نمایشگاه ♦ چهار فصل‏

نویسنده
میترا سلطانی

kiarostami1.jpg

‎ ‎شاعرانگی عکس های کیارستمی‎ ‎

نمایشگاه عکس های عباس کیارستمی در گالری گلستان تهران برپاست. عنوان نمایشگاه کیارستمی “پنجره ای رو به حیات ‏‏”است که با 12تابلو رنگی با ابعاد بسیار بزرگ در گالری کوچک گلستان درحال برپایی است. موضوع همه تابلوهای ‏موجود درگالری طبیعت است. ‏

طبیعتی که کیارستمی برای بودن درآن ساعت ها کنکاش می کند تا سوژه های بکر وبی نظیر خود را ازآن دریابد. یکی از ‏ویژگی‌های‌ کیارستمی نسبت به جهان پیرامون‌اش، در قاب‎ ‎دیدن محیط پیرامون‌اش است. او دست به گزینش می‌زند و از هر ‏آنچه که در اطراف اوست‎ “‎انتخاب” می‌کند. به نظر می آیدجهان واقعی کیارستمی به عنوان عکاس همه‌چیز را بدونه ‏گزینش در اختیار سیستم بینایی اش‏‎ ‎می‌گذارد و چشم هم بدون اختیار در عملی ناخودآگاه و فیزیولوژیک آن را ثبت و در‎ ‎اختیار مغز می‌گذارد. عکاسی از طبیعت برای کیارستمی تجربه ای است که در آن عکاس به دنبال ثبت لحظه‌ها از عناصر‎ ‎اصلی طبیعت مانند منظره، گیاهان، درخت ها و نمایی از بافت و حس طبیعت است. در‎ ‎عکاسی از طبیعت، هنرمند نسبت ‏به عکاسی خبری و یا عکاسی مستند بیشتر به دنبال‎ ‎ارزش‌های زیبایی شناسانه عکس است. کیارستمی این بارهم در ارائه ‏تصاویر از قاب دوربین خودزیرکانه برخورد می کند و با موضوعات از گونه ها و روش های متفاوتی برخوردمی کند. در ‏عکاس های کیارستمی با موضوع طبیعت مهم‌ترین مسئله کادر بندی است. بین سوژه های اصلی و چهار ضلع کادر، بهترین ‏رابطه از نظر فـُرم برقرار شده است. به نظر می آید برای عکاس، قوانین کلاسیک این کادربندی هنوز شبیه‎ ‎قوانین نقاشی و ‏گرافیک است. تعادل، هارمونی، آرامش و سایر مسائل مربوط به فـُرم هر‎ ‎سوژه که امروزه با تغییرات و تنوع نظریات ‏زیبائی شناسی، قوانین متنوع‌تر و راحت‌تر‎ ‎شده و عکاس در عکاسی از طبیعت، ضرورتی در وفادار ماندن به قوانین قدیم ‏نمی‌بیند. با دقت درتابلوهای کیارستمی، وقتی از مناظری که او شکارکرده بازدید می کنیم، ناخودآگاه و به یک باره ‏اشعارموجود در قاب ذهن مخاطب جاری می شود. اشعاری که در شاعرانگی عکاس ودرترکیب بندی قاب هایش به خوبی ‏نمایان است. درعکس های کیارستمی به جز تجربه‌ زیست‌شده‌ از زندگی و جهان، دنیای ذهنی خاص خود را می بینیم که‏‎ ‎مخصوص خود اوست. صداقت‎ ‎در ارائه‌ این دنیای ذهنی خصوصی و پرهیز از تقلید و رهرو راه دیگران بودن است که‎ ‎اصالت آثار ایشان را در هر قالبی که باشد، قابل اعتنا می‌کند وکیارستمی از این جریان مستثنی نیست. عباس کیارستمی ‏همچون آثار سینمایی خود نیز سعی می کندکه ذهن مخاطب‌اش را به فعالیت وادارد و از اعمال‎ ‎سهل‌انگارانه‌ای که موجب ‏شود تمام اطلاعات بدون مشارکت مخاطب در اثر نمود یابد، خودداری می نماید. ‏

kiarostami2.jpg

کیارستمی در گفتگوی خود با خبرنگارروزدرمورد جمله همیشگی خودبا موضوع عکاسی گفت: “یک عکس به تنهایی مادر ‏سینماست. سینما از عکس آغاز می شود، از یک تک عکس.“‏

کیارستمی در مورد تفاوت های شخصی اش دررابطه با عکاسی و سینما ادامه داد:“عکاسی به مراتب صادق تر و خالص ‏تر از سینما است و تکلیف همه را روشن می کند. زیرا عکس اجباری نداردتا راوی باشد ودرپی آن ‏‎ ‎وظیفه سرگرم نگه ‏داشتن مخاطب را نیز بر عهده ندارد. ‏

کیارستمی در پاسخ به سوال اینکه چرا از میان هنرها به سراغ نقاشی نرفته به روز گفت:با اینکه رشته تحصیلی ام نقاشی ‏بوده اما هرگز نتوانستم نقاش خوبی شوم. سعی کردم تجربیات متفاوتی را از هنرهای مختلف به دست آورم اما نمی دانم چرا ‏درمورد نقاشی رغبتی نشان نمی دهم. ‏

kiarostami3.jpg

‎ ‎ودرانتهای گالری گلستان است که یادداشتی پیرامون عکاسی گوشه چشم را می نوازد:“تنها‎ ‎اندیشیدن به آسمان ابری و ‏ریشه های در هم درختان زیر نوری جادویی دشوار است. ناتوانی در کشف لذت دیدن یک چشم انداز دل انگیز با دیگری ‏نوعی شکنجه است، به این‎ ‎دلیل است که من عکاسی را شروع کردم. می خواستم آن لحظه های احساس و رنج را جاودانه‎ ‎کنم. “‏

تابلوهای انتخاب شده کیارستمی در این نمایشگاه از میان 140 فریم عکسی بوده که در سال های اخیر تهیه نموده است. ‏گفتنی است هیچ یک از این تابلوها فروشی نیست و تنها دو جلد کتاب عکاسی از کیارستمی در نمایشگاه برای علاقمندان به ‏عکاسی به معرض فروش درآمده است. ‏

ساعت بازدید از نمایشگاه عکس کیارستمی که از جمعه آغاز شده، از 16 تا 20 در گالری گلستان واقع در خیابان دروس، ‏خیابان شهید کماسایی، پلاک 42 است. ‏