هنر روز، در بخش کتاب می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مباحثی درخور دارند، به خوانندگان خود معرفی کند. ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود، ولی این امر به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند.
P.O.Box 94000 creteil cedex
France10014
نقد مجموعه آثار داستانی اسماعیل فصیح و …
نویسنده: آناهید اجاکیانس
184 ص، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، 1386، چاپ اول
یکی از نویسندگان پرتلاش و موفقی که توانسته است در ادبیات معاصر ایران جایگاهی کسب کند، «اسماعیل فصیح» است. آثار او دارای گیرایی و کشش خاصی است که مدیون سبک ساده و طنز آلود و هزل گویی اوست. این کتاب، مجموعه مقالاتی است که در فاصله سال های 1378 تا 1384 خورشیدی، درشماره های مختلف «نامه فرهنگستان» - نشریه فرهنگستان زبان و ادب فارسی – منتشر شده است. در این مقالات، همه داستان های کوتاه و رمان های این نویسنده حرفه ای، معرفی و نقد شده است. علاوه بر آثار «فصیح»، در مقالات این مجموعه چند داستان از «احمد محمود»، «زویا پیرزاد»، «امیر حسین چهل تن» و «فتانه حاج سید جوادی»، معرفی و نقد شده است. زبان این مقالات ساده و رسا و مضمون آن ها سرشار از نکات ظریف و خواندنی است.
نامه به پدر
نویسنده: فرانتس کافکا
مترجم:الهام دارچینیان
104ص، تهران: انتشارات نگاه، 1386، چاپ اول
«نامه به پدر» که هرگز به دست مخاطبش نرسید، نمایانگر صادقانه ترین کوششی است که نویسنده در آن، زیرترین لایه های روابط خانوادگی را کاویده و از این منظر، بسیاری از دردمندی های جان و روانش را با رویکردی روانکاوانه، غنای هنرمندانه بخشیده است. پدر «کافکا» که مردی تنومند، خودساخته و مستبد بود، هرگز به پسرش و دنیای ذهنی و فکری او توجهی نکرد. «کافکا» در برابر پدر احساس حقارت می کرد و همیشه با مخالفت او که نوشتن را اتلاف وقت می دانست، مواجه بود. «نامه به پدر» را در واقع می توان مانیفست اعتراض به روش آموزش و پرورش پدرسالارانه دانست. در این نامه، پیش از هر چیز با حقیقتی به تمامی عریان، با صداقتی کم نظیر و تکان دهنده در داوری خود و دیگران روبه رو هستیم.
گزیده آثار گرافیک ابراهیم حقیقی (1385-1348 )
109 ص، تهران: موسسه چاپ و نشر نظر، 1385، چاپ اول
این کتاب، گزیده ای از آثار طراح و گرافیست معاصر ایرانی، «ابراهیم حقیقی» است که در فاصله سال های 1348 تا 1385 شکل گرفته اند. «ابراهیم حقیقی» را می توان حد فاصل میان طراحان گرافیک دیروز و امروز ایران دانست. او با نسل نخستین گرافیک ایران و در راس آن، «مرتضی ممیز» زیست و بزرگ شد؛ با آنها همراه بود و در گفتمان حرفه ای با آنان هم زبان شد و تجربه های گرانبهایی از این ارتباط کسب کرد. با وجود این، راه خودش را با کسب تجربه های متنوع طی کرد. تلاش او باعث شد تا با نسل بعدی گرافیک ایران همراه شود و پیوندی منطقی بین کارهای درست گذشتگان و نگاه های تازه به وجود آورد. او به ویژه، در حوزه گرافیک فرهنگی نقش موثری در ارتقاء سطح گرافیک ایران ایفا کرده است. با وجود تنوع در کارهای گرافیک او در حوزه های تجاری، تمرکزش بر خلق کارهای گرافیک فرهنگی حفظ شد. به همین دلیل باید او را گرافیست فرهنگی دانست.
درهای ایرانی: گزیده عکس های هادی هراجی
120ص، تهران: چاپ و نشر نظر، 1386، چاپ اول
در شهرها و روستاهای سرزمین پهناور ایران، بناها و ساختمان هایی با درهای زیبا و قدیمی وجود دارند که هنر، فرهنگ و ذوق مردمی با میراثی چند هزار ساله را منعکس می کنند. این درها، گاه بسیار ساده و فقیرانه و گاه پر از نقش و نگارهای زیبا هستند و از آثار هنری و تاریخی ایران به شمار می روند. هر کدام از این درها، از تنگدستی و توانگری صاحب خانه خبر می دهد و بعضا دوره اجتماعی خاصی را در ذهن تداعی می کند. کتاب حاضر، مجموعه ای از عکس های رنگی زیبا از این درهاست که به وسیله یکی از عکاسان خوش ذوق ایرانی ضبط و ثبت شده است.
مرآت الوقایع مظفری (مجموعه دو جلدی)
نویسنده: عبدالحسین خان ملک المورخین
تصحیح: عبدالحسین نوایی
1429 ص، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب، 1386، چاپ اول
کتاب «مرآت الوقایع مظفری» مجموعه ای از یادداشت های «عبدالحسین خان ملک المورخین» معروف به «لسان السلطنه» است. او که در فاصله سال های 1248 تا 1312 خورشیدی می زیست، در این یادداشت ها، برخی حوادث سیاسی و اجتماعی ایران و رنج های مردم این سرزمین در دوران سلطنت «مظفرالدین شاه»، یعنی فاصله سال های 1314 تا 1324 ه. ق را به تصویر کشیده است. «ملک المورخین»، فرزند «میرزا هدایت الله خان» پسر «میرزا محمد تقی خان لسان الممالک»، ادیب و شاعری توانا و تاریخ نگار و روزنامه نگاری کارآزموده بود که به چند زبان خارجی نیز آشنایی داشت. وی در طول حیات خود، آثار زیادی را در زمینه تاریخ، ادبیات، صنایع و… به رشته تحریر درآورده است. «ملک المورخین» از آزادیخواهان و میهن پرستانی بود که از اواخر دوره مظفری به انتشار روزنامه و مقالات انتقادی روی آورد. «مرآت الوقایع مظفری» که به کوشش استاد فقید «دکتر عبدالحسین نوایی» تصحیح و همراه با نمایه مفصل چاپ شده، از واپسین تلاش های علمی نویسنده و منبعی ارزشمند برای مطالعه تاریخ دوران قاجار است.
مدرنیته، شبهه و دموکراسی: بر مبنای یک بررسی موردی درباره حزب توده ایران از آغاز تا سال 1378
نویسنده: اصغر شیرازی
504 ص، تهران: نشر اختران، 1386، چاپ اول
موضوع اصلی این کتاب، بررسی موردی «حزب توده» است. ولی نویسنده این موضوع را در رابطه و پیوند با مدرنیته و« شبهه» بررسی می کند. منظور از «شبهه» در این کتاب، آن نوع ادراکی است که نسبت آن با مصادیق واقعی، به علت به کاربردن روش های معرفتی نامناسب، دچار خدشه و خلل شده است. قصد نویسنده شرح تاریخ این حزب و یا نقد آن تنها از یک منظر سیاسی نیست، بلکه دیدگاه دیگری را برای این نقد پیشنهاد می کند. این دیدگاه بر این فرض نهاده شده است که نظریات و فعالیت های «حزب توده» و شبهات و اشتباهات محتمل در این دو امر را نمی توان به حد کافی تحلیل کرد، مگر آنکه این کار را در پرتو رویارویی دو نوع تمدن مدرن و پیش مدرن، یعنی تمدن دنیای جدید و تمدن سنتی ایران نیز، انجام دهیم. تلاقی جامعه ایران با دنیای مدرن و تاثیرات این تلاقی بر وجوه مختلف زندگی ایرانیان، موضوع گفتمان پرتنش و با دوامی در میان روشنفکران و جامعه شناسان ایرانی بوده است. یکی از موضوعات مرکزی این گفتمان، مسئله تاثیر این تلاقی بر اندیشه و رفتار روشنفکران ایران بوده است. قصد کتاب حاضر، شرکت در این گفتمان از طریق بررسی شبهات نظری حاصل از این تلاقی و اشتباهات عملی ناشی از این شبهات است.
عبور از سازمان: مجید شریف واقفی به روایت اسناد
تدوین: شهرزاد ساسان پور
324 ص، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1386، چاپ اول
سابقه تاسیس «سازمان مجاهدین خلق ایران» به حدود سال 1344 باز می گردد. اعضای اصلی این سازمان از جناح مذهبی جبهه ملی و نیز اعضای نهضت آزادی بودند. آغاز مبارزه مسلحانه و چریکی مجاهدین سال 1350، و مقارن با برگزاری جشن های 2500 ساله شاهنشاهی بود. شکل گیری این سازمان، با استقبال نیروهای انقلابی مذهبی مواجه شد. اما جریانات سال 1354 و تغییر موضع بخشی از رهبری این سازمان و پذیرش مارکسیسم از جانب آنها، آثار منفی بسیار بر جای گذاشت. در کتاب حاضر، زندگینامه و فعالیت های «مجید شریف واقفی»، از اعضای مرکزیت این سازمان در سال 1354 و مقاومت او در برابر تغییر مواضع ایدئولوژیک سازمان و سرانجام ترور او توسط مخالفانش، با مجموعه ای از اسناد و مدارک و عکس ها، به تصویر کشیده شده است.
افسانه های دهستان برزرود
گردآورنده: کاظم سادات اشکوری
191ص، کرمان: نشر هزار، 1386، چاپ اول
دهستان «برزرود» از دهستان های شهرستان «نطنز» است و در مرکز ایران قرار دارد. این دهستان پنج روستا دارد که از میان آنها «ابیانه» بسیار مشهور است. سایر روستاهای «برزرود» عبارتنداز: «برز»، «طره»، «کمجان»، «یارند». کتاب حاضر، مجموعه ای از افسانه های کوتاه و زیبای روستاهای «برزرود» است. این افسانه ها تصویری از زندگی اجتماعی و فرهنگی و آداب و رسوم مردم این مناطق از کشورمان را منعکس می کند.
رقص، رامش، نیایش
نویسنده: علی اصغر نصرالله پور
186ص، کرمانشاه: انتشارات موسسه فرهنگی کوثر، 1386، چاپ اول
این کتاب پژوهشی است مختصر و مفید درباره هنر رقص و ویژگی های آن در کشورهای جهان و ایران. بخش خواندنی و جالب کتاب، بخشی است که به تاریخچه رقص در ایران و ویژگی هایش در دوره های مختلف تاریخی، رقص از دیدگاه بعضی از فقهای اسلام، رقص در اشعار شعرای بزرگ ایران، رقص عارفان (سماع) و سرانجام انواع رقص های محلی در نقاط مختلف ایران و در میان اقوام گوناگون سرزمین پهناورمان می پردازد.
زندگی و مبارزات محمد باقر تنگستانی (مدیر روزنامه جنوب)
به کوشش: دکتر عبدالکریم مشایخی
172ص، تهران: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1386، چاپ اول
این کتاب، مجموعه مقالاتی درباره زندگی و مبارزات «محمد باقرخان تنگستانی»، فرزند «سرتیپ علی خان تنگستانی» است که خاندان او در دوره زندیه و قاجاریه به دفاع از مرزهای ایران در مقابل تجاوز بیگانگان برخاستند. وطن پرستی، مشروطه خواهی و مخالفت با استعمار از ویژگی های شخصیتی «محمد باقر خان تنگستانی» بود که در این کتاب با آن آشنا می شویم. «محمد باقرخان»، از خوانین مشهور جنوب، مدیر روزنامه «یادگار جنوب» و «ندای جنوب» و از رجال صدر مشروطیت و پیشگامان آزادی بود که عمری را با کمال صداقت و فداکاری در خدمت به ایران و ایرانیان به سر برد و سرانجام در تیرماه سال 1339 خورشیدی در گذشت.
پنج آواز محلی ایرانی
تنظیم برای گیتار کلاسیک: لیلی افشار
24ص، تهران: انتشارات کارگاه موسیقی، 1386، چاپ اول
این پنج آواز، منتخبی است از موسیقی فولکلور ایرانی که در این تنظیم، فرم اصلی شان حفظ شده است. مردم ایران با این قطعات کاملا آشنا هستند و با وجود قدیمی بودن شان، تا به امروز نزد ایرانیان قطعات محبوبی بوده اند. «لیلی افشار»، تنظیم کننده این آوازها، از برجسته ترین نوازندگان گیتار کلاسیک در جهان است. آوازهای این مجموعه عبارتنداز: «گل گندم»، «عزیزجون»، «لیلا لیلا»، «جان مریم»، «لالایی». علاوه بر پنج آواز محلی یاد شده، قطعه دیگری به نام «سنه ده قالماز»[1]، اثر «توفیق قلی یف»، آهنگساز اهل آذربایجان، برای این مجموعه تنظیم و به آن افزوده شده است.
[1]
سنه ده قالماز یا برای تو نخواهد ماند
کونلوم سنین اسیرین
قلبیم سنیدیر، یار
قلبیم سنیدیر.
انصاف ایله، خوش سوزله
منی گل دیندیر، یار منی گل دیندیر.
سویله نه دیر بو ادالار بو عشوه و ناز.
والله آی قیز بو گوزللیک سنه ده قالماز.
یالقیزام یالقیز، یالقیزام یالقیز.
گل منی محنته، اودا سالان وفاسیز
سویله، نه دیر، بو ادالار بو عشوه و ناز
گئدر بیر گون بو گوزللیک سنه ده قالماز
داغلار باشی دوماندیر آمان آلله یار
یئنه دوماندیر، آیریلیق ئولومدن منه یامان دیر، یار
منه یامان دیر.