رییس چهارمین دوره شورای اسلامی شهر تهران از جمع سه‌نفره اصلاح‌طلبان شورای سوم که در اقلیت محض بودند، انتخاب شد. احمد مسجد جامعی، که گزینه مدنظر دولت برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود، حضور در شورا را ترجیح داد تا در نخستین روز آغاز به کار پارلمان شهری پایتخت، با اختلاف یک رای، به ریاست ۱۰ ساله مهدی چمران و اصولگرایان پایان بدهد.
از اقلیت محض تا ریاست شورا
سهم اصلاح‌طلبان از شورای سوم سه عضو و نصفی بود. احمد مسجد جامعی، معصومه ابتکار و محمدعلی نجفی به همراه هادی ساعی که اگرچه در لیست اصلاح‌طلبان قرار داشت اما خیلی زود راهش را از دو جریان سیاسی جدا کرد و ترجیح داد به عنوان مستقل شناخته شود. او در انتخابات شورای چهارم هم در لیست اصولگرایان حضور داشت اما بعید نیست رای او در هنگام رای‌گیری ریاست شورا، به مسجدجامعی رسیده باشد. اصلاح‌طلبان در شورایی که تعداد اعضایش به ۳۱ افزایش پیدا کرده، ۱۴ رای دارند و مسجد جامعی ۱۶ رای به دست آورد. رقیبش مهدی چمران بود که با ۱۵ رای نتوانست ریاست خود را تمدید کند. این وسط دو نفر از اعضا به مسجدجامعی متمایل شدند؛ دو نفری که ممکن است از ورزشی‌ها باشند مثل ساعی و جدیدی و یا از حامیان قالیباف در شورا. انصراف گزینه اصلاح‌طلبان برای نایب رییسی به نفع مرتضی طلایی، شاخص‌ترین چهره حامیان قالیباف، می‌تواند به یک توافق از پیش تعیین شده تعبیر شود. هرچه بود تا قبل از شروع اولین جلسه دور چهارم شورا در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۳۹۲، اصولگرایان بیشتر از انتخاب شهردار مدنظر اصلاح‌طلبان نگران بودند تا از دست دادن جایگاه ریاست شورا.
بخش اول جلسه با صحبت‌های فرماندار و استاندار تهران و مهدی چمران، رییس دوره سوم طی شد و سپس عباس شیبانی به عنوان مسن‌ترین عضو شورا(عکس) در جایگاه ریاست جلسه قرار گرفت و محسن پیرهادی و حسین رضازاده به عنوان کم سن‌ترین‌ها در کنارش نشستند(عکس). تحلیف هم انجام شد(عکس) و نوبت به رای‌گیری اصلی رسید. مسجد جامعی و چمران معرفی شدند تا خود را به معرض رای اعضا بگذارند.(عکس) احمد دنیامالی از جمع اصلاح‌طلبان پیشنهاد کرد از بین این دو هرکدام که رای بیشتر آوردند رییس و دومی نایب رییس شود اما با اعتراض برخی اعضا از جمله طلایی، دوستی و کاشانی که این پیشنهاد را مغایر آیین‌نامه می‌دانستند، حرفش به جایی نرسید.
آرای اعضا به شکل مخفی جمع‌آوری شد و حسین طلا نماینده تهران نظارت بر شمارش را برعهده گرفت. از جمع اصلاح‌طلبان هم سلطانی‌فر با وجود اعتراض برخی اصولگرایان برای نظارت به جمع هیات رئیسه سنی اضافه شد. نتیجه آرا، برای اصولگرایان و حتی خبرنگاران رسانه‌های این طیف بهت‌آور بود؛ مسجد جامعی رییس شد(عکس). حتی بعضی‌هایشان درخواست بازشماری مجدد مطرح کردند چون به گمانشان، هیات رئیسه ۳۱ رای را درست نشمرده. آرا، نه یک بار که دو بار دیگر هم شمرده شد اما یک رای هم بالا پایین نشد تا چمران دست‌هایش را بالا ببرد و برای مسجد جامعی کف بزند.
نایب‌رییس، سهم قالیبافی‌ها شد
برای نایب‌رییسی، احمد حکیمی از اصلاح‌طلبان و مرتضی طلایی از اصولگرایان(طیف حامی قالیباف) کاندیدا شدند اما حکیمی‌پور به نفع طلایی انصراف داد. احمد دنیامالی از او تشکر کرد و گفت که این انصراف در راستای ایجاد وحدت رویه میان اعضا صورت گرفته است. احمدمسجدجامعی هم در اقدامی مشابه عنوان کرد: این رفتار اخلاقی است و کار ارزشمندی است اگر از نظر قانونی تبصره‌ای وجود ندارد از آقای حسین طلا و هیات رئیسه سنی می‌خواهم راه‌حلی پیدا کنند که آرا شمرده نشود و انصراف حکیمی‌پور را تایید کنند تا طلایی رسما نایب رئیس شود ضمن اینکه باید این نوع اخلاق‌ها نهادینه شود.
اما اختلاف‌ها بالا گرفت و حتی پیشنهاد شد رای بگیرند تا مشخص شود باید انصراف را بپذیرند یا رای‌ها شمرده شود. اما در نهایت رای‌ها شمرده شد و طلایی با ۲۲ رای به نایب رییسی رسید(عکس). او از منتقدان صریح محسن هاشمی و مدافع سرسخت ادامه حضور قالیباف در شهرداری تهران است.
در بین ۳۱ عضو، تنها سه زن به شورا راه پیدا کرده‌اند(عکس) و همین باعث شد تا معصومه آباد اصولگرا، الهه راستگو اصلاح‌طلب را برای عضویت در هیات رئیسه پیشنهاد بدهد و توجه اعضا را به حضور یک زن در هیات رئیسه جلب کند. راستگو هم ضمن موافقت با کاندیداتوری، عنوان کرد که خودش می‌خواسته آباد را پیشنهاد بدهد. مسجد جامعی هم ساعی را به عنوان منشی هیات رئیسه پیشنهاد کرد و پیشنهاد اسماعیل دوستی اصلاح‌طلب، عباس جدیدی بود. اقبال شاکری از اصولگرایان هم هادی ساعی و ابوالفضل قناعتی را معرفی کرد. در نهایت ساعی با ۲۱ رای و الهه راستگو با ۱۵ رای انتخاب شدند. اگرچه آباد اعتراض داشت که آرای راستگو ۱۸ رای است نه ۱۵ رای.
اختلاف بعدی بر سر ادامه حضور هیات رئیسه سنی و یا هیات رئیسه جدید بروز کرد و در مورد انتخاب سخنگو به اوج رسید. عده‌ای می‌گفتند سخنگو باید در همین جلسه انتخاب شود و برخی معتقد بودند لزومی به این کار نیست. تا اینکه تعدادی از اعضا از مهدی چمران به عنوان ریاست شورا در ۱۰ سال گذشته نظر خواستند تا او هم پس از مدت‌ها به حرف بیاید و در بحث‌ها مشارکت کند. او نظرش بر این بود که سخنگو در جلسه اول انتخاب شود. به این ترتیب احمد دنیامالی، حکیمی‌پور را و سروری، تقی‌پور را به عنوان سخنگو پیشنهاد کردند. حکیمی‌پور انصراف داد و به جای او سلطانی‌فر را معرفی کردند. در نهایت رضا تقی‌پور از جمع اصولگرایان، با ۱۷ رای به عنوان سخنگو برای یک سال انتخاب شد.
بعد از انتخاب سخنگو، احمد مسجدجامعی به جایگاه ریاست شورای شهر تهران هدایت شد و راستگو و ساعی نیز در جایگاه هیات رئیسه شورای شهر تهران نشستند(عکس).
مسجدجامعی بر حسب سنت سخنرانی کردو از اعضای شورای شهر در دور سوم و خصوصیات اخلاقی آنها سخن گفت. در پایان جلسه هم نسبت به انتخاب شهردار یا سرپرست برای شهرداری تهران بحث شد که مسجدجامعی گفت: “همانند دوره قبل اعتماد می‌کنیم و تا روز یکشنبه جلسه غیرعلنی شورای شهر تهران برای انتخاب شهردار تهران برگزار شود در این مدت شهردار هیچ سند مالی را امضا نمی‌کند.”
نخستین جلسه شورای شهر تهران در دور چهارم با عکس یادگاری خبرنگاران با ریاست جدید شورای شهر به کار خود پایان داد.
راند بعدی اصولگرایان و اصلاح‌طلبان شورا
مهرداد بذرپاش، نماینده اصولگرای مجلس و از نزدیکان محمود احمدی‌نژاد از نخستین چهره‌هایی است که به ریاست مسجد جامعی معترض شده است. او می‌گوید: “اعضای شورای شهر تهران باید به رای بالای مردم به آقای چمران احترام می‌گذاشتند، چرا که رای وی حدود دو برابر سایر اعضای شورا بود.رای بالای مردم به آقای چمران خود پیام گویایی برای شورای شهر داشت که باید این پیام به خوبی درک می‌شد.”
بذرپاش معتقد است: “آقای چمران نمادی از اصولگرایی و یادگاری از شهید چمران است و سابقه ارزشمندی هم در گذشته داشته بر همین اساس شایسته نبود که با اختلاف یک رای دوستان شورای شهر به وی اعتماد نکنند.”
با از دست رفتن ریاست شورای شهر، تکاپوی گسترده اصولگرایان در روزهای اخیر برای مخالفت با شهردار شدن محسن هاشمی، بیشتر از پیش خواهد شد.
آخرین شهردار تهران پیش از قالیباف، با یک جهش بزرگ از خیابان بهشت به پاستور رفته و رییس‌جمهور شده بود، بنابراین دست اعضای وقت شورای شهر تهران باز بود تا به فکر جانشینی برای او باشند؛ جانشینی که امسال می‌خواست تجربه موفق احمدی‌نژاد را تکرار کند و نتوانست. حالا او به جز فراکسیون اقلیت حامیانش، مدافعی تمام قد برای تداوم حضور در سمت شهرداری تهران ندارد. اصلاح‌طلبان شورا که آب پاکی را روی دستش ریخته و او را حتی در میات گزینه‌های مدنظر قرار نداده اند. پس چاره قالیباف برای ماندن، بده و بستان با اصولگرایانی است که دل خوشی از آنها ندارد و معتقد است اگر در حمایت از او کوتاهی نکرده بودند، حالا جای حسن روحانی نشسته بود. اما این بار چه تضمینی هست که اصولگرایان در حمایت از قالیباف با تمام توان به میدان بیایند و از همه ظرفیت‌های پیدا و پنهان استفاده کنند؟ تا به این جای کار، نسخه مشاوران شهردار مشهدی تهران، بزرگ کردن خطر دشمن مشترک است؛ محسن هاشمی که دولت احمدی‌نژاد وادار به استعفایش کرد. او پسر آیت‌اللهی است که اگرچه ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را برعهده دارد اما کیست که نداند زاویه نگاه او با قرائت اصولگرایان از حکومتداری تا چه اندازه افزایش پیدا کرده است. به همین دلیل بود که هم هاشمی پدر را در انتخابات ریاست‌جمهوری رد صلاحیت کردند و هم هاشمی پسر را در انتخابات شورای شهر.
حالا و در آستانه جلسه آینده شورای شهر که قرار است مکانیزم انتخاب شهردار تعیین شود، رقابت قالیباف و هاشمی برای کسب رای، متاثر از تلاش اصلاح‌طلبان و اصولگرایان برای لابی و بده و بستان خواهد بود. آیا رییس جدید شورا موفق می‌شود، شهردار مدنظر اصلاح‌طلبان را در “بهشت” مستقر و بعد از چندین سال فترت، اصلاح‌طلبان را دوباره خوشحال و راضی کند؟
