بر اثر واژگون شدن یک دستگاه اتوبوس مسافربری در جنوب غربی ایران، ۲۶ نفر کشته و ۱۸ تن دیگر زخمی شدند. این اتوبوس جمعه شب دانش آموزان دختر یکی از دبیرستان‌های شهر بروجن در استان چهارمحال و بختیاری را از اردوی موسوم به راهیان نور در خوزستان به همان شهر باز می‌گرداند.
بر اساس آمار متفاوتی که رسانه‌های داخل کشور اعلام کرده‌اند، حداقل ۲۱ تن از کشته شدگان در این حادثه، دانش آموزان دختر و بقیه آنها همراهان دانش آموزان بودند.
اردوهای راهیان نور، طرحی است که سال‌ها توسط سپاه پاسداران و بسیج و اغلب با کمک آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها اجرا می‌شود و طی آن اکثرا دانش آموزان یا دانشجویان و نیز پرسنل ادارات و نهادهای حکومتی برای بازدید از مناطق عملیاتی جنگ ایران و عراق به استان خوزستان اعزام می‌شوند.
طبق قوانین وزارت آموزش و پرورش، شرکت در اردوهای راهیان نور برای دانش آموزان الزامی است و در صورت غیبت دانش آموزان در این اردوها، ۱۰ نمره از درس آمادگی دفاعی آنها کسر خواهد شد.
مدیرکل ارزشیابی و شکایات آموزش و پرورش نیز روز گذشته این مسئله را تأیید کرد اما در عین حال در پاسخ به این پرسش خبرآنلاین که اگر دانش آموزی نخواهد به این سفر برود باید چه کند تا آن ۱۰ نمره درس دفاعی را هم کسب کند؟ گفت: “دانش آموزانی که نمی خواهند به این سفر بروند می توانند برای جبران و کسب این نمره یک کار تحقیقی یا ابتکاری انجام دهند.”
او همچنین افزود که “حادثه گاهی رخ می دهد و همیشه از این جور اتفاقات نخواهد افتاد و ما دانش آموزان بسیاری داشته ایم که در این سفر متحول شده اند و با گذشت شهدا و خانواده هایشان بیش از پیش آشنا شده اند.”
خبرآنلاین همچنین نوشت که پیش از این، والدین برخی دانش‌آموزان به اجباری بودن سفر فرزندانشان در قالب این اردوها معترض بوده‌اند اما اعتراضشان به جایی نرسیده است.
“بروید از مسئولانش بپرسید”
در اردوهای راهیان نور تلاش می شود تا دانش آموزان و دانشجویان، جذب قسمت های مختلف بسیج شوند و از این طریق با سپاه پاسداران مرتبط بشوند.
حمیدرضا حاجی بابابی، وزیر آموزش و پرورش روز گذشته پس از سخنرانی طولانی خود در جمع کارکنان دانشگاه فرهنگیان حاضر به پاسخگویی به سئوال خبرنگاران درباره مرگ حداقل ۲۱ دانش آموز دختر در حادثه دو شب پیش نشد و تنها گفت: “بروید از مسئولانش بپرسید.”
مسئولیت اردوهای راهیان نور با بسیج و به طور مشخص سازمان بسیج دانش آموزی است اما آموزش و پرورش نیز آیین نامه ای برای این اردوها تدوین کرده که یکی از بندهای آن، ممنوعیت حرکت اردوها در شب ها است.
اتوبوسی که جمعه شب در محور استان خوزستان به چهارمحال و بختیاری واژگون شد در ساعات تاریک شب حرکت می کرد و به علت سرعت زیاد و لغزندگی جاده بر اثر بارش باران، کنترل خود را از دست داد.
سرپرست سازمان بسیج دانش آموزی که مسئول اصلی اردوهای راهیان نور در مدارس کشور است، در واکنش به این حادثه گفت که این سازمان “ظوابط بسیار سخت گیرانه ای در حوزه مسائل امنیتی” دارد که “به صورت مستمر و میدانی با حضور ناظران مورد بازدید قرار می گیرد تا به صورت کامل، وظایف ابلاغی اجرایی گردد.”
سرهنگ حسین ممتحن گفت که به علت رعایت این ظوابط و “به لطف خداوند با وجود اردوهای میلیونی شاهد کمترین حادثه هستیم.”
رئیس سازمان بسیج دانش آموزی گفت که از اتوبوس واژگون شده قبل از حرکت بازرسی فنی شده بود، مدل اتوبوس متعلق به سال ۱۳۸۵ بوده و برای پیشگیری از خطر خواب آلودگی برابر استاندارد دارای دو راننده نیز بوده است.
اشاره سرهنگ ممتحن به “اردوهای میلیونی” همان مسئله ای است که پیش از این توسط سپاه پاسداران اعلام شده بود که بر اساس آن قرار است پنچ میلیون نفر در سال جاری در غالب اردوهای راهیان نور به استان خوزستان اعزام بشوند.
“اگر این دختران دانش آموز را در نظر نگیریم”
پیکر دانش آموزان دختر بروجنی و دیگر کشته شدگان این حادثه روز گذشته در میان غم و اندوه مردم این شهر و خانواده های آنها به خاک سپرده شد.
محمود احمدی نژاد به این مناسبت پیام تسلیتی صادر کرد و صادق آملی لاریجانی رئیس قوه قضائیه هم دستور ویژه ای برای رسیدگی فوری به دلایل وقوع این حادثه را صادر کرد.
رئیس کمیسیون آموزش مجلس هم از حضور وزیر آموزش و پرورش در جلسه امروز مجلس برای بررسی علت حادثه خبر داد و گفت که او باید مسئول این حادثه را معرفی کند.
سخنگوی کمیسیون آموزش هم گفت که اجباری بودن اردوهای راهیان نور برای دانش آموزان بررسی می شود.
نایب رئیس این کمیسیون هم به مسیح علی نژاد، خبرنگار در انگلستان گفت “کسانی که این ماجرا به آنها بازگشت می کنند باید پاسخگو باشند.”
جواد هروی افزود: “نه اینکه بخواهیم این حادثه را به گردن کسی بیاندازیم اما باید این ماجرا به گونه ای بررسی شود که جلوی حوادثی اینچنین را در آینده بگیریم.”
این نخستین بار نیست که کاروان‌های راهیان نور که دانش‌آموزان را برای بازدید به مناطق جنگی جنوب ایران می‌برد، دچار حادثه می‌شوند. در روز ۱۵ بهمن ۱۳۹۰ تصادف خونین اتوبوس راهیان نور دانش‌آموزان خراسان رضوی در محور اراک به بروجرد منجر به کشته شدن ۳ نفر و زخمی شدن ۱۳ دانش‌آموز اهل خراسان شده بود.
سازمان پزشکی قانونی اعلام کرده است اگر حادثه واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان بروجنی که شب گذشته اتفاق افتاد و همچنین دیگر مرگ‌هایی که در شهریور و مهر ۱۳۹۱ به علت تصادف اتوبوس‌ها اتفاق افتاده است در نظر گرفته نشود، تنها در ۵ ماه اول سال جاری ۹۶ نفر در تصادفات اتوبوس‌ها جان خود را از دست داده‌اند.
ایران یکی از پرتلفات ترین کشورهای جهان از نظر حوادث رانندگی است و سالانه ۴۰۰ هزار تصادف در کشور رخ می دهد که بیش از ۲۰ هزار کشته بر جای می گذارد.
اصلی ترین دلیل این تصادفات سرعت غیر مجاز، ایمن نبودن و کیفیت پایین خودروهای تولید داخل، نادیده گرفتن مقررات رانندگی و همچنین نا امن بودن بسیاری از جاده های ایران بویژه در مناطق کوهستانی است.
سازمان پزشکی قانونی کشور در اسفندماه ۱۳۹۰ گزارشی درباره شمار کشته شدگان حوادث رانندگی در دهه ۸۰ منتشر کرد و خبر داد که بیش از ۲۴۱ هزار ایرانی در دهه هشتاد در تصادف رانندگی کشته شده اند.
