دوازدهم فروردین ماه کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا، پیشنویس قطعنامه راهبردی اتحادیه اروپا در قبال ایران را تصویب کرد. در این پیشنویس هفت صفحهای مسائلی همچون برنامه هستهای ایران، روابط ایران و اتحادیه اروپا، موضوعات منطقهای و حقوق بشر مورد توجه قرار گرفته بود.
اما آنچه بیش از هر چیزی نگرانی محافظهکاران ایران را بهدنبال داشت، تاکید بیانیه بر مسائل حقوقبشر در ایران بود. این بیانیه از آزادی برخی زندانیان سیاسی، همچون نسرین ستوده برنده جایزه ساخاروف اتحادیه اروپا، استقبال کرده و خواستار آزادی همه زندانیان سیاسی شامل فعالان حقوق بشر، فعالان سیاسی، سندیکایی و کسانی که در پی اعتراضات سال ۱۳۸۸ دستگیر شدند، شده بود. همچنین در بیانیه تاکید شده بود که “فورا و بدون قید و شرط به احمد شهید گزارشگر ویژه حقوق بشر ویزای ورود به ایران” داده شود و به تمامی هیأتهای اروپایی که به ایران میروند یادآور شده بود که باید با مخالفان سیاسی و فعالان مدنی دیدار کرده و خواهان دیدار با زندانیان سیاسی و تماس با خانوادههای آنها شوند.
صدور بیانیه جدید اتحادیه اروپا و تاکید پررنگ آن بر مسائل حقوقبشری آنچنان که انتظار میرفت نگرانی محافظهکاران ایران را برانگیخت.
روزنامه کیهان در گزارشی با عنوان “آرزوهای لگدمال شده آمریکا در قطعنامه اتحادیه اروپا” آورده بود: “این قطعنامه که بخشهای مهم و قابل توجهی از آن، دخالت آشکار در امور داخلی ایران تلقی میشود، پیش از آنکه واجد اهمیت و ارزش حقوقی باشد، نشان از سیاستزدگی محض و دنبالهروی اروپا از سیاستهای شکستخورده آمریکا دارد.” نویسنده کیهان اضافه کرده بود: “واکنش مقتدرانه و رویکرد درونزای اقتصادی که طرحی هوشمندانه است، سبب تحقیر آمریکا و دست خالی ماندن آنها در عرصه منطقهای شد. از این منظر میتوان قطعنامه اتحادیه اروپا را تلاشی برای جبران تحقیر آمریکا دانست. آنها به خوبی میدانند که شرایط اقتصادی اروپا بقدری بحرانی و شکننده است که نمیتوانند برای رابطه با ایران شرط تعیین کنند.”
حسین شریعتمداری، نماینده آیتالله خامنهای در روزنامه کیهان نیز در سرمقاله این روزنامه با “خندهدار” و “احمقانه” دانستن قطعنامه مزبور، نوشت: “قطعنامه یاد شده در یک کلام از ایران اسلامی و مردم این مرز و بوم دعوت میکند که از اسلام، انقلاب، استقلال، آزادی، حاکمیت ملی و همه داشتههای دیگر خود دست بکشند و به یکی از مستعمرات قرون وسطایی آمریکا و متحدان اروپایی آن تبدیل شوند! ” مدیر کیهان معتقد بود که صدور این بیانیه فقط برای فشار بر ایران برای اجرای توافقنامه ژنو بوده است و اینکه: “این توافقنامه که پیش از این در نقد آن نوشتههای مستند و مفصلی داشتهایم و امروزه، حریف در اجرای آن دست کشیدن ایران از همه دستاوردهای انقلاب اسلامی را میبیند، همان توافقنامهای است که برادران عزیز - اما کمتوجه ما - از آن با عنوان بزرگترین توافق قرن! یاد میکردند و مخالفان آن - مخصوصا کیهان - را به همسویی با اسرائیل متهم میساختند.”
از طرفی دیگر روزنامه وطنامروز تیتر نخست اولین شماره سال جدید خود را به این قطعنامه اختصاص داد و با طعنه نوشت: “پارلمان اروپا: انتخاب روحانی دموکراتیک نبود!” این روزنامه نوشته بود: “اروپا به آقای روحانی روی خوش نشان نداد. آنها در تازهترین قطعنامه خود علیه ایران، حسن روحانی را پیروز یک انتخابات «غیردموکراتیک» دانستهاند. این اقدام اروپاییها در واقع یک پاسخ علنی به ابراز تمایل حسن روحانی برای بهبود روابط با اروپا بوده است.” این روزنامه با اشاره به دیدار مقامات اروپایی با منتقدان جمهوری اسلامی در زمان سفر به ایران نوشته بود: “کرونبرگ و اشتون از ایران رفتند اما منتقدان به دولت گوشزد کردند که مجوزهای داده شده به آنان برای دیدار با فتنهگران قطعا تبعاتی را به دنبال خواهد داشت. یکی از مواردی که منتقدان بارها و بارها نسبت به آن هشدار دادند؛ استفاده اروپاییها از بهانه حقوق بشر برای فشار بر ایران بود. اکنون در ایران دیگر کسی نمیتواند نسبت به تبعات این دیدارها و آغوشهای نابهنگام تردید داشته باشد.” نویسنده گزارش با اشاره به اینکه “قطعنامه پارلمان اروپا سرشار از بهانهجوییهای حقوق بشری است” اضافه کرده بود: “وقتی «نیاز به غرب» در رفتار برخی دولتمردان نمودار و دروازهها برای ورود زنان اروپایی به ایران آنقدر باز شد که حاکمیت ملی نقض و استقلال مخدوش شد؛ باید منتظر چنین روزی میبودیم که نفی رئیسجمهور و زیر سوال بردن سازوکار سالم انتخاب او، پاسخ اروپا به چراغ سبز دولت باشد!”
روزنامه جمهوری اسلامی که به محافظهکاران میانهرو ایران نزدیک است، نیز در سرمقاله اولین شماره سال جدید این روزنامه با عنوان “کمبودهای اتحادیه اروپا” نوشت: “اتحادیه اروپا با تصویب قطعنامهای ضدایرانی نشان داد کمبودهای فراوانی در تشخیص واقعیتها و انتخاب راهبرد صحیح برای تعامل با جهان دارد. در این قطعنامه، که تازهترین موضعگیری اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی ایران محسوب میشود، علاوه بر دخالت آشکار در امور داخلی ایران، خواستههائی مطرح شده که نه در چارچوب قوانین بینالمللی میگنجند و نه با شئون انسانی ملتها منطبق هستند.” این روزنامه اضافه کرده بود: “از جمله این خواستهها، دادن آزادی عمل به همجنس بازان است، اقدامی که تعالیم تمام ادیان الهی آن را حرام میدانند وحتی در خود کشورهای اروپائی نیز اکثر دولتها آن را ممنوع اعلام کرده و بقیه دولتها نیز بر زشت بودن آن تأکید دارند. جالب اینکه همان معدود کشورهای اروپائی که همجنس بازی را ممنوع اعلام نکردهاند نیز با مخالفت و اعتراض مردم مواجه شده و به خاطر بیتفاوتی در برابر این فعل حرام، زیر سؤال قرار دارند. “
از طرفی روزنامه رسالت از قول حسن فیروزآبادی رئیس ستاد کل نیروهای مسلح آورده بود: “اقدام مداخله جویانه اتحادیه اروپا و تعیین تکلیف برای ملت بزرگ ایران و اظهار همدستی با سران فتنه تا حمایت از همجنسبازان از مشخصات چهره سیاه اروپاست.” او تاکید داشت: “بار دیگر حیلههای صهیونیستی از قطعنامه سخیف جامعه اروپا سردرآورد، قطعنامهای که سراسر مغایر حقوق بشر است.”
همچنین محمدرضا نقدی رئیس سازمان بسیج طی سخنانی با اشاره به بیانیه اتحادیه اروپا گفته بود: “مصداق این گفته قرآن کریم که آمده است “کالانعام بل هم اضل” اتحادیه اروپاست که از چهارپایان نیز پستترند. آنها در حالی برای ما شرط میگذارند که باید همجنس بازی را آزاد کنید که حتی اگر حیوانات را هم رها کنید همجنس بازی نمیکنند.” او اضافه کرده بود: “اتحادیه اروپا غلط کرده است که بخواهد در ایران دفتر بزند این مملکت صاحب دارد.” نقدی تاکید داشت: “اگر اروپائیان حرف حق دارند تمام دانشمندان و نخبگان خود را بیاورند تا برای دفاع از حقوق بشر در اروپا با آنان مناظره کنیم.”
از طرفی دیگر آیتالله علمالهدی، امام جمعه مشهد خطاب به رهبران جنبش سبز گفته است: “شما سران فتنه که روزی معتمد ما بودید کارتان به جایی رسیده که کسانی که از همجنسبازی حمایت میکنند از شما هم حمایت کنند. این ننگ است که اتحادیه اروپا آزادی سران فتنه را در کنار آزادی همجنسبازی در این مملکت خواستار شود، سران فتنه تا کی میخواهند بر مواضع خود پافشاری کنند؟”
قطعنامه اروپا واکنش برخی نمایندگان محافظهکار مجلس را نیز بهدنبال داشت. علی لاریجانی، رئیس مجلس در دیدار با کارکنان مجلس گفته است: “این اقدام و اظهار نظر درباره حماسه سیاسی کشور قطعا کار سخیفی بود و این موضوعات نشان از کج فهمی و بد فهمی این افراد میدهد. از طرفی دیگر شاید هم عده ای آنها را فریب داده باشند. اما نباید این اظهارات نادرست بیان شود.” او اضافه کرده است: “از طرفی دیگر برخی مطالب مطرح شده درباره حقوق بشر ایران هم نسنجیده بود.”
جواد هروی عضو کمیسیون آموزش مجلس نیز به خبرگزاری فارس گفته بود: “قطعنامه اتحادیه اروپا به قانون جنگل شبیه است” او تاکید داشت: “این قطعنامه، دلسوزی نیست، بلکه مداخلهگری است، اما ایران اسلامی بیتوجه به این دخالتها راه خود را ادامه میدهد.”
در همین حال خبرگزاری فارس از قول حسینعلی حاجی، یکی از نمایندگان مجلس خبر داد که طرح دوفوریتی نمایندگان مجلس برای مقابله با مصوبه پارلمان اروپا آماده شده است. او بدون اشاره به محجتوی این طرح گفته است که طرح به زودی به هیات رئیسه مجلس داده خواهد شد.
برخی ناظران سیاسی معتقدند که بحران حقوقبشر جمهوریاسلامی در حال تبدیل شدن به یکی از مسائل اساسی در زمینه روابط خارجی ایران است و محافظهکاران تندرو ایران خطر جدیدی را احساس میکنند. واکنشهای گسترده و هماهنگ علیه قطعنامه جدید اتحادیه اروپا با چنین مقدمهای قابل فهم است.