تورم صفر درصدی؛ آماری به سبک احمدی نژاد؟

نویسنده
نازنین کامدار

» واکنش های مختلف به ادعای دولت

سخنان اخیر حسن روحانی درباره تورم صفر درصدی در بهمن ماه سال جاری، در شرایطی که قیمت کالاها روز به روز افزایش می یابد، با واکنش های زیادی مواجه شده است.برخی این ادعا را یادآور سخنان محمود احمدی نژاد درباره انکار گرانی ها دانسته و گفته اند سیاست دستکاری در آمارها از دولت های نهم و دهم به دولت یازدهم تسری یافته است.مدافعان دولت نیز نوشته اند منظور از تورم صفر درصدی، این است که قیمت ها می توانست از این هم بیشتر باشد.

البته بیشترین انتقادات از ناحیه مخالفان اصولگرای دولت و دلواپسان صورت گرفته، به طوری که سایت صراط نیوز در دو گزارش جداگانه، با بررسی اظهارات متناقض مقامات دولتی در باره نرخ تورم، نوشته است: “بر اساس گزارش مرکز آمار ایران در بهمن ماه، افزایش شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل به (تورم نقطه به نقطه) ۴.۱۴ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل (۴.۱۴) بدون تغییر است. درصد تغییرات شاخص کل (نرخ تورم شهری) در ۱۲ ماه منتهی به بهمن ماه سال ۹۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۲.۱۵ درصد است که نسبت به همین اطلاع در دی ماه ۱۳۹۳ (۸.۱۵) کاهش یافته است. گزارش دوم مربوط به بانک مرکزی است که بر اساس آن، تورم دوازده ماهه در بهمن‌ماه با حدود ۵.۰ درصد کاهش به ۸. ۱۵ درصد رسید و تورم نقطه به نقطه یعنی تغییر شاخص بهای کالا‌ها و خدمات مصرفی نسبت به بهمن ماه سال گذشته ۲.۱۶ درصد گزارش شد که نسبت به دی ماه ۵.۰ درصد رشد دارد. دقت در آمار هر دو مرجع نشان می‌دهد که در هیچ قسمتی از آمارهای مذکور، تورم صفر درصدی – اعم از تورم سالانه یا تورم نقطه به نقطه - وجود ندارد”.

این سایت در ادامه مطلب خود سخنان روحانی را “گاف” دانسته و از علی طیب نیا خواسته است تا گاف رئیس دولت را بپذیرد: “در واقع بیان صحیح اظهارات رییس جمهور بدین صورت است که «تورم نقطه به نقطه بر اساس گزارش مرکز آمار ایران در بهمن ماه نسبت به دی ماه رشدی نداشته است.» با در نظر گرفتن این محاسبات رییس جمهور، نرخ تورم (؟!) – سرعت رشد تورم نقطه به نقطه - در ماه‌های اردیبهشت، خرداد، مرداد، شهریور و آبان ۹۳ منفی می شود! خود وزیر اقتصاد و اقتصادی‌های کابینه تدبیر و امید به خوبی می دانند که آنچه روحانی اعلام کرد، «تورم» نیست و بیان آن بدین شکل کاملا نادرست است. اما معلوم نیست چرا آنها حاضر به پذیرش این گاف نیستند و مدام برای آن توجیه می آورند”.

آنطور که این سایت گزارش داده، ولی الله سیف نیز در اظهاراتی از خروج کشور از رکود خبر داده و گفته است: “الان می توانم قاطعانه بگویم تورم حداکثر ۱۶ درصد خواهد بود که در آخر اسفند پس از محاسبه آن را اعلام می کنیم. علاوه بر این رشد اقتصادی کشور نشان دهنده خروج کامل اقتصاد از رکود و شروع رشد اقتصادی است که امیدواریم در آینده استمرار پیدا کند و به درصدهای بالاتری دست پیدا کنیم”.

این سخنان نیز واکنش صراط نیوز را در پی داشته است: “هنوز معلوم نیست منظور دقیق از «رکود» و خروج از آن در دولت تدبیر و امید چیست! در خوش بینانه ترین حالت، به نظر می‌رسد تعریف این واژه در میان مسئولان دولتی تا اندازه ای متفاوت است که نفر اول و دوم کابینه و نیز رییس بانک مرکزی برداشت های متفاوتی از آن دارند!گفتنی است اعلام خروج از رکود توسط سیف، در حالی است که پیش از این حسن روحانی تورم بهمن ماه را صفر درصد اعلام کرده بود!حسن روحانی در تبلیغات انتخاباتی خود بارها بر اینکه معیار تورم جیب مردم است، تاکید کرده بود”.

همچنین سیدمحمدباقر خرازی دبیرکل حزب‌‌الله ایران هم در اینباره با فارس گفت‌وگو کرده و در مورد آمار و ارقام اعلام شده توسط روحانی و اعلام تورم صفر درصدی گفته است: “من تورم صفر درصدی را باور نمی‌کنم”.

طهماسب مظاهری، رئیس کل اسبق بانک مرکزی هم به این سخنان واکنش داده و گفته است: “نباید واقعیتی را که در جامعه وجود دارد، به شکل دیگر نشان داد و دولتی که بخواهد انتخابی یک شاخص اقتصادی را اعلام کند، خطا کرده است. شاخص‌های کلان اقتصادی یک همبستگی باهم دارند و قابلیت استفاده از آن‌ها به‌ این صورت است که یکی در درون دولت و توسط مسئولین که همه این شاخص‌ها را باهم بررسی می‌کنند و در نظر می‌گیرند تا یک تصویری از وضع اقتصاد به دست بیاورند که بتوانند بر اساس آن تصمیم‌گیری معقول و درستی انجام دهند تا شرایط بهتر شود. اگر همه آن‌ها باهم دیده نشود و فقط یکی از شاخص‌ها مدنظر قرار گیرد و پزشک قضاوت نادرستی کرده است. در شاخص‌های اقتصادی هم این‌گونه است”.

او افزوده: “در عدد سازی و آمار سازی تجربه‌داریم که در دولت قبلی نرخ رشد اقتصادی ۵ و یا و ۶ درصد اعلام می‌شد، اما در دولت معلوم شد که رشد اقتصادی ۵.۱- بوده که عدد سازی کردند و این خیانت به مردم است”.

محمد حسین فرهنگی، نماینده راستگرای مجلس هم در اینباره گفته است: “این اظهارنظر باید به قضاوت عمومی گذاشته شود. مردم دائم با قیمت‌ها مواجه هستند و قضاوتی نسبت به این موضوع دارند. مراجع رسمی باید استدلال‌های کارشناسی خود را در خصوص صحت و سقم آن ارائه کنند”.

اما این تنها مخالفان سیاسی دولت نبودند که از اظهارات اخیر روحانی انتقاد کردند، سایت ها و روزنامه های اقتصادی نیز ببه این سخنان واکنش نشان دادند.از جمله سایت اقتصاد دان در اینباره نوشت: “چه کسی گزارش تورم صفر درصدی را خدمت رئیس جمهور محترم ارائه کرده است؟ طبیعا مقامات بانک مرکزی نبوده‌اند، زیرا رئیس جمهور، آمار بانک مرکزی را ملاک قرار نداده است! وقتی رئیس جمهور در سطح وسیع، تورم صفر درصدی را اعلام می‌کند، مردم از خود می‌پرسند پس ما چرا در زندگی روزمره خود تورم صفر درصدی را احساس نمی‌کنیم؟ به هر حال، آرزوی هر ایرانی است که تورم تک نرخ رقمی و حتی زیر ۵ درصدی در ایران عزیزمان داشته باشیم و برای رسیدن به آن باید سال‌ها تلاش کنیم و هرگونه بازی آماری را کنار بگذاریم تا وقتی اعلام می‌کنیم تورم تک نرخی شده است، شهروندان، تولیدکنندگان، فعالان اقتصادی، اقتصاددانان، همه و همه، آن را با پوست و گوشت خود حس کنند”.

در مقابل برخی از سایت های هوادار دولت از جمله “بهارنیوز” به دفاع از اظهارات روحانی پرداخته اند.

این سایت به نقل ازحمیدرضا حرّی که وی را اقتصاد دان معرفی کرده، نوشته: “کاهش تورم اتفاق افتاده است، ولی مردم کاهش تورم را با کاهش قیمت برابر می‌گیرند و مردم باید بدانند که ما افزایش قیمت داریم ولی افزایش قیمت کمتر از آن مقداری است که می‌توانست باشد”.

سایت فرارو نیز به بررسی نظرات موافقان و مخالفان اظهارات روحانی پرداخته و چنین نتیجه گرفته است: “نباید فراموش کرد که تورم اگرچه با گرانی مرتبط است اما لزوما به معنای گرانی نیست به همین خاطر ممکن است که یک کالا در بازار گران و نرخ تورم از روند کاهشی داشته باشد. روشن است که واقعی یا غیرواقعی بودن آمار اعلامی با اندکی تحقیق مشخص و تردیدهای موجود از بین می‌رود اما آنچه که در ذهن مردم ریشه کرده بی‌اعتمادی باقی مانده از دولت قبل است و به این سادگی‌ها از بین نخواهد رفت”.