دور تازه مذاکرات جمهوری اسلامی با شش قدرت جهانی امروز در حالی در سوئیس آغاز می شود که از یک سو بسیجیان دور سایت هسته ای فردو “حلقه انسانی” تشکیل و فریاد مرگ بر آمریکا سر داده اند و از سوی دیگر نمایندگان مجلس قرار است طرحی سه فوریتی برای محدود کردن توافقات هسته ای نظام تصویب کنند. همزمان روزنامه کیهان برای دومین روز پیاپی به وزارت خارجه دولت روحانی حمله کرده؛آن هم در حالیکه معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی درباره نتایج مذاکرات تنها به گفتن اینکه “نه خوشبین هستم و نه بدبین”، بسنده و ظریف خودتوافق در ژنو را به “خدا” واگذار کرده است.روز پرداستانی که سازمان مجاهدین خلق مدعی وجود سایت هسته ای دیگری در ایران شده؛ادعایی که وزیر دفاع روحانی آن را رد کرده است.
امروز ساعت ۵ عصر به وقت تهران، محمد جواد ظریف در ژنو ناهار را با کاترین اشتون، رئیس هیات نمایندگی ۱+۵- صرف خواهد کرد تا مذاکرات تازه میان دو طرف به طور رسمی آغاز شود.
دیروز جواد ظریف پیامی ویدئویی در صفحه توئیتر خود قرار داد و اعلام کرد :“گفت‌و‌گوی صادقانه و اعتماد واقعی همه منوط به موضع برابر، احترام متقابل و منافع مشترک است. و بیش از هر چیز، عزت برای همه. ما این را به مردم خود و به دنیا قول دادیم و همیشه به قول خود پایبندیم. مردم ایران مصمم به کاوش در این مسیر هستند. بیایید در پایان دادن به یک بحران غیرضروری و آغاز افق‌های جدید با هم همراه شویم. من «جواد ظریف» هستم و این پیام مردم ایران است.”
تیم مذاکره کننده به رهبری وزیر خارجه در حالی برای سومین بار در دو ماه اخیر راهی ژنو می شود که از اواخر شهریور آیت الله علی خامنه ای به صراحت از آن حمایت کرده؛حمایتی که این بار البته به صورت علنی مطرح نشده است. رهبر جمهوری اسلامی که به طور سنتی سکاندار برنامه هسته ای نظام به حساب می آید پیش از سفر روحانی و ظریف به نیویورک خواستار «نرمش قهرمانانه» شده بود. وی در سخنرانی ۱۳ آبان نیز از تیم مذاکره کننده هسته ای حمایت کرد و گفت کسی حق ندارد آن ها را “سازشکار” بخواند.وی البته این را هم گفته که به نتیجه این مذاکرات “خوش بین” نیست.
طرح الزام آور مجلس
در این شرایط نمایندگان اصولگرای مجلس و به ویژه وابستگان جبهه پایداری هم بیکار ننشسته اند.در همین راستا دیروز فاطمه آلیا که در زمان ریاست احمدی نژاد بر پاستور از جمله نمایندگان مشهور به “وکیل الدوله” بود از تلاش نمایندگان برای جمع آوری امضا در مجلس برای ارائه طرحی خبر داد که در صورت تصویب، دولت را “به حفظ حقوق هستهای” در جریان مذاکرات با گروه ۱+۵ ملزم می کند.
هنوز سخنان وی تمام نشده بود که پیش نویس طرح مشابهی توسط خبرگزاری فارس منتشر شد؛طرحی که فارس مدعی شده ۱۱۰نماینده آن را امضاء کرده‌اند، و در آن ۱۵ مورد به عنوان وظایف دولت تعیین شده است: “۱- ادامه توسعه سایت‌ها و کارخانجات غنی سازی وابسته (از جمله کارخانه غنی سازی نطنز) برای تولید سوخت نیروگاههای پرقدرت هزار مگاواتی تا سقف تولید ۲۰ هزار مگاوات برق هستهای بر اساس برنامه. ۲- ادامه اقدام به ساخت و نصب سانتریفیوژهای نسل دوم و سوم و جایگزین نمودن آنها با سانتریفیوژهای نسل اول به منظور بهره وری اقتصادی و تولید اورانیوم با غنای مورد نیاز بر اساس برنامه. ۳- ادامه ذخیره سازی اورانیوم غنی شده برای سوخت سه ساله یک نیروگاه (نیروگاههای موجود و توسعه آینده). ۴- ادامه اقدام به اکتشاف و توسعه معادن اورانیوم در سطح کشور بر اساس برنامه. ۵- ادامه تولید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد برای رفع نیاز به تولید می‌له‌های سوخت، تولید رادیودارو‌ها و پرتودرمانی و سایر مصارف صلح آمیز هستهای بر اساس نیاز داخل و بازار تجارت. ۶- ادامه و تکمیل کارخانه آب سنگین اراک جهت بهره‌مندی ملت ایران خصوصا بیماران سرطانی. ۷- ادامه همکاری‌های لازم با آژانس هستهای و تلاش و اقنای افکار عمومی برای مقابله با تهاجمات دشمنان برای محروم نمودن ملت از حقوق هستهای مسلم خود. ۸-چنانچه هر یک از نهادهای حکومتی طرف مذاکره هستهای تحریم‌ها یا اقدامات غیر دوستانه‌ای را علیه نهاد‌ها و اشخاص جمهوری اسلامی ایران تثبیت یا اعمال نماید دولت مکلف است اقدامات مقابله به مثل از جمله تقدیم لایحه برای تصویب در مجلس شورای اسلامی را به عمل آورد. ۹- هرگونه موافقت با خواسته‌های طرف مقابل نباید خارج از معاهده ان پی تی باشد. ۱۰- حمایت و حفاظت همه جانبه از دانشمندان و کار‌شناسان حوزه هستهای کشور. ۱۱- ایجاد امکان تعامل با کشورهای بی‌طرف و دوست و مستقل در همکاری‌های صلح آمیز هستهای. ۱۲- تولید محصولات تجاری هستهای بویژه داروهای هستهای و امکان صادرات آنها در راستای حماسه اقتصادی و اقتصاد مقاومتی. ۱۳- توسعه مراکز و پژوهشگاه‌ها و دانشکده‌ها کدهای هستهای و تجهیز هرچه بیشتر آنها. ۱۴-اقدام برای معرفی چهره های مظلوم دانشمندان هسته ای شهید ملت ایران در سطح بین الملل و مجامع بین المللی و ثبت سند این مظلومیت در سازمان ملل متحد و آژانس بین المللی انرژی هسته ای”.
اصرار مردم و نخبگان
جواد کریمی قدوسی، از فرماندهان سپاه سابق و از اعضای حلقه موسوم به “مصباحیه” که خود را طراح این طرح معرفی کرده، به خبرگزاری تسنیم گفته است: “نمایندگان مجلس شورای اسلامی به اصرار فراوان مردم و نخبگان ملت مبنی بر اقدام مجلس شورای اسلامی در دفاع از دیپلماسی هسته ای و حفظ حقوق هسته ای و مصادیق آن اقدام به تهیه این طرح سه فوریتی کردند. تیم مذاکره کننده ملت ایران مطمئن باشند ملت حمایت همه جانبه از مذاکرات در چارچوب حقوق مسلم ملت خواهند بود و خون شهدای هسته ای خود را پشتوانه آنها قرار خواهند داد. طرفهای مذاکره کننده این پیام را از طرف ملت ایران از طریق مجلس شورای اسلامی دریافت نمایند که بر اساس حق مسلم خود همه دستاوردها را حفظ خواهند کرد و به قول رئیس جمهور محترم ایران باید با ملت ایران با زبان تکریم گفتگو کرد نه با زبان تهدید. ملت ایران به پشتوانه اسلام و عاشورا، صلح و عدالت را برای همه ملت جهان طلب می کند و خواستار خلع سلاح هسته ای همه کشورها در این موضوع هستند”.
خبرگزاری تسنیم – نزدیک به سپاه پاسداران– به نقل از نماینده اصولگرای دشتستان ادعا کرده است که این طرح امروز و همزمان با آغاز دور جدید مذاکرات ژنو به هیات رئیسه مجلس نهم تقدیم خواهد شد. به گفته موسوی نژاد با این طرح دولت حسن روحانی ملزم به “توسعه زیرساخت‌های غنی سازی اورانیوم ۲۰ درصد و کامل کردن چرخه تولید سوخت صلح آمیز هستهای در داخل و تکمیل و توسعه رآکتور آب سنگین اراک می‌شود.”
این خبرگزاری همچنین مدعی شده که طرح سه فوریتی “الزام دولت به حفظ حقوق مسلم هسته ای و مصادیق آن در چهارچوب معاهده ان پی تی و مذاکرات هسته ای” تاکنون به امضای حدود ۱۰۰ نفر از نمایندگان مجلس رسیده است و چهره هایی چون مرتضی آقاتهرانی، آشتیانی، سالک، الیاس نادران، علیرضا مرندی، زاهدی، شهریاری، سلیمانی، جوکار و اکثر اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس آن را امضا کرده اند.
حمله دوباره کیهان
از سوی دیگر یک روز پس از آنکه حسین شریعتمداری در سرمقاله کیهان، تیم مذاکره کننده دولت روحانی را به “باج دهی” به غرب متهم کرد، روز سه شنبه هم سرمقاله این نشریه دست راستی به مذاکرات اتمی اختصاص یافت. این بار محمد ایمانی در یادداشتی با عنوان “۱۸۰ درجه توافق در ژنو؟!” با متهم کردن ظریف به تناقض گویی نوشته است: “آیا فهم این حقیقت دشوار است که طرفهای غربی با جنگ زرگری و بازار گرمی، مایلند بندهای دام بزرگ را به پای طرف ایرانی سفت کنند و با کشاندن حریف به گوشه رینگ، قدرت مانور و تحرک را از او بگیرند؟!”
نویسنده در پایان مطلب بی آنکه پیوستگی مقاله را حفظ کند ناگهان به انتقاد از مقاله دنیس راس– دستیار پیشین باراک اوباما در امور ایران –پرداخته و نوشته است: “آیا جا ندارد با اقتدا به علمدار کربلا به دهان این صهیونیست بی‌پدر و امثال او زد؟!” این نویسنده کیهانی ادامه داده: “برای گرفتن حقوق ملت ایران از جبهه استکبار، ابتدا باید همین سوءتفاهم‌ها و طمع‌ورزی‌های دشمن را برطرف کرد.”
اتمام حجت در کمیسیون امنیت مجلس
گفتنی است شامگاه روز یکشنبه اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دیداری غیرعلنی با ظریف داشته و انتظارات خود از او را مطرح کرده اند. در روزهای اخیر هیچ یک از اعضای این کمیسیون نگفته پاسخ ظریف به این انتظارات چه بوده است، اما این گمانه زنی وجود دارد که تلاش مجلس برای تصویب چنین طرحی در روز مذاکرات ممکن است واکنشی به مخالفت ظریف با پیشنهادات آن ها بوده باشد.
روزنامه کیهان اما با تیتر درشت “تحریم ها لغو نشود مذاکره نمی کنیم”، از تهدید دولت از سوی کمیسیون امنیت ملی خبر داده و به نقل از حمید آصفری، یک نماینده دیدار کننده با جواد ظریف نوشته است: “در این جلسه مجلس و دولت تاکید کردند در موضوع هسته ای باید اقتدار و عزت نظام حفظ شود. خط قرمز های مذاکرات نیز در این جلسه مورد تاکید قرار گرفت به ویژه این که به هیچ وجه موضوع تعلیق غنی سازی و بستن سایت های فردو و اراک نباید در دستور کار قرار گیرد. همچنین خروج مواد تولید شده به خارج از کشور نیز نباید در دستور کار باشد. در این جلسه تاکید شد که موضوع برداشتن تحریم ها یکی از موارد بسیار مهمی است که باید دنبال شود و این که اگر کنگره و سنای آمریکا بخواهد لایحه جدیدی با مضمون اعمال تحریم های جدید یا تشدید تحریم ها علیه ایران به تصویب برساند دیگر لزومی به ادامه مذاکرات وجود ندارد و باید ادامه مذاکرات تعلیق شود. این رویه که از یک طرف کنگره آمریکا لایحه ای در خصوص تشدید تحریم ها مصوبه داشته باشد و از طرف دیگر دولت آمریکا مذاکره نماید، مورد قبول نیست. این موضوعی است که مورد تاکید ما و وزارت خارجه است. در این جلسه تاکید شد که رویکرد مذاکرات باید به سمت و سوی اقتدار و عزت جمهوری اسلامی باشد و نباید از آن کاسته شود. همچنین تا زمانی مذاکرات دنبال می شود که تحریم ها کنار گذاشته شود چون ادامه مذاکرات و ادامه تحریم ها معنایی ندارد و مطمئنا در این حالت باید تعلیق مذاکرات دنبال شود”.
فردو در محاصره بسیجیان
در همین حال بسیجیان راهی سایت اتمی فردو شده اند؛ حرکتی که سایت های افراطیون آن را “خودجوش” خوانده و از جمله مشرق نیوز درباره آن نوشته است: “زنجیره انسانی با حضور بیش از هزار نفر از دانشجویان دانشگاه‌های تهران در اطراف سایت هسته‌یی فردو تشکیل شد.علی‌اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران نیز در جمع دانشجویان و دانشگاهیان در زنجیره انسانی حضور دارد. این حلقه انسانی به ابتکار کمیته حفظ و صیانت از دستاوردهای هسته‌یی ایران تشکیل شد و در آن تعداد زیادی از دانشجویان، نخبگان و دانشگاهیان کشور حاضر شدند”.
مجموعه این شرایط باعث شد که جواد ظریف در آخرین اظهارات خود قبل از شروع مذاکرات چنین بگوید: “مذاکرات انجام می‌شود و نتیجه آن هرچه خدا بخواهد همان می‌شود”.
عباس عراقچی هم در موضعی دو پهلو چنین گفته است: “نه می‌توانم بگویم خوشبین هستم و نه بدبینم. روند مذاکرات در ژنو ۳ در روز اول به ما نشان خواهد داد که تا چه اندازه می‌توان امیدوار بود”.
عباس عراقچی که دست راست وزیر خارجه در مذاکرات هسته ای است روز سه شنبه مصاحبه مفصلی با خبرگزاری دانشجویان ایسنا انجام داد و با اشاره به از دست رفتن فرصت توافق در مذاکرات دو هفته پیش متذکر شد :” در بسیاری از زمینه‌ها به برداشت مشترک و حتی متن مشترک نزدیک شده ایم.”
وی بدون نام آوردن از دولت فرانسه خاطرنشان کرد: “به دلیل اختلافاتی که بین اعضای ۱+۵ پیش آمد، برگشتی به عقب داشتیم و باعث شد موارد بیشتری نسبت به مواردی که قبلا توافق شده بود، مطالبه شود و این از طرف هیات ایرانی، زیاده‌خواهی تلقی شد.”
افخم : توقف یا کاهشی در فعالیت اتمی نداشته ایم
از سوی دیگر در حالی که آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارش فصلی خود در ماه آبان از سیر نزولی فعالیت های اتمی جمهوری اسلامی از زمان روی کار آمدن دولت روحانی خبر داده، سخنگوی وزارت خارجه این موضوع را تصادفی جلوه داده است. مرضیه افخم روز گذشته در کنفرانس مطبوعاتی هفتگی خود با خبرنگاران در واکنش به گزارش آژانس گفت: “همان‌طور که سازمان انرژی اتمی اعلام کرد ممکن است برخی از فعالیت‌ها در مسیر خود بر اساس زمان‌بندی پیش‌بینی شده پیش نرود اما به هیچ‌وجه توقف یا کاهش در فعالیت‌های هستهای رخ نداده است.”
خوش بینی کری و لاوروف
در حالی که کیهان چنین به ظریف و ایالات متحده حمله می کند، جان کری وزیر خارجه باراک اوباما در یکی از آخرین موضع گیری های خود در وزارت خارجه گفته است: “من انتظار ویژه‌ای از مذاکرات ژنو ندارم٬ جز اینکه این مذاکرات با نیت خوب برگزار شود و نخست قدم برای توافق برداشته شود. امیدوارم که ایران اهمیت حضورش در ژنو با آمادگی برای ارائه سندی در اثبات صلح‌آمیز بودن برنامه هستهای اش را درک کند.”
وی همچنین به مقامات اسرائیلی گفته است توافق با تهران منافع تل آویو را تهدید نخواهد کرد.
سرگئی لاوروف همتای روسی جان کری نیز نگاهی خوش بینانه به رویکرد ایران دارد و به روزنامه روسیسکایا گازیتا گفت است: “نباید فرصت را از دست بدهیم، چون گام‌هایی که ایران برداشته مطابق خواست جامعه جهانی و بسیار بسیار مهم است.”
وزیر دفاع تکذیب کرد
در همین حال وزیر دفاع دولت یازدهم به ادعایی که در خصوص ساخت یک سایت مخفی اتمی دیگر در ایران توسط سازمان مجاهدین خلق مطرح شده، چنین واکنش نشان داده است: “نتانیاهو و گروهک تروریستی منافقین که خیانت و دروغگویی از مشخصات بارز آنان به شمار می رود در یک همسویی خباثت آمیز به جعل این خبر کذب روی آورده اند تا شاید به خیال واهی خود دیپلماسی موفق جمهوری اسلامی ایران را خدشه دار و تحت تأثیر قرار دهند.”
سردار حسین دهقان که نشریات اسرائیل وی را از فرماندهان ارشد سپاه قدس در لبنان در دهه هشتاد میلادی معرفی کرده اند بر این باور است که: “در آستانه مذاکرات ژنو، جبهه شکست خورده صهیونیستی- منافقین برای تخریب روند مذاکرات ۱+۵ با جمهوری اسلامی ایران و گمراه کردن افکار عمومی جهان، مجدداً فعال شده اند.”
