چهار روز پس از پایان مذاکرات فنی پیرامون برنامه اتمی جمهوری اسلامی در پایتخت ترکیه، یک نماینده مجلس گفته است تهران به طور مشروط حاضر است غنی سازی 20 درصد اورانیوم را متوقف کند. همزمان خبرگزاری فارس متن کامل بسته پیشنهادی نماینده ایت الله خامنه ای در مذاکرات هسته ای مسکو را منتشر کرد که بر خلاف تبلیغات جمهوری اسلامی با توقف غنی سازی 20 درصد و بسته شدن سایت فردو تاکید دارد.
“غرب باید برای توقف غنی‌سازی مدت زمان خاصی مشخص کند.” این را یکی از نمایندگان اصولگرای مجلس نهم گفته است.
محمد حسن آصفری در مصاحبه ای با سایت “خانه ملت” از غرب خواسته است تا زمان “مشخصی” برای توقف غنی سازی 20 درصد اورانیوم ارائه دهد . وی می گوید: “به طور مثال اعلام کند که ایران برای دو سال غنی‌سازی ۲۰ درصد را متوقف کند که در این مدت غرب مکلف به تامین نیازمندی‌های ایران خواهد بود اما اینکه توقف غنی سازی به صورت دائمی باشد به هیچ وجه پذیرفتنی نیست.”
ایران غنی سازی 20 درصدی اورانیوم را در پایان سال 1388 کلید زد و از آن زمان این نخستین بار است که یک مقام رسمی جمهوری اسلامی رسما اعلام می کند که جمهوری اسلامی حاضر است در یک محدوده زمانی مشخص این حد از غنی سازی را کنار بگذارد.
در واقع مهمترین خواست غرب در جریان مذاکرات اتمی سه گانه با جمهوری اسلامی در استانبول، بغداد و مسکو نیز استوار بر تعلیق غنی سازی 20 درصدی اورانیوم و بازگشت به غنی 3.5 درصد بوده است. غرب همچنین از تهران خواسته بود تا سایت فردو که در دل کوهستان های اطراف قم بنا شده را تعطیل کند.
با آنکه مذاکرات اخیر به فرجام نرسیده است اما تهران هیچگاه به طور شفاف نگفته است توقف غنی سازی 20 درصد همچون غنی سازی 3.5 درصد یک خط قرمز محسوب می شود. در عین حال مقامات سیاسی هرگز صراحتا اعلام نکرده بودند آیا مایل به مذاکره پیرامون توقف غنی سازی 20 درصد هستند یا خیر.
با این همه آصفری که از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس است گفته امکان توقف غنی سازی 20 درصد وجود دارد مشروطه به اینکه اولا تحریم های جامعه جهانی علیه تهران پایان یابد و ثانیا پرونده اتمی جمهوری اسلامی از شورای امنیت سازمان ملل خارج شود.
پرونده اتمی جمهوری اسلامی اواخر سال 84 از سوی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده شد. از آن زمان تاکنون سیاست های هسته ای دولت مستقر باعث شده است تا شورای امنیت 4 قطعنامه تحریمی علیه تهران صادر کند.
آصفری که نماینده جدید الورودی به مجلس محسوب می شود از سوی ناظران سیاسی در طیف حامیان احمدی نژاد دسته بندی می شود. وی فرماندار پیشین اراک است که برای شرکت در انتخابات مجلس نهم از سمت خود استعفا داد.
به باور کارشناسان این اظهارات می تواند تلاشی از سوی حلقه نزدیک به رئیس دولت برای اعمال نفوذ در برنامه هسته ای نظام باشد. برنامه ای که به نظر می آید محمود احمدی نژاد دیگر در آن نقشی ندارد و آیت الله خامنه ای تمام اختیارات را به نماینده خود در مذاکرات یعنی سعید جلیلی سپرده است.
انتشار پاور پوینت اتمی
دو روز پیش خبرگزاری فارس متن کامل بسته پیشنهادی جمهوری اسلامی به کشورهای گروه 1+5 در مذاکرات مسکو (در روزهای 29 و 30 خرداد) را منتشر کرد. بسته ای که نشان می دهد تهران هیچ تصمیمی برای دست کشیدن از غنی سازی 20 درصد اورانیوم ندارد. در این بسته خواست های غرب از برنامه اتمی جمهوری اسلامی نقد شده است.
این بسته در واکنش به درخواست غرب برای متوقف کردن تمام فعالیت ها در فردو از جمله غنی سازی 5 و 20 درصدی می گوید: “در فردو فعالیتهای دیگری جریان دارند که مربوط به غنی‌سازی 20 درصد نیستند.” . به این ترتیب بسته شدن سایت فردو را منتفی اعلام کرده است.
از سوی دیگر در حالی که غرب خواستار خروج تمام حجم اورانیوم 20 درصد غنی شده از ایران شده است، پاور پوینت دبیر شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی در مذاکرات مسکو تاکید کرده است: “ارتباطی بین انتقال مواد خام 20 درصدی به خارج از کشور و غنی‌سازی وجود ندارد، چرا که قرار است مواد خام مورد نظر در آنجا تحت نظارت آژانس باشند، که این امر در همین ایران رعایت می‌شود.”
مذاکرات استانبول
خبرگزاری فارس متن بسته سعید جلیلی به کاترین اشتون – رئیس کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا – را چهار روز پس از پایان مذاکرات فنی نمایندگان جمهوری اسلامی و 1+5 در شهر استانبول منتشر کرده است. پس از پایان مذاکرات مسکو، یاس غرب از نتایج گفتگوهای فشرده با جلیلی به اندازه ای بود که کاترین اشنون در کنفرانس مطبوعاتی از اعلام زمان مذاکرات بعدی به مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی سرباز زد و گفت در گام های بعدی مذاکرات در حد کارشناسان فنی و بعد از آن معاونین مذاکره کنندگان برگزار خواهد شد.
طرفین به طور رسمی اظهار نظری درباره مذاکرات فنی اخیر در ترکیه نکرده اند. اما جراید بین المللی نوشته اند صحبت ها باز هم بر سر توقف غنی سازی 20 درصدف تعطیلی سایت فردو بوده است. یک مقام جمهوری اسلامی که با روزنامه کریستین ساینس مونیتور گفتگو کرده است نظر خود در ارتباط با مذاکرات استانبول را چنین بیان کرده است: “احساس اولیه من این است که اتاقی برای خوش بینی وجود دارد. دو طرف باید آرامش خود را حفظ کنند چرا که اوضاع دارد از کنترل خارج می شود.”
