رسانه های وابسته به اصولگرایان اعلام کرده اند که پس از درگیری میان متقاضیان ایرانی ویزای بریتانیا و کارکنان سفارتخانه این کشور در ایران، این سفارت به مدت نامعلومی تعطیل شده است. هنوز مقامات رسمی دو کشور نسبت به این تعطیلی واکنشی نشان نداده اند، اما آنطور که رسانه های حکومتی گزارش داده اند، این ماجرا به دنبال خودداری دولت بریتانیا برای دادن ویزا به ناشران ایرانی جهت حضور در نمایشگاه بین المللی کتاب لندن روی داده است.
تعطیلی احتمالی سفارت بریتانیا در تهران در شرایطی صورت می گیرد که طی ماه های گذشته، روابط دو کشور تا سطح کاردار پایین آمده و طی دو ساله گذشته نیز روابط دیپلماتیک تهران و لندن با بحث و جدل های متفاوتی از دوطرف به تیرگی هر چه بیشتر گراییده است.
بی‌پاسخ نمی‌گذاریم
وبسایت خبری بولتن نیوز، نزدیک به نیروهای امنیتی حامی محمود احمدی نژاد روز چهارشنبه، 24 اردبیهشت، با اشاره به کاهش سطح روابط دیپلماتیک تهران و لندن تا سطح کاردار، اعلام کرد: “کاردار انگلیس در تهران که از چندی قبل و به دلیل کاهش سطح روابط دو کشور تا سطح کاردار بدون حضور سفیر رسمی از سوی لندن کارهای مربوط به سفارت را انجام می دهد صبح امروز سخت گیری های خود برای صدور ویزای هموطنانی که قصد عزیمت به این کشور را داشتند افزایش داد و با ایجاد درگیری فیزیکی با مردم، سفارت را تعطیل کرد.”
این گزارش دلیل تعطیلی موقت این سفارت و “درگیریهای فیزیکی” را خودداری کارکنان سفارت بریتانیا برای صدور روادید به شهروندان ایرانی عنوان کرده است.
مقامات رسمی دو کشور تا این لحظه واکنشی به این اقدام سفارت بریتانیا نشان نداده اند، اما رسانه های حامی جمهوری اسلامی این گمانه را مطرح کرده اند که احتمال دارد این وضعیت در روزهای آینده نیز ادامه داشته باشد و منجر به تعطیلی همیشگی این سفارتخانه در تهران شود.
سایت های حامی دولت، روز گذشته همچنین بر پایه برخی اخبار تائید نشده از ارسال پیامکی خبر داده اند که از سوی سفارت بریتانیا در تهران به کارمندان کلیه بخش‌های این سفارت ارسال شده است و بر اساس آن از کلیه کارمندان خواسته شده از فردا تا مدتی نامعلوم در محل کار خود حاضر نشوند.
بر پایه گزارش بولتن نیوز که روز گذشته در بسیاری از پایگاه های اطلاع رسانی حکومتی بازنشر شد، کارکنان سفارت به دلیل آنچه که آن را مشکلات امنیتی نامیدند تمام مردم معترض (که در میان آنان جمعی از ناشرین کتاب خواهان شرکت در نمایشگاه بین المللی کتاب لندن نیز وجود داشتند) را از سفارت بیرون و چراغ های سفارت را خاموش کرده اند.”
نمایشگاه بین المللی کتاب لندن از 22 فروردین ماه در لندن و در محل نمایشگاهی در ارلز کورت آغاز شد و تا 24 فروردین ماه ادامه داشت.
بر اساس گفته ناشران ایرانی سفارت بریتانیا با “مشکوک” خواندن سفر ناشران جمهوری اسلامی پس از سردواندن و معطل کردن 22 ناشر ایرانی که برای شرکت در نمایشگاه لندن اقدام کرده بودند در نهایت با درخواست آنها موافقت نکرده است.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران، بهمن دری، معاون امور وزیر فرهنگی و ارشاد اسلامی در واکنش به آنچه “توهین سفارت و دولت انگلیس به ناشران ایرانی متقاضی حضور در نمایشگاه لندن” خوانده شده، گفت: “کارشکنی کشور انگلیس و شرکت ندادن ناشران ایرانی در نمایشگاه کتاب لندن را قطعا بی‌پاسخ نمی‌گذاریم.”
روابط در دو سال گذشته
هر چند موضوع تعطیلی موقت سفارت بریتانیا در تهران به خودداری این سفارت از دادن ویزا به ناشران ایرانی برای شرکت در نمایشگاه کتاب لندن مرتبط شده، اما روابط دو کشور در طول دو سال گذشته و پس از حوادث مربوط به انتخابات ایران به تیرگی گراییده و تا سطح کاردار کاهش پیدا کرده است.
اولین بار بعد از انتخابات ریاست جمهوری در ایران، مقامات بلند پایه جمهوری اسلامی به طور گسترده نسبت به آنچه “مداخله قدرت های خارجی در امور داخلی” می دانند اعتراض کردند. در این میان آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، در سخنان نماز جمعه تهران (29 خرداد) بریتانیا را “خبیث” توصیف کرد.
این اختلافات تا جایی پیش رفت که بهمن ماه گذشته، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نظر خود را مبنی بر لزوم قطع روابط دیپلماتیک با بریتانیا برای طرح در صحن علنی، به هیات رییسه مجلس تقدیم کرد؛ این دستور تا کنون از حد کمیسیون مربوطه خارج نشده و مراحل رسیدگی به آن برای در دستور کار قرار گرفتن در جلسه علنی طی نشده است.
پیش‌تر نیز در دی ماه 1388، برخی از نمایندگان اصولگرای مجلس طرح کاهش رابطه ایران با بریتانیا را مطرح کرده بودند که آن هنگام برای بررسی بیشتر به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس فرستاده شده بود.
روابط دو کشور پس از آن تیره تر شد که انتشار نوشته سایمون گس، سفیر سابق بریتانیا در تهران، که در دفاع از نسرین ستوده وکیل دربند ایرانی در وبسایت سفارت بریتانیا منتشر شد.
به تازگی وزارت امور خارجه بریتانیا در گزارش سالیانه خود در مورد وضعیت حقوق بشر و دموکراسی در شماری از کشورهای جهان، وضعیت حقوق بشر در ایران را “اسفناک” توصیف کرد.
سرانجام هفته گذشته پس از تصمیم اتحادیه اروپا برای تحریم ۳۲ تن از مقام‌های ایرانی که گفته می‌شود در نقض حقوق بشر و سرکوب مخالفان دست داشته‌اند، ویلیام هیگ، گفت: “بر اساس توافق وزیران امور خارجه ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا، صدور ویزا برای ۳۲ مقام ایرانی ممنوع شده و دارایی های این افراد نیز مسدود خواهد شد.”
رسانه های حامی دولت نیز دیروز همزمان با انتشار خبر تعطیلی موقت سفارت بریتانیا در ایران، یک بار دیگر بحث طرح مجلس شورای جمهوری اسلامی برای قطع ارتباط کامل با بریتانیا را پیش کشیده اند.
در این ارتباط، همشهری آنلاین با اشاره به سردی روابط ایران و بریتانیا نوشت: “با وجود آنکه طرح مجلس هرزمان که لازم باشد در دستور کار قرار می گیرد، اما بعید است جمهوری اسلامی ایران پاره کننده اولیه رشته این روابط باشد زیرا گذشته نشان داده که در بدترین شرایط که در ابتدای انقلاب اسلامی و با تسخیر لانه جاسوسی امریکا در ایران پیش آمد، جمهوری اسلامی ایران برای قطع کامل رابطه با امریکا پیش‌قدم نشد و این امریکا بود که رشته روابط را گسست و اینک بیش از 30 سال است که از این وضعیت می گذرد و وصل کردن دوباره رشته روابط، برای هر دو کشورکار بس مشکلی شده است.”
