندش استفاده از این حق را برای او ضروری‌تر کرده است. این شیوه برخورد با کبودوند به نظرم ناشی از کینه‌ای‌ست که مسئولان امنیتی و حتی قضایی نسبت به او دارند.”
به گفته این فعال حقوق بشر، برخورد گسترده با فعالان این حوزه، به ویژه احکام سنگینی که در ماه‌های اخیر برای فعالان و وکلای حقوق بشر صادر شد، در واقع تداوم روندی است که از رفتار با محمدصدیق کبودوند آغاز شد.
ملاقاتی با دست بند و پا بند
محمد صدیق کبودوند که از روز شنبه ششم خردادماه در اعتصاب به سر می‌برد، روز یکشنبه، ۱۴ خرداد ماه به علت کاهش شدید فشار خون و وخیم شدن وضعیت جسمانی‌اش به بهداری زندان منتقل و مورد معاینه و درمان قرار گرفت.
به نوشته سایت کلمه، کبودوند از بیماری پروستات رنج می‌برد و پزشکی قانونی برای وی عدم تحمل کیفر صادر کرد اما مانند بسیاری از موارد دیگر دستور پزشک نادیده گرفته شده است.
پریناز حسینی، همسر آقای کبودوند می‌گوید به علت تعطیلات در چند روز گذشته نتوانسته‌اند اطلاع دقیقی از وضعیت این فعال حقوق بشر در اعتصاب به دست بیاورند، اما مطلع شده‌اند که او بعد از چند روز از اعتصاب دوم در این ماه با تاکید بر خواسته ملاقات با فرزند بیمار و رسیدگی به در خواست مرخصی دست به اعتصاب زده است.
او به روز می گوید که از طریق وبسایت های خبری از انتقال همسرش به بهداری مطلع شده است.
آقای کبودوند در نامه‌ای اعلام کرده است که تا وقتی برای ملاقات با فرزند بیمارش به او مرخصی داده نشود، به اعتصاب غذا ادامه خواهد داد.
خانم حسینی با اشاره به اعتصاب غذای پنج‌روزه آقای کبودوند در حدود دو هفته پیش که با درخواست مشابهی انجام شد، گفت: “بعد از اعتصاب غذای پیشین، با طرح خواسته رسیدگی به درخواست مرخصی مجددا دست به اعتصاب زد که پس از وعده معاون دادستان اعتصاب خود را به صورت موقت به مدت چند روز شکست. ولی به این وعده عمل نشد.”
پیش از این نیز آقای کبودوند در بهمن ماه گذشته برای ملاقات با فرزندش دست به اعتصاب غذا زده بود که بعد از موافقت با این درخواست اعتصاب غذای خود را شکست.
آنزمان سازمان عفو بین الملل، از سازمانهای جهانی مدافع حقوق بشر باانتشار بیانیه‌ای خواستار آزادی “فوری” رئیس سازمان حقوق بشر کردستان شده بود.
همسر آقای کبودوند می‌گوید بعد از آن اعتصاب همسرم توانست چند بار با ما و فرزندش در زندان ملاقات کند: “بار اول محدودیت کمتری داشت. اما در نوبت‌های بعدی ملاقات‌ها خیلی کوتاه بود؛ در یک مورد هم آقای کبودوند را با پابند و دست بند به بالین فرزندش آوردند.”
حکم بی سابقه
محمد صدیق کبودوند، موسس و رئیس سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان به دلیل فعالیت‌های حقوق بشری، نوشته‌ها و تاسیس سازمان غیردولتی دفاع از حقوق بشر کردستان به بیش از ۱۰ سال زندان محکوم شده است. وی اکنون در پنجمین سال زندانش به سر می‌برد و حکم او قطعی و درخواست رسیدگی مجدد نیز رد شده است.
کاوه کرمانشاهی، سخنگوی سابق سازمان حقوق بشر کردستان که خود او هم با اتهامی مشابه، به پنج سال زندان محکوم شده بود در مورد حکم آقای کبودوند می‌گوید: “این حکم پنج سال پیش برای اتهامی صرفا حقوق بشری که خود دستگاه قضایی هم بر آن صحه گذاشت، حکمی بی‌سابقه بود. در واقع صدور چنین حکمی از یک سو می‌خواست راه را بر ادامهٔ فعالیت‌های حقوق بشری به صورت حرفه‌ای و تشکیلاتی به ویژه در کردستان که تجربه‌ایی نوپا در این حوزه داشت ببندد و از سوی دیگر راه را برای برخورد با دیگر فعالان حقوق بشر و صدور احکامی مشابه در سراسر ایران باز کند.”
به گفته این فعال حقوق بشر روند برخورد گسترده اخیر با فعالان حقوق بشر، به ویژه احکام سنگینی که در ماه‌های اخیر برای فعالان و وکلای حقوق بشر صادر شد، در واقع تداوم روندی است که چند سال قبل در رفتار با آقای کبودوند شروع شده بود.
این فعال حقوق بشر کرد طی دو سال گذشته سه بار سکته ناقص قلبی ومغزی داشته است. در ماه‌های گذشته خانواده و بسیاری از فعالان حقوق بشر بار‌ها نسبت به وضعیت سلامت جسمی او هشدار داده‌اند.
به گفته کاوه کرمانشاهی: “کبودوند جزو معدود زندانیان سیاسی است که با تحمل نیمی از دوره حبس طویل المدتش، هنوز از حق مرخصی برخوردار نشده است. این در حالی است که شرایط جسمی وی و اخیرا بیماری فرزندش استفاده از این حق را برای او ضروری‌تر کرده است. این شیوه برخورد با کبودوند به نظرم ناشی از کینه‌ای‌ست که مسولان امنیتی و حتی قضایی نسبت به او دارند.”
او می افزاید: “طی این مدت کبودوند علی‌رغم این‌که تحت سخت‌ترین شرایط قرار داشت، نه تنها حاضر به پذیرش خواست‌های مسئولان امنیتی و قضایی جهت اظهار پشیمانی از فعالیت‌های حقوق بشری‌اش و یا حداقل موضع گیری علیه جریان‌های سیاسی کردی نشد، بلکه با انتشار نامه و اعلام مواضع مستقلانهٔ خود از داخل زندان، به گونه‌ایی متفاوت از خواست آن‌ها عمل کرد.”
بسیاری از اعضای سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان که در سال ۱۳۸۴ تاسیس شد در طول سالهای گذشته با احضار، بازداشت و احکام سنگین زندان روبرو بوده‌اند.
کاوه قاسمی کرمانشاهی، از جمله اعضای این سازمان حقوق بشری سال ۱۳۸۹ پس از سپری کردن ۸۸ روز سلول انفرادی، از سوی شعبه یک دادگاه انقلاب کرمانشاه به ریاست قاضی مرادی، با اتهام اقدام علیه امنیت و عضویت در سازمان حقوق بشر کردستان، به تحمل ۵سال حبس تعزیری محکوم شد.
این فعال حقوق بشر همزمان با صدور حکم از سوی سازمان جهانی دیده‌بان حقوق بشر برنده جایزه هلمن همت سال ۲۰۱۱ شد.
آقای کرمانشاهی اینک می‌گوید: “دو سال پیش زمانی که در بازداشت موقت اداره اطلاعات کرمانشاه بودم، بازجویی که از تهران آمده بود و به نظر می‌رسد بازجوی کبودوند و دیگر اعضای سازمان حقوق بشر کردستان هم بوده، می‌خواست تا از سازمان و کبودوند اعلام برائت کنم و علیه آن‌ها موضع بگیرم.”
به گفته او این نشان دهنده آن است که “هنوز از کبودوند احساس خطر می‌کنند، اگر نه موضع گیری علیه کسی که خودش با آن حکم سنگین در زندان است چه دلیلی می‌تواند داشته باشد. بعد از امتناع من از انجام چنین کاری و در مقابل دفاع از فعالیت‌های حقوق بشری کبودوند و عملکرد سازمان حقوق بشر کردستان، جمله‌ای که بازجو گفت این بود: کبودوند به خاطر این تشکیلاتی که راه انداخت و روشی که همچنان در پیش گرفته، آنقدر در زندان می‌ماند تا مو‌هایش مثل دندان‌هایش سفید شود. البته این حرف نمی‌تواند جدی باشد و بیشتر از جنبهٔ تهدید بود، ولی می‌تواند نشان دهنده میزان کینه‌ای باشد که آن‌ها از محمدصدیق کبودوند دارند.”
سامان رسولپور، اجلال قوامی نیز از جمله دیگر اعضای سازمان حقوق بشر کردستان بوده‌اند که با بازداشت و محکومیت قضایی روبرو شدند، اما به نظر می‌رسد حساسیت دستگاه قضایی به موسس سازمان بیش از دیگران بوده است.
کاوه کرمانشاهی می‌افزاید: “تحمل ۵ سال حبس، ابتلا به بیماری ریوی و حملات مغزی، اعتصاب غذاهای مکرر برای حداقلی‌ترین حقوق انسانی و قانونی یک زندانی، هیچ کدام نمی‌توانست به اندازه این برای او سخت باشد که فرزند جوانش ماه‌ها روی تخت بیمارستانی در فاصله‌ای نزدیک از او بستری باشد و پدری که محکوم به دفاع از حقوق جوانانی چون اوست، نتواند بر بالین پسر حاضر شود تا آنجا که مجبور باشد از جان و سلامتی خود مایه بگذارد.”
ویکتوریا نولاند، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در اردیبهشت ماه امسال، از جمهوری اسلامی خواسته بود تا هرچه زود‌تر آقای کبودوند و حدود ۹۰ روزنامه‌نگار زندانی دیگر را آزاد کند.
آقای کبودوند به همراه چند روزنامه نگار دیگر از زمستان سال ۱۳۸۲ نشریه”پیام مردم” را به دو زبان کردی و فارسی منتشر می‌کرد و در فروردین سال ۱۳۸۴ سازمان حقوق بشر کردستان را تشکیل داد.
او در سالهای گذشته برنده چند جایزه بین‌المللی در زمینه حقوق بشر و روزنامه‌نگاری از جمله جایزه هلمن همت سال ۲۰۰۹ شده است. در همان سال در بریتانیا به عنوان “روزنامه‌نگار بین‌المللی سال” برگزیده شد.
کاوه کرمانشاهی، فعال حقوق بشر از همکاران حقوق بشری و مطبوعاتی آقای کبودوند در سراسر جهان می‌خواهد که “مدافع حق او و انعکاس صدایش باشند وقتی که او هیچ راهی جز اعتصاب غذا برای رسیدن به حقش و رساندن فریاد اعتراض خود نیافته است.”
