با گذشت 5 روز از ریزش معدن هجدک در راور کرمان و زیر آوار ماندن 4 معدنچی جوان، و پس از مرگ و انتقال جسد یکی از کارگران، همچنان از سرنوشت سه معدنچی دیگر خبر تازه ای منتشر نشده و سرنوشت این زحمت کشان همچنان در ابهام است.
این درحالی است که خبرهای منتشر شده به نقل از مقامات مسئول درباره سرنوشت این افراد همچنان و مانند حوادث مشابه با تناقض همراه است و برخی خبرها از جان باختن این کارگران و برخی از احتمال زنده بودن آنها در عمق 600 متری زمین حکایت دارد.
درهمین باره روز گذشته هوشیار احمدی، مسئول روابط عمومی اداره کار استان کرمان از احتمال زنده بودن کارگران معدنچی مدفون شده خبر داده و گفت:“مشاور اکراینی مسئولان معدن اشکیلی معتقد است در صورتی که سه معدنچی حادثه دیده دیگر در مجاورت داربست‌های معدن پناه گرفته باشند اکسیژن کافی برای تنفس داشته و بنابراین می‌توان نسبت به زنده ماندن آنها امیدوار شد.”
به گفته این مقام مسئول شب سه شنبه جسد یکی از معدنچیان توسط گروه امداد یافت شد و تا این لحظه تلاش برای یافتن سه معدنچی گرفتار دیگر ادامه دارد.
اظهارات این مقام مسئول و ابراز امیدواری مشاور اکراینی معدن هجدک درباره زنده بودن کارگران معدنچی در شرایطی است که در دیگر سو، رییس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران با ابراز تسلیت به خانواده معدنچیان، از جان باختن هر چهار معدنچی خبرداده و گفته است که :“تلاش ها برای خروج سریعتر اجساد معدنچیان آغاز شده است”.
حسن پلارک همچنین گفته:“در حال حاضر با همکاری نهادهای امدادی استان کرمان، کمیته ویژه ای به سرپرستی اینجانب ،معاون معدنی وزیر صنایع و معادن و کارشناسان خبره معدن تشکیل شده که به دنبال وقوع حادثه با کلیه امکانات فنی و تخصصی مشغول انجام عملیات هستند.”
درهمین حال اما فرج الله عارفی، فرماندار شهرستان راور نیز با اعلام اینکه«حادثه اتفاق افتاده در معدن هجدک راور در نوع خود نادر و عجیب است » اعلام کرد:” به همین دلیل سرعت کار برای بیرون آوردن معدنچیان کند پیش می رود. متاسفانه هنوز سه معدنچی دیگر این حادثه از زیر زمین به بیرون انتقال نیافته اند اما تیم های مختلف کارشناسی از دو روز پیش بسیج شده اند و همه راهها را با نشست های برگزار شده و طرح های تهیه شده انجام می دهند.”
از سوی دیگر درحالی که خانواده معدنچیان گرفتار در محوطه معدن هجدک کرمان، چشم انتظار خبر امیدوار کننده ای از وابستگان خود هستند، مسئول روابط عمومی پزشکی قانونی کرمان نیز با اعلام بی خبری درباره علت مرگ یک معدنچی که مسئولان مدعی خارج کردن جسدش از زیر خاک هستند، اعلام کرد:” هنوز هیچ جسدی در ارتباط با ریزش معدن اشکیلی به این اداره تحویل داده نشده‌است به همین دلیل پزشکی قانونی کرمان نمی‌تواند تا زمان مشخص شدن تلفات و قربانیان حادثه در این مورد اظهار نظر کند.”
حادثه ریزش معدن هجدک (اشکیلی) راور کرمان سه شنبه 23 آذرماه روی داد و طی آن 4 نفر از کارگران معدنچی به نام های حسین گریکی پور 28 ساله، طیب ولیان 25 ساله، مسلم نجفی 25 ساله و حسین یزدی زاده 25 ساله در زیر آوار خروارها خاک گرفتار شدند که بنا بر گفته دبیر اجرایی خانه کارگر کرمان، گروه های امداد پس از مدتی تنها توانسته اند جسد یکی از معدنچیان(طیب ولیان) را از زیر آوار خارج کنند.
آذرماه سال گذشته نیز 4 کارگر معدنچی در معدن هجدک راور بر اثر گازگرفتگی جان باخته بودند.
عدم پیگیری مس ئ ولان
استان کرمان دارای معادن زیادی است که طی سالهای اخیر همواره حادثه ساز بوده و در موارد مختلف ده ها کارگر معدنچی مشغول به کار در این معادن، جان خود را در آنهااز دست داده اند. خبرگزاری مهر وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی اعلام کرده است که: “معادن زغال سنگ استان کرمان طی دو سال اخیر و پس از واگذاری به بخش خصوصی بارها شاهد بروز سوانح دلخراش بوده اند و طی این مدت بالغ بر 30 نفر جان خود را در حوادث معادن از دست داده اند.”
خبرگزاری کار ایران ایلنا نیز پیش از این به نقل از عبار کاربخش، دبیر اجرایی خانه کارگر استان کرمان اعلام کرده بود که :“تعداد کشته‌شدگان در حوادث معادن کرمان به یک نفر در ماه و تعداد مجروحان نیز به یک نفر در هر روز می‌رسد.”
سال گذشته تنها در یک مورد حادثه مشابه با معدن هجدک راور 12 نفر از کارگران معدنچی جان باختند. در واپسین روز فروردین ماه سال گذشته خبرگزاری ها اعلام کردند که در جریان انفجار و ریزش معدن “باب نیزو” زرند کرمان 11 کارگر معدنچی و یک مهندس ناظر زیر آوار خروارها خاک جان باختند. البته پس از این هم ،حوادثی مشابه در معادن دیگر مانند معدن پابدانا کوهبنان روی داد که تعداد زیادی از کارگران معدنچی جان باختند و تعداد دیگری مصدوم شدند.
حادثه سال گذشته و امسال معادن هجدک راور، باب نیزو زرند و پابدانا کوهنبان درحالی است که پس از روی دادن هر کدام از این حوادث مقامات مقامات دولت و برخی دیگر از مسئولان با ابراز تاسف، از پیگیری روند کشته شدن کارگران در معادن کرمان خبر داده و از فعالیت های خود برای جلوگیری از این گونه حوادث سخن گفته اند اما همچنان معدنچیان در این استان جان خود را ازدست می دهند.
به همین دلیل پس از حادثه تلخ معدن باب نیزو زرند و کشته شدن 12 نفر نمایندگان مجلس به طرح تحقیق و تفحص از عملکرد مسئولان این معدن رای مثبت دادند و هرچند کمیته ای هم تشکیل شد اما به گفته نادرقاضی پور، عضو این کمیته مجلس «مسئولان جواب قانع کننده ای در این خصوص ندادند» و تاکنون گزارش این کمیته درباره دلایل حادثه سال پیش این معدن هم منتشر نشده است.
باید چاره کنند و نمی کنند
درشرایطی که پیگیری های نمایندگان مجلس برای رسیدگی به علت کشته شدن کارگران معدن های کرمان تاکنون بی نتیجه بوده، محمدرضا امیری کهنوج، یکی از اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس، همزمان با مدفون شدن دوباره کارگران در معدن هجدک کرمان گفت:” باید مسئولان مربوطه چاره‌ای اساسی برای وضع غیرایمن معادن بخصوص معادن استان‌کرمان کنند.”
این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس همچنین با اعلام اینکه «علت اصلی کشته شدن کارگران درمعادن استان‌کرمان مربوط به ساختار معادن است»درباره پیگیری های کمیته تحقیق و تفحص مجلس و عدم انتشار گزارشی در این باره افزود:” این گزارش هنوز تکمیل نشده است .با تکمیل این گزارش و عیب یابی می توان بصورت علمی وکارشناسی درمورد حوادث معادن استان کرمان اظهارنظرکرد.”
وی به زمان انتشار گزارش تحقیق و تفحص مجلس هیچ اشاره ای نکرد.
محمدقیوم دهقانی، یکی دیگر از اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در این باره گفت:“کار معادن یکی از مشاغل سخت و زیان آور است و این نخستین باری نیست که کارگران معدنچی در اثر بروز حادثه در محل کار خود قربانی می‌شوند.”
نماینده ایراشهر با تاکید بر اینکه «مسئولان معدن باید از قبل با تدابیر ایمنی از احتمال وقوع این حادثه جلوگیری می‌کردند»،اضافه کرد:“قربانیان حوادث معدن بیشتر کارگرانی هستند که برای تامین هزینه های زندگی خود حاضر هستند تا در ازای دریافت مزد ناچیز به انجام کار طاقت فرسا در اعماق زمین مشغول شوند. انتظار داریم تا مسئولان مربوطه با انجام بررسی‌های لازم دلیل این سانحه را مشخص کنند. جا دارد حداقل موضوع صیانت از جان و سلامتی کارگران محل‌های حادثه خیزی چون معادن در لایحه پیشنهادی دولت برای اصلاح قانون کار گنجانده و لحاظ شود.”
در همین حال اسماعیل حق‌پرستی، دبیر اجرایی خانه کارگر تهران نیز درباره پیگیری نمایندگان مجلس دراین باره به ایلنا گفت:“شاهد بودیم که نمایندگان مجلس دراین خصوص حتی تحقیق و تفحص نیزکردند اما گویا این موارد نمی‌تواند باعث جلوگیری از مرگ کارگران معدن شود.”
او با بیان اینکه «مجری قانون باید در اجرای قانون کاردقت نظرداشته باشد بخصوص درکارهای سخت و زیان آور» استانداری‌ها، وزارت صنایع و وزارت کار را مسئول نظارت بر حسن اجرای قوانین کار در واحدها به خصوص واحدهای سخت و زیان‌آور دانست وتصریح کرد:“اگرهمکاری و دقت نظر این نهادها بود اتفاقهایی مثل کشته شدن 4 کارگر معدن در کرمان که درچند روزگذشته اتفاق نمی افتاد و یا اگرهم اتفاقهایی نیزمی‌افتاد با استانداردهای جهانی مطابقت داشت. وقتی با جان انسان‌ها سر و کار داریم نباید به حداقل‌ها قناعت کنیم.”
این همه در شرایطی است که پیش از این اکبر مختاری دادستان کوهبنان( یکی از مناطقی که همچنان معدنچیان کرمانی در آن کشته می شوند) ضمن تاکید بر «نبود ایمنی لازم» در معادن استان کرمان اعلام کرده بود که :“به نظر می رسد نظارت لازم درخصوص ایمنی معادن از ناحیه دستگاه های مسئول صورت نمی گیرد و پیمانکاران درکنار سود دهی اقتصادی اهتمام لازم برای ارتقای ایمنی معادن را ندارند.”
