بابک زنجانی همچنان در بازداشت به سر می‌برد و هر از چندگاهی اخباری در مورد او منتشر می‌شود؛آن هم اخباری مانند اینکه هزار میلیارد تومان از حساب او به حساب یک زن واریز شده است. اما آخرین خبر مربوط به این پرونده و اتهام تخلف بزرگ اقتصادی، نه از ایران، که از بریتانیا مخابره شده است. وزارت دارایی این کشور اعلام کرده که بابک زنجانی و هولدینگ سورینت که متعلق به اوست، از فهرست تحریم‌ها خارج شده‌اند. زنجانی از سوی اروپا و آمریکا به عنوان یکی از عوامل اصلی دور زدن تحریم ها و فروش نفت شناخته می‌شد. میلیاردر جوان اما در عین حال که خود را خدمتگذار به حال کشور و هموطنانش می‌دانست این اتهامات را رد کرده بود.
تحریم‌هایی که لغو شد
وزارت دارایی بریتانیا بابک زنجانی، شرکت سورینت، شرکت ملی نفتکش ایران، بیمه معلم، بانک سینا و دانشگاه صنعتی شریف را از فهرست تحریم‌های خود خارج کرد. بنا به اطلاعیه منتشر شده، این وزارتخانه با استناد به حکم دادگاه اتحادیه اروپا مستقر در لوکزامبورگ، تصمیم به لغو تحریم زنجانی و این موسسات گرفته است. اینها متهم بودند که تحریم‌های علیه ایران را دور می‌زنند و یا اینکه در برنامه‌های تسلیحاتی و هسته‌ای جمهوری اسلامی مشارکت دارند.
بابک زنجانی نزدیک به دو سال پیش به اتهام “ایفای نقش کلیدی در تجارت نفت ایران و انتقال پول فروش آن به دولت ایران” و دور زدن تح ریم‌ها ابتدا مشمول تحریم‌های اتحادیه اروپا و سپس آمریکا شد. اما اکنون او حدود ۱۰ ماه است که در زندان به سر می‌برد و نه تنها یک قهرمان محبوب جمهوری اسلامی نیست، بلکه اتهامات سنگین اقتصادی به او وارد شده است. هنوز از اتهامات دقیق و زمان برگزاری دادگاه او خبری در دست نیست و به نظر می‌رسد فعلا تلاش‌ها در جهت وادار کردن زنجانی به همکاری و بازپرداخت بدهی‌هاست. او ۹ هزار میلیارد تومان به دولت بدهکار است و برخی از نمایندگان مجلس که پیگیر پرونده او بوده‌اند، از عدم همکاری او برای پرداخت بدهی‌هایش خبر داده‌اند.
زنجانی، از دلالی نفت تا زندان
زمستان سال ۹۱، وقتی محمود احمدی‌نژاد فیلمی از گفت‌وگوی سعید مرتضوی با فاضل لاریجانی در مجلس پخش کرد، نام بابک زنجانی بر سر زبان‌ها افتاد. همان زمان بحث احتمال بازداشت او از سوی سخنگوی قوه‌قضاییه مطرح شد اما زنجانی که در تاجیکستان حضور داشت، در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی فارسی عنوان کرد: “اگر قوه قضاییه احضارم کند، می‌روم؛ خلافی انجام نداده‌ام که ترس داشته باشم.” او همچنین تاکید کرد از اینکه “به عنوان بازرگان برای جمهوری اسلامی کار می‌کند” مفتخر است.
در دی ماه ۱۳۹۲، باانتشار خبر بازداشت رضا ضراب، تاجر ایرانی‌الاصل ترکیه و طرح اتهاماتی علیه دولت این کشور ـ-که به یک بمب خبری تبدیل شد-ـ پای بابک زنجانی هم به میان کشیده شد. در همان روزها این بسیجی میلیاردراگرچه زیر ضرب برخی اخبار و اتهامات قرار گرفته بود اما از موضع قدرت به گسترش حوزه فعالیت‌هایش ادامه می‌داد اما برخلاف گذشته، از پشت پرده به جلو صحنه آمده بود. او حتی صفحه فیس‌بوکی راه انداخته بود که نخستین بار اتهام همکاری با رضا ضراب را همان‌جا تکذیب کرد. با این حال خیلی زود به سراغش آمدند و از آن زمان تا اکنون، در زندان به سر می‌برد.
تا به امروز فساد ۹ هزار میلیارد تومانی، موضوع پرونده‌ای است که مقامات ارشد نظام در باره آن اظهارنظر کرده و جلسه تشکیل داده‌اند اما گویا به تصمیم مشخصی نرسیده و یا اینکه این تصمیم را برای عموم بازگو نکرده‌اند. تنها متهم معرفی شده در این پرونده هم که گفته می شود”ویترین” این ماجراست، بابک زنجانی است که پیش از بازداشت مدعی شده بود سالیانه ۶-۷ میلیارد یورو درآمد دارد اما تاکنون هیچ دورنمایی برای وصول بدهی ۹ هزار میلیارد تومانی او وجود ندارد.
ابهامات بسیار زیادی در این پرونده وجود دارد که از جمله به دلایل سیاسی و امنیتی در مورد آنها اطلاع‌رسانی نمی‌شود. زنجانی در شهریور ماه پارسال مصاحبه مفصلی با هفته‌نامه آسمان انجام داد و به جزییات بسیاری از زندگی خود اشاره کرد. اما پس از بازداشت او، برخی رسانه‌ها ادعاهای او را زیر سئوال بردند. زنجانی در آن مصاحبه مدعی شده بود که سنگ بنای ثروتمند شدن او از زمان رانندگی برای محسن نوربخش، مدیر وقت بانک مرکزی گذاشته شد که به دستور او در بازار ارز توزیع و کمیسیون دریافت می‌کرد. همین نکته باعث شد تا رسانه‌های اصولگرا او را به جریان اصلاح‌طلب منتسب کنند اما در روایت‌های بعدی عنوان شد که او کار خود را از کیش و قشم آغاز کرده است؛ مناطق آزاد اقتصادی که تحت مدیریت نزدیکان محمود احمدی‌نژاد قرار داشت. وبسایت تدبیر گزارش کرد که زنجانی از سال ۸۳ شرکت‌های متعددی در جزیره کیش ثبت و همکاری‌اش با قرارگاه خاتم سپاه پاسداران را آغاز کرده است. او از سال ۸۵ در حالی به قشم ورود می‌کند که مدیران این منطقه آزاد اقتصادی همگی از نزدیکان اسفندیار رحیم مشایی و حمید بقایی، دبیرِ وقت مناطق آزاد بودند. به این ترتیب با مجموعه‌ای از رانت‌ها و تعاملات اقتصادی غیرمجاز، قشم به زنجانی “هدیه” داده می‌شود. این ارتباطات و اتهامات از سوی دفتر مشایی تکذیب شد.
در سوی مقابل، وبسایت الف که تحت مدیریت احمد توکلی، نماینده اصولگرای مجلس قرار دارد مدعی شد که زنجانی نه تنها در جهت دور زدن تحریم‌ها اقدام نکرده، بلکه خود عاملی بوده برای تحریم‌های جدید غرب برعلیه ایران.
به نوشته این وبسایت، بابک زنجانی از طریق اعتباری که پول های بلوکه شده برای وی فراهم می آورده، از سه بانک اروپایی وام‌هایی کلانی دریافت کرده و نتیجه گرفته است: “به این ترتیب او نه تنها از رفع تحریم‌ها و آزاد شدن پول های نفتی که نزد وی است، خوشحال نخواهد شد، بلکه در این صورت مجبور است وام‌های دریافتی اروپایی را که در تاجیکستان، ترکیه و چند کشور دیگر سرمایه‌گذاری کرده پس دهد. مهمتر اینکه باید پرسید، در صورتی که غرب اعتقاد داشته بابک زنجانی برای دولت ایران کار می‌کرده و به همین بهانه این مبالغ را بلوکه کرده است، با چه توجیهی این وام‌ها را در اختیار او قرار داده‌اند؟!”
و حالا تحریم‌های علیه زنجانی رفع شده است. آیا او باز هم می‌تواند در بازجویی‌ها عدم امکان انتقال پول به دلیل تحریم‌ها را بهانه بیاورد؟ برای بازپرداخت وام‌ها چه خواهد کرد؟ حتی برخی می گویند این رفع تحریم با رایزنی‌های دولت جمهوری اسلامی صورت گرفته تا دسترسی به پول‌های بلوک شده زنجانی راحت‌تر شود.
نمایندگان مجلس عضو کمیته تحقیق و تفحص از پرونده بابک زنجانی در ماه‌های اخیر با بدبینی بسیار نسبت به این پرونده اظهارنظر کرده‌اند. از جمله حسین دهدشتی، نماینده آبادان گفته است: “من اطمینان دارم که بابک زنجانی هیچ میل و اراده‌ای برای پرداخت بدهی اش به وزارت نفت ندارد… زنجانی حتی اگر خودش هم تمایل به بازگرداندن پول وزارت نفت داشته باشد، شریک‌ها یا همدستانش موافق این کار نیستند و تلاش می کنند او را دور بزنند.”
امیرعباس سلطانی هم معتقد است که “ زنجانی همچنان همه را بازی داده و هیچ پیشنهاد و راه حلی برای حل و فصل پرونده ارائه نمی‌کند”. او همان نماینده‌ای است که خبر داد اخیرا مبلغ هزار میلیارد تومان از حساب زنجانی برای خانمی واریز شده است.
