همزمان با آنکه گروه ۱+۵ مشغول بررسی دور جدید مذاکرهها با جمهوری اسلامی پیرامون برنامه هستهای است، برخی از مسوولان جمهوری اسلامی خبر دادهاند که ایران حاضر است در مقابل لغو تحریمها غنیسازی را به زیر ۵ درصد کاهش دهد. در همین حال سخنگوی کمیسیون امنیت ملی هم گفته ایران آماده لغو برنامه غنیسازی ۲۰ درصدی خود است.
آنگونه که ایسنا گزارش داده، علی آهنی، سفیر جمهوریاسلامی در پاریس، پیرامون برنامه هستهای ایران، گفته است: “ایران همچنان پیشنهادات خود مبنی بر تداوم برنامه هستهای صلحآمیز را پابر جا میداند. ایران قبلا گفته است به شرط دسترسی به میلههای سوخت جهت استفاده در مراکز تحقیقاتیاش و رفع تحریمها، آمادگی دارد غنیسازی خود را به زیر 5 درصد کاهش دهد”.
آهنی خطاب به کشورهای غربی افزوده است: “اکنون گروه ۱+۵ میتواند با به رسمیت شناختن توانمندیهای هستهیی صلحآمیز کنونی ایران و آمادهسازی شرایط برای دستیابی به یک نقشه راه جهت رسیدن به یک تفاهم، گامی به جلو بردارد”.
وی همچنین گفته است که جمهوریاسلامی “مذاکرات مستقیم با آمریکا را پیشبینی نمیکند”، زیرا “ در موقعیت کنونی بیاعتمادی بین دو طرف (ایران و آمریکا) در حد بسیار بالایی است و هیچ کس نمیتواند مذاکرات دو جانبه با آمریکا را انتظار داشته باشد”. آهنی افزوده که “پایان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را فرصتی برای احیای مذاکرات بینالمللی میداند”.
در تحولی دیگر، حسین نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، با اشاره به اینکه “ اتحاد جبهه غرب بیشتر از گذشته شده و آنان بر این باورند که ایران در تنگناست و به همین دلیل، خواهان این هستند که ما از مواضعمان کوتاه بیاییم”، گفته است که ایران آمادگی تعلیق عنیسازی ۲۰ درصدی دارد: “ما پیش از این نیز برای این موضوع اعلام آمادگی کرده بودیم. این موضوع به نوبه خود، رویکرد مثبتی است از سوی ایران و افزون بر آن، میتواند آزمونی برای غربیها باشد و اینکه تا چه اندازه به دنبال برطرف کردن مشکلات هستند”.
این سخنان در حالی مطرح شده است که در هفتههای گذشته، گمانهزنیهای مختلفی پیرامون برنامه هستهای ایران انجام شده؛ رسانههای غربی هفته گذشته به نقل از “منابع آگاه” نوشته بودند که جمهوریاسلامی مشغول تعطیل کردن نیروگاه هستهای بوشهر است. گرچه این مساله با تکذیب مقامهای جمهوری اسلامی روبهرو شده بود.
ماه گذشته و همزمان با آغاز دور جدید تحریمهای غرب علیه ایران نیز، محمدحسن آصفری، عضو هیات رییسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، به ایسنا گفته بود که جمهوریاسلامی برای “نشان دادن حسن نیت” اقدام به توقف فعالیتهای مربوط به غنیسازی اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد کرده است: “در شرایطی که جمهوری اسلامی برای نشان دادن حسن نیت، غنیسازی ۲۰ درصد را کنار گذاشته است انتظار میرود که گروه ۱+۵ دست از تحریمهای خود بردارد”.
وی همچنین اضافه کرده بود که اگر “به این اقدام پاسخی در خور” داده نشود، آنگاه جمهوریاسلامی “رویه قبلی خود برای دستیابی به انرژی صلحآمیز هستهای” را ادامه خواهد داد: “با شرایط و استراتژی که گروه ۱+۵ در دستور کار خود قرار داده است هیچ خروجی مثبت برای مذاکره آینده با گروه ۱+۵ وجود ندارد ولی باز هم جمهوری اسلامی برای اثبات حسن نیت خود در فعالیتهای هستهییاش به این مذاکرات تن میدهد”.
سخنان اخیر درباره تعلیق غنیسازی بیست درصدی در حالی بیان شده است که پیش از این علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی، گفته بود که ایران پیشنهاد کرده در ازای لغو تحریم های بین المللی، غنی سازی ۲۰ درصدی را متوقف کند. همان زمان علاءالدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی نیز سخنان مشابهی را بر زبان رانده بود: “امروز کشور نیازی به تولید سوخت ۲۰ درصد ندارد. در این زمینه بر اساس منافع ملی عمل خواهیم کرد و این موضوع امری اختیاری برای ایران اسلامی است”.
غرب تاکنون تحریمهای مختلفی علیه جمهوریاسلامی اعمال کرده تا ایران دست از برنامه هستهای خود بردارد. آخرین دور از این تحریمها شامل خرید و فروش گاز ایران میشود. پیشتر تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا که در ۲۸ ژوئن و اول ژوئیه به اجرا گذاشته شد و صادرات نفت ایران را هدف قرار داده بود، باعث شد که صادرات نفت خام ایران از ۲.۲ میلیون بشکه در پایان سال گذشته به ۸۶۰ هزار بشکه در روز در ماه سپتامبر سقوط کند.
گرچه پیش از این غربیها از تحریمهای هوشمند علیه برنامه هستهای ایران سخن گفته بودند، اما با این حال به اذعان مقامهای اروپایی و آمریکایی این تحریمها روی مردم عادی نیز تاثیر گذاشته است. برای نمونه باراک اوباما رئیسجمهوری ایالات متحده در آخرین مناظره خود با میت رامنی، رقیب جمهوریخواهش، تحریمها را موثر دانست و گفت واحد پول ایران در نتیجه این تحریمها ۸۰ درصد از ارزش خود را از دست داده و تولید نفت ایران به دوران جنگ برگشته است.