تغییر مکان دفتر حفاظت منافع،
گام اول رابطه؟

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» بازتاب های تأیید خبر واشنگتن‌پست

خبر تغییر مکان دفاتر حفاظت منافع ایران و آمریکا در دو کشور، توسط مقامات دو طرف تأیید شده و هر دو کشور نیز گفته‌اند این تغییر، ارتباطی به توافق هسته‌ای اخیر ندارد.

روزنامه واشنگتن‌پست روز شنبه در گزارشی نوشت که آمریکا موافقت کرده است که دفتر حفاظت منافع ایران در واشنگتن، به ساختمانی جدید منتقل شود. این دفتر نماینده غیررسمی جمهوری‌اسلامی در آمریکا و وابسته به سفارت پاکستان است. گفته می‌شود که بین ۷۰ تا ۸۰ دیپلمات ایرانی در این دفتر مشغول به کار هستند.
در مقابل ایران نیز موافقت کرده است که ساختمانی جدید در اختیار سفارت سوییس قرار دهد تا به عنوان دفتر حفاظت منافع این کشور در ایران از آن استفاده شود. آمریکا به شکل رسمی در ایران دفتر حفاظت منافع ندارد و این وظیفه به عهده سفارت سوییس است.
روزنامه واشنگتن‌پست که این خبر را برای نخستین بار منتشر کرده، به نقل از یک “مقام وزارت امور خارجه آمریکا” نوشت که این مساله از پیش برنامه‌ریزی شده و هیچ ارتباطی با “مذاکرات جاری برای حل نگرانی‌های بین‌المللی درباره برنامه هسته‌ای ایران وجود ندارد”.
در هفته‌های گذشته دیدار جان کری - وزیر امورخارجه آمریکا - با محمدجواد ظریف در محل اقامت سفیر ایران در سازمان ملل خبرساز شده بود. این مکان از نظر حقوقی متعلق به خاک ایران است و حضور کری در آن به عنوان ورود نخستین مقام بلندپایه آمریکا به خاک ایران پس از سه دهه توصیف شده است.
هم‌زمان حمید بابایی، مسوول بخش مطبوعاتی نمایندگی جمهوری‌اسلامی در آمریکا نیز گفت که درخواست مجوز تغییر ساختمان “سال گذشته و با مکاتبات انجام شده با وزارت امورخارجه آمریکا در پی افزایش حجم درخواست‌های کنسولی و محدود بودن فضای ساختمان قبلی به دلیل فرسودگی و قدمت محل” انجام شده است.
این مساله اما در ایران بدون واکنش نبود. دیروز حسین فتاحی، نماینده مجلس، در تذکری شفاهی، خواستار توضیح دولت درباره این مساله شد و گفت: “چرا می‌خواهند پشت پرده یکسری کارها انجام دهند که در شان نظام جمهوری اسلامی ایران نیست؟ ما با آمریکا هیچ رابطه‌ای نداریم و به نظر می‌رسد این اقدام مقدمه‌ای برای جاسوسی باشد”.
ابوترابی فرد، نایب‌رییس مجلس، در پاسخ به فتاحی، به نقل از قشقاوی، گفته بود که “موضوع تغییر ساختمان استیجاری دفتر حافظ منافع آمریکا در ایران بوده و امر حاشیه‌ای نداشته است”.
قشقاوی - معاون پارلمانی وزارت امورخارجه - خود به ایسنا گفت که دلیل این تغییر “یافتن مکانی مناسب و وسیع و سهل‌الوصول به لحاظ ترددی” بوده که “خوش‌بختانه مکان جدیدی در این خصوص اجاره شده و به زودی فعالیت دفتر حفاظت منافع جمهوری اسلامی ایران به این محل انتقال می‌یابد”.
این توافق اما از سوی برخی تحلیل‌گران به عنوان اولین قدم برای شکستن یخ روابط میان ایران و آمریکا توصیف شده است. ایران و آمریکا از سال ۵۸ و پس از حمله برخی دانشجویان به سفارت آمریکا و گروگان گرفتن کارمندان این سفارت‌خانه، قطع رابطه کردند.