علیاکبر ولایتی، مشاور سیدعلی خامنهای در امور بینالملل که به لبنان سفر کرده است، اعلام کرد که عربستان نمیتواند میزبان مناسبی برای اجلاس مربوط به یمن باشد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، ولایتی در جمع خبرنگاران گفته: “عربستان یکی از طرفهای درگیر در بحران یمن است. بنابراین ریاض نمیتواند محل مناسبی برای برگزاری این اجلاس باشد.”
او اضافه کرده: “باید اجلاس در محل بیطرفی برگزار شود و یک واسطه مثل سازمان ملل نقش هماهنگ کننده را ایفا کند و در آن اجلاس نیز فقط طرفهای یمنی حضور داشته باشند. البته پیش از آن باید بمباران وحشیانه سعودیها به یمن متوقف شود.”
پرس تی وی،وابسته به صدا و سیمای جمهوری اسلامی نیز از قول ولایتی نوشته: “هر اجلاسی در خصوص یمن فقط باید بین یمنیها و با وساطت سازمانهای بینالمللی مانند سازمان ملل و در یک محل بیطرف برگزار شود.” او تاکید کرده : “امور یمن ربطی به کشورهای دیگر از جمله حکومت سعودی ندارد.”
همزمان با این سخنان، معاون وزیر خارجه نیز اعلام کرد که ایران از آغاز گفتوگوها با مشارکت همه یمنیها حمایت میکند. امیر عبداللهیان در گفتگوی تلفنی با اسماعیل ولد الشیخ احمد نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن گفته است: “جمهوری اسلامی ایران از آغاز گفتگوهای یمنی-یمنی با مشارکت همه اطراف در یمن حمایت میکند و معتقد است گروهها و احزاب یمن میتوانند زیر نظر سازمان ملل به توافق پایدار دست یابند.” او همچنین ضمن حمایت از اقدامات سازمان ملل تاکید کرده که سازمان ملل تلاشهای موثری برای ارسال کمکهای انساندوستانه به مردم انجام داده که امیدوارست طی روزهای آینده به نتیجه برسد.
اما اجلاس ریاض از روز ۲۷ اردیبهشت ماه در غیاب گروههای انصارالله یمن و گروههای حامی علی عبدالله صالح، رئیس جمهور سابق یمن آغاز به کار کرد. این کنفرانس با مشارکت حدود ۴۰۰ نماینده از گروههای مختلف و نمایندگانی از سازمانهای منطقهای و بینالمللی از جمله شورای همکاری خلیج فارس و سازمان ملل تشکیل شد.
خالد بحاح، نخستوزیر یمن و معاون عبدربه منصورهادی، که اکنون در عربستان به سر میبرند، در حاشیه این اجلاس از تمایل خود برای تشکیل کشور فدرال در یمن خبر داده است. او تاکید کرد که یکی از راهحلهای مطرح برای حل بحران یمن، ایجاد یک کشور فدرال به جای تجزیه آن است. در پیشنویس سند کنفرانس ریاض نیز که روزنامه الشرق الاوسط منتشر کرد به امکان فدرالی شدن اداره یمن اشاره شده است. به گزارش خبرگزاری ایسنا، در این سند آمده است: “تشکیل کشور فدرال در یمن به منزله تکمیل اقدامات جهت روند انتقالی در کشور است و از طریق سرعت بخشیدن به نظارت بر نتایج مذاکرات ملی جهت بررسی پیش نویس قانون اساسی در چارچوب سند ریاض و برگزاری رفراندوم در خصوص آن صورت میگیرد.”
همچنین در پیش نویس سند ریاض تاکید شده است که باید راهکارهایی جهت حل مساله جنوب یمن و دادن حق به مردم جهت تعیین جایگاه سیاسی خود در چارچوب کشور فدرال ایجاد شده و باید اقداماتی برای بازسازی یمن صورت بگیرد. همزمان با این کنفرانس، مدت آتشبس ایجاد شده در یمن نیز به پایان رسیده و حملات عربستان و متحدان آن به این کشور از سر گرفته شد.
در حالی که مطابق معمول، ایران و گروههای مورد حمایت آن از تصمیمگیری درباره آینده یمن کنار گذاشته شدهاند، اقدامات جمهوری اسلامی برای تاثیر بر روند تحولات شدت گرفته است. ارسال کشتی ایرانی با نام کشتی نجات، که در روزهای آینده به یمن خواهد رسید، از جمله این اقدامات است.
به گفته محمد شهابالدین محمدیعراقی، معاون امور بینالملل جمعیت هلالاحمر این کشتی ظرف ۳ روز آینده به بابالمندب رسیده و تا ۵ روز آینده به الحدیده خواهد رسید. او تاکید کرده: “هماهنگیها با هلالاحمر یمن و سازمان ملل برای پهلو گرفتن کشتی در الحدیده انجام شده است و هماکنون کشتی با سرعت ۱۴ کیلومتر در آبهای عدن در حال حرکت است.”
از سوی دیگر سید مجتبی احمدی، سخنگوی کشتی ارسالی جمهوری اسلامی به خبرگزاری دولتی ایرنا گفته است: “ما در صدد هستیم تا با شکستن محاصره دریایی یمن، دیگر کشورها و جمعیت های هلال احمر بتوانند بطور مستقیم کمک های خود را به دست مردم مظلوم و جنگ زده یمن برسانند.” او افزوده: “آخرین محموله امدادی جمهوری اسلامی ایران به یمن که از طریق هواپیما بود با ممانعت جنگنده های سعودی مواجه شد و نتوانست محموله خود را در فرودگاه صنعا تخلیه کند و همین امر موجب شد که ما به فکر ارسال محموله بزرگتری برای تامین مایحتاج ضروری و امدادی مردم یمن آنهم از طریق دریا بیفتیم که حرکت کشتی نجات در این راستاست.”
در همین حال کاپیتان مسعود قاضی میرسعید، کاپیتان این کشتی نیز اعلام کرد که تحت پوشش ناوهای ارتش جمهوری اسلامی قرار گرفته است. او گفت: “از صبح امروز (دوشنبه) کشتی نجات وارد منطقه تحت پوشش ناوگروه ۳۴ نیروی دریایی مقتدر ارتش جمهوری اسلامی ایران شد و تحت پوشش این ناوگروه قرار گرفت.” میرسعید اضافه کرد: “هم اکنون در کنار بندر مکلا یمن قرار داریم و ۳۰ اردیبهشت وارد باب المندب و دریای سرخ میشویم.”
گفته میشود احتمال اینکه سرنوشت این کشتی به بحرانی جدید دامن بزند، زیاد است. چند روز پیش مرضیه افخم سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد به کشورهای درگیر در جنگ یمن اجازه بازرسی کشتی حامل کمکهای انسانی جمهوری اسلامی داده نخواهد شد.
اما احمد العسیری سخنگوی ائتلاف نظامی به رهبری عربستان، با اشاره به اعزام این کشتی گفته بود در صورتی که تهران اجازه بازرسی از این کشتی را ندهد، امکان پهلو گرفتن آن در یمن وجود نخواهد داشت.
پس از آن بود که مسعود جزایری، معاون ستاد کل نیروهای مسلح در پاسخ به این سؤال که در صورت ممانعت عربستان از رسیدن کشتی مزبور به سواحل یمن به تلویزیون العالم گفته بود: “من صراحتا اعلام میکنم که خویشتنداری جمهوری اسلامی ایران حد و اندازهای دارد. عربستان سعودی و حاکمان تازه کار این کشور و هم آمریکاییها و دیگران بایستی توجه داشته باشند، چنانچه بیش از این بخواهند برای جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با کمک رسانی به کشورهای منطقه ایجاد مزاحمت کنند، چه بسا آتشی به پا شود که مهار آن قطعا از دست آنها خارج خواهد شد.”