شیرین کریمی
ماجرا از سفر احمدی نژاد به رم جهت شرکت در نشست سازمان “فائو” آغاز شد. سفر پر حاشیه ای که مخالفین زیادی داشت، در واقع جز چند تن از فاشیست های برجسته ی ایتالیایی که دیداری هم با محمود احمدی نژاد داشتند کسی از سفر رییس جمهور ایران به ایتالیا خوشحال نبود. و درست همین موقع بود که کلید جنگ خیابان ها زده شد.
در آن موقع پیشنهاد روزنامه ی “ایل رفورمیستا” برای نامگذاری خیابانی در حوالی سفارت ایران در ایتالیا به نام یکی از فعالان شناخته شده ی دانشجویی عضو دفتر تحکیم که چند نوبت به دلیل انتقاداتش به محمود احمدی نژاد بازداشت و زندانی شده بود با استقبال محافل دانشجویی و روشنفکری در کشور ایتالیا و همچنین جیانو آلمانو شهردار رم مواجه شد.
پس از آن دفتر تحکیم وحدت بزرگترین طی نامه ای به شهردار رم خواهان این شد که خیابان مورد نظر به یاد مقاومتها و مبارزات دموکراتیک جنبش دانشجویی ایران “ 18 تیر” نامیده شود. تعدادی از فعالین دانشجویی و زندانیان سیاسی سابق در تبعید نیز طی نامه ای به شهردار رم از این پیشنهاد پشتیبانی کردند تا قضیه صورتی جدی تر به خود بگیرد. آنها در بخشی از نامه ی خود نوشته بودند:
”بی شک مبارزات دانشجویی در ایران به حمایتهای بین المللی نیازمند است.همانگونه که چندی پیش دانشجویان ایتالیایی با راه اندازی تطاهراتی گسترده، حمایت خود را از همتایان ایرانی اشان که بسیاری از آنان با احکام زندان و ممانعت از تحصیل مواجه شده و برخی نیز ناچار به ترک سرزمینشان شده اند، اعلام کردند.در همین راستا، ما جمعی از فعالان دانشجویی و زندانیان سیاسی پیشین ایران ضمن اعلام حمایت از این پیشنهاد دفتر تحکیم وحدت و تجلیل از تمامی دانشجویانی که هم اکنون در زندان بسر می برند و یاد آوری مبارزات دوستان دانشجویمان، عزت ابراهیم نژاد و اکبر محمدی که جان خود را در راه آزادی ایران فدا کردند، از شما در خواست داریم که با این پیشنهاد موافقت نمائید”
پس از آن نامه ی تعدادی از دانشجویان زندانی در ایران به شهردار رم باعث شد که جیانو آلمانو رسما تصمیم خود را برای ارائه ی این پیشنهاد به شورای شهر رم اعلام کند. این تصمیم البته با ناخرسندی شدید مقامات دولتی جمهوری اسلامی و گروههای سیاسی محافظه کار در داخل ایران مواجه شد. در واقع رفتار دولت ایتالیا با محمود احمدی نژاد و حذف نام او از فهرست مدعوین به ضیافت شام “سیلویو برلوسکونی” وقتی در کنار این اقدام شهرداری رم قرار گرفت خشم محافل محافظه کار ایران را بیش از پیش برانگیخت. اینگونه بود که همفکران رییس جمهور در شورای شهر تهران در اقدامی تلافی جویانه تغییر نام خیابان “ایتالیا” را در دستور کار خود قرار دادند.آنها تصمیم دارند این خیابان را به “شهید ادواردو آنیلی” تغییر نام دهند. “ادواردو آنیلی” فرزند یک سناتور ایتالیایی و از خانواده ی ثروتمند و معروف آنیلی ـ مالک مجموعه کارخانجات فیات- بود که بنابه ادعای محافل محافظه کار جمهوری اسلامی طی سفری به ایران و پس از بازدید از شهر مذهبی قم به اسلام گرویده بود. این محافل مدعی هستند که بر خلاف نظر پلیس ایتالیا که علت مرگ آنیلی را خودکشی اعلام کرده بود او به وسیله ی سرویس های امنیتی ایتالیا به قتل رسیده است. پیش از این در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی و همزمان با گسترش روابط کشورهای عضو اتحادیه ی اروپا و خصوصا ً ایتالیا، پخش فیلم مستندی از تلویزیون جام جم ـ شبکه ی جهانی سیمای جمهوری اسلامی- که بر پایه ی همین فرضیه[قتل آنیلی به دلیل گرویدن به اسلام] ساخته شده بود موجبات تنش در روابط ایران و ایتالیا را فراهم آورد.
در شرایط کنونی نیز جنگ خیابانها بین تهران و رم می رود تا به بحرانی در روابط ایران وایتالیا تبدیل شود. نمایندگان اصلاح طلب شورای شهر تهران برای کنترل این بحران پیشنهاد کرده اند که در این مورد با وزارت خارجه مشورت شود. منوچهر متکی وزیر خارجه ی دولت احمدی نژاد نیز روابط ایران و ایتالیا را “خوب” ارزیابی کرده است. در واقع به نظر می رسد اصلاح طلبان عضو شورای شهر ـ نظیر محمد علی نجفی و احمد مسجد جامعی- با این کار عملا ً خواسته اند از اقدامات تلافی جویانه ی محافظه کاران در برابر نامگذاری خیابانی به عنوان 18 تیر در شهر رم جلوگیری کنند.
پیش از این نیز نام خیابانهای شهر تهران مشکلاتی را برای دیپلماسی و روابط خارجی ایران آفریده بود از جمله وجود خیابانی به نام خالد اسلامبولی، قاتل انور سادات، یا خیابانی به نام “بابی ساندز” ایرلندی. در مواردی نیز دولت ایران کوشیده است طرح تغییر نام خیابانها و میادین را به عنوان اقدامی تلافی جویانه به انجام رساند؛ به عنوان مثال در برهه ای به دلیل تصمیمات دستگاه قضایی آرژانتین در مورد پرونده ی موسوم به “آمیا” بحثهایی برای تغییر نام “میدان آرژانتین” صورت گرفت که البته به جایی نرسید.
به هر حال اتحادیه های دانشجویی و برخی احزاب ایتالیا طرح تغییر نام خیابانی به نام 18 تیر را با حمایت نیروهای هوادار دموکراسی و حقوق بشر و به عنوان اعلام همبستگی با مبارزات دموکراتیک دانشجویان و مردم ایران با جدیت دنبال می کنند و حتی از نامگذاری خیابانی به نام 18 تیر در تمام کلانشهرهای ایتالیا سخن می گویند. باید منتظر ماند و دید جنگ خیابانها بین رم و تهران سرانجام به کجا خواهد انجامید و چه تاثیری بر مبارزات دانشجویی و روابط ایران و ایتالیا خواهد داشت.
پیش از این یکی از فعالین دانشجویی داخل کشور طی مقاله ای که در پایگاه خبری- تحلیلی “روز” منتشر شد در این باره نوشته بود:
”این دست حمایتهای معنوی از جنبش دموکراتیک مردم ایران وظیفه ی اخلاقی همه ی نیروهای سیاسی مترقی در جوامع مدرن غربی است. دموکراسی خواهان ایرانی نباید احساس تنهایی و رها شدگی کنند، حکومت ایران نیز باید بداند جامعه ی جهانی نسبت به کارنامه ی حقوق بشر این حکومت حساسیتی ویژه دارد.فقط یک لحظه به این فکر کنید که سفیر جمهور اسلامی در ایتالیا برای آمدن به محل کارش هر روز مجبور باشد از خیابانی عبور کند که نامش یادآور یکی از سیاه ترین نقاط پرونده ی حقوق بشری حکومت ایران است. حالا فکر کنید این اتفاق در آلمان، انگلیس، فرانسه، سوئد، هلند و… نیز بیفتد. مردم وقتی به سفارت ایران در خیابان 9 جولای[18 تیر] نگاه می کنند اولین چیزی که به ذهنشان می رسد چه خواهد بود؟ این حمایتهای معنوی و اخلاقی بیش از هر چیز دیگری به دموکراسی خواهان داخل ایران دلگرمی و شهامت می دهد. مبارزه برای دموکراسی قدر مسلم مسئله ای “کاملا ملی” است که مردم ایران خودشان باید آن را به سرانجام برسانند، این اما نافی وظایف اخلاقی جامعه ی مدنی جهانی در قبال مردم ایران نیست.“