شتاب تغییرات در حوزه آموزش عالی در آخرین روزهای شهریور ماه اوج گرفته است. از تعیین تکلیف نهایی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران و تهران گرفته تا تودیع رییس تندروی دانشگاه علامه طباطبایی و عزل رییس دانشگاه آزاد اسلامی، همه در کمتر از۲۴ ساعت رخ داد تا در کنار خبرهایی مانند بازگشت دانشجویان ستاره‌دار و استادان اخراجی، دانشجویان در آستانه سال تحصیلی جدید فضایی متفاوت با سال‌های اخیر را تجربه کنند.
سه‌شنبه شب، حسن روحانی برای اولین بار در دوران ریاست‌جمهوری خود در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی شرکت کرد و حکم انتزاع کامل دانشگاه علوم پزشکی ایران از دانشگاه علوم پزشکی تهران توسط او امضا و ابلاغ شد. عصر چهارشنبه، ۲۷ شهریور ماه نیز مراسم تودیع رییس سابق دانشگاه علامه طباطبایی و معرفی حسین سلیمی به عنوان سرپرست، با استقبال پرتعداد و پرهیجان دانشجویان برگزار شد. پس از آن، جعفر توفیقی، سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری که این روزها پرچمدار تغییر در نظام آموزش عالی به جای مانده از دولت احمدی‌نژاد و سیاست‌های تندروانه کامران دانشجو است، خود را به جلسه هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی رساند تا در تصمیم‌گیری برای فرهاد، برادر کامران مشارکت داشته باشد؛جلسه ای که نتیجه اش عزل فرهاد دانشجو از ریاست بود.
وعده بازگشت استادان اخراج شده
صدرالدین شریعتی، رییس معمم و تندروی دانشگاه علامه در ۸ سال گذشته در جداسازی جنسیتی و اخراج استادان در قالب ایده اسلامی‌کردن دانشگاه‌ها پیشرو بود. او حتی در آخرین روزهای دولت با همکاری کامران دانشجو وزیر علوم دولت دوم احمدی‌نژاد و مسئول مهار “فتنه” در دانشگاه‌ها دست به تغییراتی اساسی در ترکیب هایت علمی دانشگاه زد و اعلام کرد که جداسازی جنسیتی کامل در این دانشگاه انجام خواهد شد. به این ترتیب عزل او که خود را “سرباز آقا[آیت‌الله خامنه‌ای]” می‌نامید در اولویت برنامه‌های توفیقی، سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری قرار گرفت و حسین سلیمی، حکم سرپرستی گرفت. شریعتی که مدعی بود به دلیل اعمال تغییرات مدنظرش در دانشگاه، محبوب دانشجویان است در مراسم تودیع خود شرکت نکرد تا شاهد ابراز احساسات دانشجویان نسبت به رییس جدید دانشگاه باشد. (عکس: ۱، ۲، ۳، ۴ )
جعفر توفیقی در این مراسم، مدیریت سیاسی بر دانشگاه را شکست خورده توصیف کرد و با اشاره به نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر گفت: “باید در این فضای جدید مدیریت کنیم و پیام این انتخابات را که تدبیر امید و اعتدال بود درک کنیم. موافق نبودن مردم با برخی از شیوه‌های ۸ سال گذشته از پیام‌های انتخابات ریاست جمهوری یازدهم بود و چنانچه رهبری فرمودند باید نقاط ضعف دولت قبل را شناسایی و برطرف کنیم. بنابراین اولین درخواستمان این است که از این پس با پیام انتخابات ۲۴ خرداد مدیریت کنید.”
او خواستار بانشاط شدن فضای دانشگاه‌ها شد و تاکید کرد: “ آرامش باید همراه با نشاط باشد، نه آرامشی همراه با سکوت، رکود و حاشیه‌نشینی.”
سپس نوبت به سخنرانی سلیمی رسید تا دانشجویان حاضر در تالار شهید بهشتی دانشکده حقوق به ابراز احساسات بپردازند و شعار “روحانی متشکریم” سر بدهند. او به بیان رئوس اهداف و برنامه‌های خود پرداخت و از توجه ویژه به فعالیت‌های عمرانی گفت و اینکه “در حوزه علمی در بسیاری از زمینه‌ها به جای دانشگاه تبدیل به آموزشگاه شده‌ایم”.
سلیمی تاکید کرد: “ما نیاز به فضایی داریم که کارمندان، دانشجویان و اساتید احساس امنیت و آرامش کنند و برای هر جمله‌ای که می‌گویند پشت سر خود را نگاه نکنند که آیا کسی است یا خیر؟”
او سپس به بیان خط قرمزهای دانشگاه پرداخت و آنها را همسان با محدودیت‌ها و خط قرمزهای جامعه دانست. در نگاه او خط قرمز اول مباحث دینی، اسلامی است و هر چیزی که برگرفته از احکام دینی باشد، “چرا که ما در نظامی دینی زندگی می‌کنیم و باید از احکام، اصول و اندیشه‌های آن پیروی کنیم.”
دومین خط قرمز، “مبانی و ارکان نظام جمهوری اسلامی، رهنمودهای رهبری و نقش محوری ایشان” معرفی شد.
سلیمی، سومین خط قرمز دانشگاه علامه را فضای اخلاقی معرفی کرد و گفت: “مهم‌ترین محور این فضا، حفظ آبروی انسان‌ها اعم از دانشجو، اساتید و کارکنان است. حتی اگر این افراد به ما ظلم کرده باشند و مخالف ما باشند، به دلیل آموزه‌های اسلامی موظفیم که آبروی آنها را حفظ کنیم.”
رییس جدید دانشگاه علامه وعده داد: “افرادی که خارج از هر گونه مشکلات سیاسی و عقیدتی، بازنشسته شده‌اند و توانایی علمی بالایی را دارند، به دانشگاه برمی‌گردند.” به گفته سلیمی، حدود 35 نفر از استادان در سال‌های گذشته به‌رغم نظر خودشان بازنشسته شده‌اند، اما در حال حاضر حدود سه، چهار نفر از استادان اخراج شده به هر دانشکده بازگشته و فعالیت خود را شروع کرده‌اند.
او در مورد مساله حساسیت‌زای تفکیک جنسیتی هم گفت: “موضوع تفکیک موضوعی نیست که دانشگاه علامه بتواند شخصا راجع به آن نظری بدهد. چرا که باید در شورای عالی انقلاب فرهنگی در این باره تصمیم گرفته شود و هر تصمیمی را که به دانشگاه ابلاغ کنند، دانشگاه تابع آن تصمیم است.”
بازگشت ۱۵ ستاره‌دار
سرپرست وزارت علوم قبل از اینکه به دانشگاه علامه بیاید در جلسه هیات دولت حضور داشت و در پاسخ به اینکه وزارت علوم اعلام کرده دانشجویان ستاره‌دار از سال ۹۰ به بعد برای ثبت‌نام مراجعه کنند و دانشجویانی که قبل از سال ۹۰ این اتفاق برای آنها رخ داده، چه باید بکنند نیز گفت: “محدودیتی از نظر سال در این ارتباط نداریم و همه تقاضاها و مواردی که حق آنها ضایع شده است را بررسی می‌کنیم و حتما در ارتباط با آنها نیز راه‌حل پیدا می‌کنیم. البته تا کنون ۴۰۰ الی ۵۰۰ نفر به کمیته‌ای که در این ارتباط در وزارت علوم تشکیل شده مراجعه و شکایت کردند.”
توفیقی تصریح کرد: “بررسی این شکایات، یک فرایند مستمر است ولی در مجموع به تدریج درباره تمام این شکایت‌ها تصمیم‌گیری می‌کنیم که در ارتباط با ۱۵ نفر تا کنون پیگیری این شکایت‌ها نتیجه داده است.”
“ایران” دوباره دانشگاه شد
ادغام دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه علوم پزشکی ایران یکی از جنجالی‌ترین تصمیمات دولت دهم در حوزه آموزش عالی بود که پس از دو سال منصرف شد و تصمیم خود را لغو کرد. به این ترتیب دانشگاه علوم‌پزشکی ایران که با در اختیار داشتن ۱۶بیمارستان و بیش از ۱۳هزار نفر نیروی انسانی پیش از دستور مرضیه وحید دستجردی، چهارمین دانشگاه برتر علوم پزشکی در کشور بود، با دستور محمدحسن طریقت منفرد دوباره موجودیت پیدا کرد. اما حواشی این دو تصمیم متناقض دولت آن قدر بالا گرفت که ماده واحده مصوب جلسه ۷۳۵ در تاریخ ۲۵ تیرماه ۹۲ هم کارگشا نشد. در این مصوبه آمده بود که ادغام یا انتزاع هر دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی، از جمله دانشگاه‌های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، حسب مورد از اختیارات وزرای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. کار به شکایت به دیوان عدالت اداری هم کشید و مقرر شد تا شورای عالی انقلاب فرهنگی، نظر صریح و قطعی خود را صادر کند.
این موضوع با اولین حضور رییس جدید شورا، حسن روحانی -که با رسیدن به ریاست جمهوری این مقام را نیز از آن خود کرده-،همراه شد و با حکم شورای عالی انقلاب فرهنگی، در سال تحصیلی جدید دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه علوم پزشکی ایران به طور مجزا فعالیت خود را از سر می‌گیرند.
ساعاتی پس از این تصمیم، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی علی جعفریان را به عنوان سرپرست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران منصوب کرد.
بهرام عین‌اللهی، معاون آموزشی وزارت بهداشت هم درباره ابهامات و سئوالات دانشجویان این دو دانشگاه در یک نشست خبری توضیحاتی ارائه کرد. به گفته او دانشجویانی که قبل از ادغام، در کد رشته دانشگاه ایران قبول شده بودند، تحصیل خود را در این دانشگاه ادامه می‌دهند.
عین‌اللهی با اشاره به اینکه ور ودی‌های ۹۰ و ۹۱ بیشترین اعتراض را داشتند، گفت: این دسته از دانشجویان با کد رشته محل تهران وارد دانشگاه شدند، بنابراین تمامی آن دانشجویان، دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی تهران هستند.
او همچنین عنوان کرد: این دسته از دانشجویان اگر در دوره کارشناسی پذیرفته شده باشند، الان در سال‌های دو و سه تحصیلی خود هستند که بر اساس توافقاتی که در بین دو دانشگاه علوم پزشکی ایران و تهران انجام شده است، دانشگاه علوم پزشکی تهران برای آموزش به آنان می‌تواند از امکانات دانشگاه علوم پزشکی ایران استفاده کند. به این ترتیب اگر این دسته از دانشجویان در رشته‌ای پذیرفته شده باشند که دانشگاه علوم پزشکی تهران آن رشته را نداشته باشد، به صورت مهمان ادامه تحصیل خواهند داد و از آنجایی که دانشگاه علوم پزشکی ایران الان دانشجوی سال دو و سه را ندارد، می‌تواند امکانات آموزشی خود را در اختیار دانشگاه تهران قرار دهد. البته مدیریت آموزشی این دسته از دانشجویان با دانشگاه علوم پزشکی تهران است.
جزییات بیشتر را می‌توانید در توافقنامه این دو دانشگاه که روز چهارشنبه منتشر شد، بخوانید.
