به فاصله کمتر از بیست و چهار ساعت پس از آنکه محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد نرخ جدید ارز مرجع تا ده روز دیگر تغییر خواهد کرد و همین گفته وی منجر به انفجار بهای ارز در بازار ایران شد، محمدرضا فرزین، دبیر ستاد هدفمندسازی یارانه ها و رئیس صندوق توسعه ملی هرگونه تغییر قیمت ارز مرجع را تکذیب کرد و بر ابهامات بازار ارز و سکه در ایران افزود.
او در روزی گفته های رئیس بانک مرکزی را تکذیب کرد که رکورد تاریخی هر دلار ۲۳۰۰ تومان در تابلوی صرافی های ایران به ثبت رسید. محمدرضا فرزین در حالی خبر تغییر نرخ ارز مرجع را تکذیب کرده که گفته های روز دوشنبه بهمنی، اثر خود را در بازار گذاشته است و به اعتقاد کارشناسان به زودی سونامی تورم را در پی خواهد داشت.
بهمنی با چنان قاطعیتی از تغییر بهای نرخ ارز مرجع سخن گفته بود که کمتر کسی می توانست تکذیب آن را از سوی یک مقام اقتصادی دیگر دولت پیش بینی کند.
بنا به گزارش خبرگزاری مهر، محمدرضا فرزین گفته است: “تا جایی که اطلاع‌دارم دولت تصمیمی برای تغییر نرخ ارز مرجع نگرفته است و تصمیم دارد بازار جدید ارزی در بورس راه‌اندازی کند. اینکه شنیده‌ها حاکی از افزایش نرخ ارز مرجع از ۱۲۲۶ تومان به ۱۶۰۰ تومان است، تکذیب می شود و براساس اطلاعات من، دولت تصمیمی برای تغییر نرخ ارز مرجع ندارد”.
یک روز قبل از فرزین اما محمود بهمنی گفته بود: “تغییر نرخ ارز ۱۲۲۶ تومانی قطعی است و نرخ جدید ظرف ده روز آینده اعلام می شود. ما در این زمینه اقداماتی را انجام داده ایم ولی هنوز کسی نمی داند که چه نرخی تعیین شده است.”
به نوشته مهر، بهمنی با تاکید بر اینکه “نرخ جدید ارز در زمان معین خود اعلام خواهد شد”، در زمینه احتمال شکست این سیاست بانک مرکزی هم گفته بود: “سیاست تک نرخی کردن ارز چرا باید شکست بخورد؟ وقتی ما به اولویت‌های اول و دوم ارز می دهیم، خیلی از اولویت‌ها وارد بازار می شود ولی وقتی ما می گوییم خودمان می دهیم و هر میزان که در بورس نیاز داشتند، قطعا نرخ آزاد کاهش می یابد”.
سخنان وی، پیش از آنکه یک مقام رسمی دولت آنها را تکذیب کند، موجب انفجار بهای ارز طی دو روز گذشته در ایران شد به طوری که روز گذشته هر دلار با بهای ۲۳۰۰ تومان به فروش رسید؛وضعیتی که طی بیست و چهار ساعت گذشته واکنش کارشناسان، اقتصاددان و بسیاری از رسانه ها را در پی داشته است.
در یک نمونه، سایت فرارو در تحلیلی نوشت: “بانک مرکزی رسماً اعلام نمود، که بزودی نرخ ارز مرجع (برابری رسمی ریال با ارزهای خارجی) را افزایش خواهد داد و پیش بینی ها حاکی از آن است که این نرخ بین ۱۶۰۰۰ ریال تا ۱۸۰۰۰ ریال خواهد بود. در این خصوص با کمال تأسف و تعجب و تأمل، چند نکته را باید یادآوری نمود: قرار است ارزش پول ملی کشور حدود سی الی پنجاه درصد کاهش یابد. یعنی ارزش دارائی های ملت و کشور در مقابل ارزهای خارجی در یک شب به نصف کاهش پیدا کند. هفت ماه پیش هم با اعلام نرخ ۱۲۲۶۰ ریال دلار، ارزش پول ملی کشور حدود بیست درصد کاهش یافت. در کدام کشور دنیا اعم از آفریقائی و آسیائی، رسماً طی هفت ماه، ارزش پول ملی خود را اینقدر کاهش می دهند؟ در همین چند روزی که این تصمیم اعلام شده است، نرخ ارز بازار آزاد حدود پانزده درصد رشد داشته و احتمالاً افزایش (هفت گروه از ده گروه) باید از ارز آزاد برای واردات خود استفاده نمایند، امکان دارد که ارز تک نرخی شود؟… آیا بانک مرکزی محاسبه کرده است که تورم ناشی از افزایش نرخ ارز در کالاهای اساسی (که عمدتاً این گروه و داروها از ارز مرجع استفاده می کنند) چقدر خواهد شد؟ مثلاً تورم ناشی از افزایش قیمت شکر و روغن و گوشت و داروها و خدمات پزشکی یکباره چقدر افزایش خواهد یافت؟ این دسته کالاهای مورد نیاز عامه مردم و دهک‌های پایین جامعه است و نه افراد مرفه و سرمایه دار”.
روزنامه تهران امروز هم در اینباره نوشت: “اعلام رسمی افزایش نرخ ارز مرجع یا همان ارزدولتی باعث بروز تلاطمی دوباره در بازارآزاد ارزشده است و روز گذشته موجب عبور دلار از نرخ ۲۱۰۰ تومان شد که چنین قیمتی غیر منتظره است و البته حبابی بودن این قیمت هم کاملا آشکار است.حبابی بودن قیمت هم بیشتر تحت تاثیر جو روانی سنگینی بود که طی یکی، دو روز گذشته به‌صورت شایعه بازار ارز را تحت تاثیر قرار داده بود و در این بین هم برخی دلالان سودجو مانند همیشه فرصت را غنیمت شمرده و با دمیدن بر جو روانی بازار باعث افزایش بیش از پیش وغیرمعقول نرخ ارز بخصوص دلار شدند.اگر چه هیچ‌گاه از سودجویان این انتظار نبوده و نیست که از شرایط روانی بازار به نفع خود استفاده نکنند اما در عوض این انتظار از دولت و تصمیم‌گیران بازار ارزی و پولی کشور می‌رفت که در نحوه اعلام نرخ جدید ارز مرجع به گونه ای عمل می‌کردند که پیامدهای روانی آن به حداقل می‌رسید.قابل پیش بینی بود که اعلام نرخ جدید ارز مرجع آن هم با گمانه‌زنی قیمت‌هایی بین ۱۶۰۰ تا ۱۸۰۰ تومان بازار را تحت تاثیر قرار خواهد داد و منجر به افزایش دوباره قیمت می شود. ظاهرا دولت و بانک مرکزی چنین پیش‌بینی از پیامد افزایش قیمت ارز بازار آزاد با اعلام قیمت‌های جدید را نداشتند یا اینکه نخواسته اند آن را خیلی جدی بگیرند.”
این روزنامه نزدیک به شهردار تهران افزوده است: “آیا دولت فکر این را نمی‌کرد که با افزایش دوباره نرخ ارز مرجع احتمال تلاطم در بازار وجود خواهد داشت؟ اگر چنین احتمالی را داده است، تمهیدات دولت برای مهار اوضاع چیست؟آنگونه که رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد گفته اند قیمت ها تحت تاثیر جو روانی افزایش یافته اند و نمی تواند در این سطح باقی بمانند.حتی اگر این پیش بینی محقق شود باز برکسی پوشیده نیست که چنین تلاطمی به جو نااطمینانی در بازار دامن می‌زند و این موضوعی زیبنده برای اقتصاد کشور که زیرفشار تحریمها قرار دارد، نیست. به هر حال انتظارازمقامات اقتصادی دولت و مسئولان بانک مرکزی این است که بازار پولی و ارزی کشور را به گونه ای مدیریت کنند که تلاطمات غیرمنطقی درآن دیده نشود و الا راه برای تبلیغات منفی معاندان باز خواهد ماند تا به صید ماهی مراد خود از آشفته بازار ارز بپردازند”.
دولت محمود احمدی نژاد همچون همیشه با ایجاد ابهام در تصمیماتی که اتخاذ کرده ،بیشتر صدمه را به شهروندان و مردمی زده است که خود را “نوکر” آنها معرفی می کند. اینبار نیز نرخ ارز مرجع، سودهای کلانی رایک شبه نصیب عده ای کرد که از تصمیم دولت مطلع بودند.حال معلوم نیست تکذیب آن از سوی یک عضو دیگر کابینه با چه هدفی صورت گرفته است.
