همزمان با انتشار عکسی از آخرین وضعیت دریاچه ارومیه که طی آن روند خشک شدن محسوس آن مشخص شده، یک مقام بلندپایه در سازمان حفاظت محیط زیست دیروز از خشک شدن بیش از ۹۰ درصد این دریاچه و ۴۰ تالاب دیگر در اقلیم ایران خبر داد.
بنا به گزارش ایرنا، مسعود باقرزاده کریمی، معاون امور تالاب ها و پارک های ملی دفتر زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست گفته است: “بر اساس آماری که در دست است حدود ۴۰ تالاب کشور بین ۵۰ تا ۹۰ درصد دچار خشکی خارج از روال طبیعی شده اند، به عنوان مثال دریاچه ارومیه در استان آذربایجان غربی ۹۰ درصد، گاوخونی استان اصفهان ۹۰ درصد، پریشان در شهرستان کازرون در استان فارس ۸۰ تا ۹۰ درصد و مهارلو در استان فارس ۱۰۰ درصد خشک شده اند. برخی دریاچه ها مانند چغاخور و گندمان در استان چهارمحال بختیاری و ولشت در منطقه کلاردشت در استان مازندران نیز حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد خشک شده اند”.
او افزوده: “حدود ۲۵۰ تالاب در کشور وجود دارد که از این تعداد ۸۴ تالاب دارای اهمیت است و از این بین ۲۴ تالاب بین المللی بوده و در ردیف کنوانسیون رامسر قرار دارد.ورود فاضلاب های خانگی، صنعتی، سموم شیمیایی و برداشت بی رویه از منابع بالادستی تالاب ها تهدیداتی است که این حوضه های آبی را تهدید می کند”.
این مقام رسمی تاکید کرده: “گرچه در سالهای اخیر با خشکسالی های بسیاری مواجهیم اما دخالت های انسانی علت اصلی خشک شدن تالاب های کشور است. دخالت انسان مانند برداشت بی رویه از منابع آبی علت اصلی خشک شدن تالاب ها است و از آنجا که در دوران خشکسالی نیز قرار داریم، این دو عامل در کنار هم ۹۰ تا ۱۰۰ درصد برخی تالاب های کشور را خشک کرده اند.در خشک شدن چشمه طاق بستان علت به برداشت های بی رویه از منابع زیر زمینی بر می گردد به طوری که وقتی میزان برداشت ها کاهش یابد آب دوباره به آن حوضه آبی بر می گردد، این اتفاقی است که برای چشمه طاق بستان کرمانشاه افتاده و اکنون دوباره آب به آن بازگشته است.چندی پیش چشمه های طاق بستان کرمانشاه در مدت ۲۴ ساعت به طور کامل خشک شد. این چشمه ها از هزاران سال پیش در شمال شهر کرمانشاه و در جوار طاق های ساسانی جاری است و هزاران هکتار از اراضی کشاورزی را مشروب و آب اهالی روستای طاق بستان را تامین می کند که اکنون خشک شدن آن موجب نگرانی اهالی منطقه شده است”.
خبر خشک شدن ۴۰ تالاب و دریاچه کشور در حالی منتشر می شود که در آخرین عکس هوایی گرفته شده از دریاچه ارومیه، روند خشکسالی آن به وضوح مشهود است و این عکس هم اکنون در شبکه های اجتماعی دست به دست می شود.
این گزارش ها در حالیست که عیسی کلانتری، دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز به تازگی گفته است: “اگر دست روی دست بگذاریم تا پنج یا ده سال دیگر کشور با این روند از بین رفته و کشوری با نام ایران باقی نخواهد ماند که بخواهیم آن را احیا کنیم، باید ۴۰ درصد آب به منظور تعادل بخشی ذخیره آب سفره‌های زیر‌زمینی و افزایش حق‌آبه دریاچه ارومیه کاهش یابد و در حالی که ۵۸ درصد آب‌های زیر زمینی مصرف می‌شود تنها ۳۸ درصد این سفره‌های زیر‌زمینی قدرت تجدید‌پذیری دارند. کارشناسان باید بر مبنای واقعیتها برای دریاچه و کشور نسخه نویسی کنند.واقعیتها حاکی از این است که کشور در حال تهدید است و در حال حاضر خراسان، کرمان و همدان از دست رفته است و آذربایجانات در شرف از دست رفتن هستند و نباید بشینیم و روند از بین رفتن شهرها را تماشا کنیم چون در حال حاضر از تعداد ۴۰، ۵۰ تالاب کشور حتی یک تالاب زنده هم وجود ندارد. چطور در موارد ضرورت و اضطرار کشور نوجوانان ۱۶ ساله را به جبهه می فرستادند ولی الان نمی شود به کشاورز گفت بالای چشم‌ات ابرو است. فرصتی نداریم که ۱۵ سال کار فرهنگی کنیم و وزارت نیرو تشکل‌های فرهنگی مربوطه را ایجاد کند و بعد وارد فاز عملیات و اجرا شویم. اگر منتظر پیشرفت این روند فرهنگی و کسب رضایت مصرف‌کنندگان و کشاورزان باشیم دریاچه و کشور از بین می رود؛ بلکه باید همه امور به طور تلفیقی انجام شود”.
گفتنی ست، تلاش ها برای احیای دریاچه ارومیه در حالی هنوز به نتیجه ای ملموس نرسیده که به استناد گزارش اخیر مرکز پژوهش های مجلس، هم اکنون دو سوم کشور به بیابان تبدیل شده و بسیاری از کارشناسان امیدی به احیای تالاب ها و دریاچه های از دست رفته ندارند.
