چند روز پس از مذاکرات استانبول و در‌آستانه برگزاری مذاکرات در شهر بغداد٬ وزیر خارجه روسیه و رسانه های آمریکایی گفته‌اند که آمریکا آمادگی دارد غنی‌سازی تا حد ۵ درصد را در ایران به رسمیت بشناسد. در همین حال علی‌اکبر سلطانیه٬ نماینده جمهوری‌اسلامی در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز خبر از آن داد که مذاکرات جمهوری‌اسلامی با آژانس از سر گرفته خواهد شد.
سلطانیه٬ در این زمینه گفته است جمهوری‌اسلامی با ارسال نامه‌ای به آژانس آمادگی خود را برای مذاکره اعلام کرده و طی هفته‌های آینده این مذاکرات “با هدف تبیین و توافق بر سر یک چارچوب و مدالیته برای حل و فصل موضوعات و پاسخ به سئوالات بر مبنای معیارها و ضوابط مورد توافق” برگزار خواهد شد.
وی این تصمیم را “نشانگر روح همکاری با این نهاد بین‌المللی و عزم سیاسی ایران برای حل و فصل و رفع ابهامات” دانسته است.
سخنان سلطانیه در حالی بیان شده که چند روز قبل٬ سفیر جمهوری‌اسلامی در مسکو٬ خبر از آن داده بود که احتمال دارد جمهوری‌اسلامی به پروتکل الحاقی معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای بپیوندند. وی اضافه کرده بود که ایران مشغول بررسی طرحی است که از سوی روسیه برای حل بحران هسته‌ای پیشنهاد شده است.
پروتکل الحاقی، شامل نظارت دقیق تر و گسترده‌تر بازرسان آژانس بین المللی بر فعالیت های هسته ای کشورهای عضو آژانس است. در زمان ریاست‌جمهوری سیدمحمد خاتمی٬ جمهوری‌اسلامی این پروتکل را پذیرفت٬ اما دولت محمود احمدی نژاد در اعتراض نسبت به تصویب قطعنامه شورای امنیت علیه ایران اعلام کرد که دیگر به این پروتکل عمل نمی کند.
در همین حال٬ روزنامه آمریکایی لس‌آنجلس تایمز٬ به نقل از برخی مقامات دولت اوباما نوشت که این احتمال وجود دارد که آمریکا “با غنی‌سازی تا سطح پنج درصدی اورانیوم از سوی جمهوری اسلامی موافقت کند”.
این افراد البته چنین مساله‌ای را منوط به برداشتن گام‌های اساسی از جمله خودداری ایران از غنی‌سازی در سطوح بالاتر و همراهی ایران با درخواست‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دانسته‌اند.
پیش از این هیلاری کلینتون٬ وزیر امورخارجه آمریکا٬ گفته بود که این کشور:“در مذاکره هسته‌ای به دنبال نتایج ملموس هستیم و البته درک می‌کنیم که ایرانی‌ها نیز به دنبال تضمین‌ها یا اقداماتی از جانب ما هستند که به طور قطع این تضمین‌ها و اقدامات را مد نظر خواهیم داشت”.
در همین حال حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس٬ با اشاره به استقرار هواپیماهای آمریکایی٬ در امارات گفت که “واقعیت این است که کشورهای عربی در شرایط کنونی که ایران و ۱+۵ گام‌های اولیه را در راستای دیپلماسی برداشته‌اند، از این موضوع به شدت نگران هستند”.
مذاکراتی که میان ایران و گروه ۱+۵ در هفته‌های گذشته در شهر استانبول برگزار شده بود٬ از سوی هر دو طرف٬ “مثبت و سازنده” خوانده شده بود. قرار است که دور دوم این مذاکرات در شهر بغداد انجام شود.
این در حالی است که برخی مقامات جمهوری‌اسلامی گفته‌اند که “لغو تحریم‌های بین‌المللی شرط جمهوری اسلامی برای ادامه مذاکرات” ایران با گروه ۱+۵ در بغداد است.
شورای امنیت تاکنون ۴ قطعنامه برای تحریم علیه ایران صادر کرده است. برخی کشورهای غربی نیز دست به اعمال تحریم‌هایی علیه جمهوری‌اسلامی زده‌اند.
سعید جلیلی٬ دبیر شورای عالی امنیت ملی٬ در یک کنفرانس مطبوعاتی پس از پایان این مذاکرات گفته بود که جمهوری‌اسلامی در دور بعدی مذاکرات٬ به دنبال لغو تحریم‌هاست. علی‌اکبر صالحی وزیر امورخارجه نیز از غرب خواسته بود تا در مسیر “اعتمادسازی” حرکت و تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند.
علا‌ءالدین بروجردی٬ رییس کمیسیون امنیت ملی و حسین ابراهیمی دیگر عضو این کمیسیون هم گفته بودند که لغو تحریم‌ها از محورهای مذاکرات آینده در بغداد خواهد بود.
با وجود درخواست‌های مقام‌های ایرانی٬ کشورهای غربی مسیر دیگری را برگزیده‌اند. رییس فراکسیون دموکرا‌ت‌های مجلس سنای آمریکا در روزهای گذشته خواستار “تصویب تحریم‌های بیشتر علیه ایران” به منظور “فشار بر تهران به دلیل برنامه هسته‌ای” شده و گفته است که لازم است تحریم‌های جدید بانکی و نفتی علیه ایران اعمال شود. اتحادیه اروپا نیز گفته است تا زمانی که ایران گام‌هایی در جهت برآورده کردن خواست‌های جهانی در مورد برنامه هسته‌ای خود بر ندارد، تحریم‌ها کاهش نخواهد یافت.
در روزهای گذشته گزارش هایی تایید نشده حکایت از توافق جمهوری اسلامی با غرب برای کاهش خلوص غنی سازی از ۲۰ درصد به ۳.۵ درصد دارد. در مقابل غرب نیز غنی سازی۳.۵ درصد تحت نظارت کامل بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی را مجاز اعلام خواهد کرد.
بازگشتن ایران و گروه ۱+۵ به پای میز مذاکرات پس از آن صورت می‌گیرد سازمان ملل چهار دور از تحریم‌ها را علیه ایران به اجرا گذاشت و برخی کشورهای غربی نیز اقدام به تحریم ایران در زمینه‌های مالی و نفتی کردند. مذاکرات استانبول٬ دور جدیدی از گفت‌وگوها پس از ۱۵ ماه میان ایران و گروه ۱+۵ بود. تحریم های بین المللی از پاییز امسال همزمان با گزارش جدیدی از آژانس اتمی که بر سویه های نظامی برنامه اتمی تهران تاکید می کرد اوج گرفت؛ ابتدا ایالات متحده بانک مرکزی و نفت ایران را تحریم کرد و متعاقبا ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا نیز اعلام کردند خرید نفت از ایران را از ابتدای تابستان متوقف خواهند کرد.
این کشورها جمهوری‌اسلامی را متهم می‌کنند که قصد دارد سلاح‌های هسته‌ای تولید کند٬ اتهامی که همواره از سوی ایران رد شده است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز اخیرا در گزارشی، از برنامه هسته‌ای ایران ابراز نگرانی کرد و افزود که با وجود انجام مذاکرات فشرده با مقام‌های ایرانی، ابهامات در مورد ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران، به قوت خود باقی است.
