روزی ۱۱ خودکشی
در ایران

نویسنده
فیروزه متین

» آمار مرگ‌های خودخواسته

در حالی که ماجرای خودکشی یک زن ۴۸ ساله در برج میلاد تهران هنوز در صدر اخبار حوادث در ایران قرار دارد، روز گذشته آماری تکان دهنده درباره پدیده خودکشی در کشور منتشر شد.

بر اساس این آمار که از سوی سازمان پزشکی قانونی منتشر شده، در ۹ ماه ابتدایی سال ۹۲، روزی بیش از ۱۱ نفر در کشور خودکشی کرده‌اند، و تعداد کل موارد خودکشی بالغ بر ۳۱۲۵ مورد بوده که از میان آن‌ها ۹۸۲ تن را زنان و ۲۱۴۳ تن را مردان تشکیل می‌دهند.

 روزنامه قانون با انتشار این آمار نوشته است: “در مدت مشابه سال ۹۱ نیز ۲۷۴۰ تن به علت آنچه که پزشکی قانونی آن را خودکشی تشخیص داده بود، جان خود را از دست داده‌اند. در سال ۹۱، از کل مرگ‌های مشکوک به خودکشی در کشور، بیشترین موارد خودکشی در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال ثبت شده است که ۲۸ ممیز ۲درصد از کل موارد خودکشی این سال‌ها را در برمی‌گیرد و پس از آن گروه سنی ۳۰ تا ۳۹ سال با ۲۲ ممیز ۲ درصد، ۲۵ تا ۲۹ سال با ۱۷ ممیز ۶ درصد، بالای ۲۰ سال با ۱۲ممیز ۹ درصد، ۴۰ تا ۴۹ سال با ۱۱ ممیز ۱ درصد و زیر ۱۸ سال با ۷ ممیز ۹ درصد به ترتیب بیشترین موارد خودکشی را به خود اختصاص داده‌اند”.

این روزنامه افزوده: “ایران در ﺑﯿﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎی دﻧﯿﺎ در زﻣﯿﻨﻪ ﺧﻮدﮐﺸﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﺧﻰ از اراﺋﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن آﻣﺎر رﺗﺒﻪ ۴۸ و ﺑﺮﺧﻰ دﯾﮕﺮ رﺗﺒﻪ ۵۸ را دارد. اﻣﺎ از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ آﻣﺎرﻫﺎی اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻣﯿﺰان ﺧﻮدﮐﺸﻰ در اﯾﺮان را ﺳﻪ در صد ﻫﺰار ﺑﺮای زﻧﺎن و ﯾﮏ در صد ﻫﺰار ﺑﺮای ﻣﺮدان ﻧﺸﺎن ﻣﻰ‌دﻫﺪ. ﺷﻮاﻫﺪ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﯾﻦ آﻣﺎرﻫﺎ را ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ واﻗﻌﯿﺖ ﻧﻤﻰ‌داﻧﺪ. میزان خودکشی در سال ۱۳۶۳ برابر ۱ ممیز ۳ در صد هزار نفر بود، در اوایل انقلاب هم میزان خودکشی بسیار کم بود، اکنون آمارهایی وجود دارد که حاکی از آن است که سالانه ۵ تا ۷ هزار نفر از طریق خودکشی جان خود را می‌گیرند که نیمی از آن‌ها در شهرهای بزرگ، یک چهارم در شهرها کوچک و متوسط و بقیه در روستاها اتفاق می‌افتد”.

این آمار در حالی منتشر می‌شود که هفته گذشته، یک زن ۴۸ ساله با پرتاب خود از بالای برج میلاد تهران، اقدام به خودکشی کرد و مرگ دلخراش او، باردیگر موضوع خودکشی در بین زنان را بر سر زبان‌ها انداخت.

خبرگزاری مهر در اینباره نوشت: “صبح روز پنجشنبه ۳ اردیبشهت یک زن میانسال از طبقه سوم برج میلاد خود را به پایین پرتاب کرد. براساس اعلام ماموران نیروی انتظامی و کار‌شناسان قوه قضاییه مستقر در صحنه فوت، این اتفاق در ساعت ۹ و ۴۳ دقیقه صبح روز پنج شنبه ۳ اردیبهشت ماه ۹۴ رخ داده است.. نخستین بار یک دختر دانشجو قبل از تکمیل برج میلاد خود را به پایین پرتاب کرد و پس از چند خودکشی در محل این برج، اقدامات لازم در طبقات بالای برج انجام شده بود”.

روابط عمومی برج میلاد نیز با اشاره به جزییات حادثه خودکشی زنی میانسال در برج میلاد اعلام کرد: “خانمی حدوداً ۴۸ ساله که به گفته یکی از نزدیکانش با قصد قبلی و برای خودکشی وارد برج میلاد تهران شده بود، خود را به طبقات تجاری رسانده و با استفاده از خلوتی محیط به صورت ناگهانی از طبقه ۴ لابی (طبقات تجاری) خود را به پایین پرتاب کرد که در نهایت به فوت نامبرده منجر شد”.

چهار روز قبل از این خودکشی نیز، یک زن جوان در ایستگاه مترو امام علی تهران با پرتاب خود به زیر واگن قطار خودکشی کرده بود.

ایسکانیوز در اینباره نوشته بود: “زنی حدودا ۲۵ ساله که به همراه دوستش در ایستگاه بود پس از ورود قطار به ایستگاه خود را جلوی قطار پرتاب کرد و به شدت از ناحیه سر مجروح شد. پرسنل مترو نیز هیچ اطلاعاتی در مورد کمک های اولیه نداشتند و حتی در جابجایی مصدوم دو بار او را از روی برانکارد انداختند. آنها درمورد اینکه چگونه باید به شخص آسیب دیده کمک کنند هیچ اطلاعی نداشته و با روش هایی کاملا غیر اصولی زن جوان را از روی ریل قطار برداشتند. گویا زن جوان سابقه افسردگی و یا خودکشی داشته چون دوست او که همراهش بود در تماس های تلفنی که برقرار کرد با دیگران درباره خودکشی شخص مجروح صحبت می کرد”.

 با این وجود آمار خودکشی در میان مردان کماکان نسبت به زنان بیشتر است.

در همین باره، ایسنا در گزارشی به نقل از یک استاد دانشگاه تهران نوشته است: “امروز نرخ خودکشی میان زن‌ها در هر صد هزار نفر کاهش یافته است و در میان مردان، اندکی افزایش نشان می‌دهد. نرخ خودکشی در مردان در سال ۸۰، ۶ ممیز ۲ بوده و امروز به ۷ممیز ۶ رسیده و در بین زنان، نرخ خودکشی از ۹ ممیز ۳ به ۶ ممیز ۳ کاهش یافته است”.

 رسانه ها در عین حال از تغییر شکل خودکشی نیز در ایران خبر داده و طبق آمارهای موجود نوشته اند که شیوه “دار زدن” جای خود را به “خوردن دارو” داده است.

سایت عبرت نیوز در این زمینه نوشته: “علاوه بر افزایش آمار اقدام به خودکشی در جامعه ایران شکل اقدام به خودکشی نیز در حال تغییر است. به طوریکه حلق آویز کردن، نماد و سنتی ترین روش خودکشی در جامعه ایران جای خود را به استفاده از دارو داده است. پیش از این مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت اعلام کرده بودکه مهم ترین و شایع ترین عامل و وسیله خودکشی در کشور ما داروست و مسمومیت دارویی عامل خودکشی در کشور است. همچنین بر اساس نتایج تحقیقات صورت گرفته در سال ‌های ابتدایی دهه ۸۰ در کشور به لحاظ روش خودکشی در ایران، حلق آویز کردن شایع‌ترین روش خودکشی مردان به ویژه در استان‌های همدان، لرستان و ایلام و خودسوزی شایع‌ترین روش به ویژه در استان‌های ایلام، کرمانشاه و لرستان است. بر اساس آمار پزشکی قانونی در سال ۱۳۸۱ روش‌های خودکشی شایع مردان به ترتیب دارآویختگی، خوردن دارو و سموم و استفاده از اسلحه گرم و در زنان خوردن دارو و سموم و خودسوزی بوده است. از سوی دیگر روند سالانه مرگ‌های ناشی از مسمومیت‌های دارویی از سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۹ نشان می‌دهد میزان این مرگ‌ها از ۱۸۵ مورد در سال ۱۳۸۱ به ۳۶۲ مورد در سال ۱۳۸۵ و به ۵۵۱ مورد در سال ۱۳۸۹ رسیده است. به عبارت دیگر خودکشی و مرگ های ناشی از مسمومیت دارویی در دهه گذشته چهاربرابر شده است”.

گفتنی ست، برخی کارشناسان از دست دادن منزلت اجتماعی ناشی از اختلاف طبقاتی و فقر را از جمله دلایل افزایش پدیده خودکشی در ایران می دانند.