در حالیکه روز دوشنبه و پس از ناکامی مذاکرات مسکو، اتحادیه اروپا از تحریم نفت ایران از روز11 تیر خبر داده، یک خبرگزاری نزدیک به سپاه در رویکردی تازه سه خبر پیاپی از وضعیت بد صادرات نفتی منتشر کرد؛ یک نماینده مجلس اما کماکان نسبت به مذاکرات با 1+5 ابراز خوش بینی کرده است.
روز دوشنبه در لوکزامبورگ اولین ترکش بزرگ ناشی از عدم موفقیت مذاکرات هسته ای مسکو بر اقتصاد بحرانی جمهوری اسلامی وارد شد؛زمانی که 27 وزیر خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا یکصدا اعلام کردند، تحریم نفت جمهوری اسلامی توسط این اتحادیه از یکشنبه هفته آینده اجرا خواهد شد. زمینه تصویب این لایحه تحریمی به نخستین روزهای بهمن سال گذشته بر می گردد. پس از آنکه ایالات متحده حوزه انرژی و بانک مرکزی ایران را تحریم کرد، دولت های قاره سبز نیز در تصمیمی مشابه اعلام کردند از ابتدای جولای خرید نفت از جمهوری اسلامی را متوقف خواهند کرد. کشورهای اروپایی البته گفته بودند در صورتی که جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته ای مسکو بتواند نگرانی های غرب پیرامون برنامه اتمی اش را برطرف کند در اجرای این تحریم ها در موعد مقرر تجدید نظر خواهند کرد. اما نتایج مذاکرات مسکو میان کاترین اشتون و سعید جلیلی آنقدر ناامید کننده بود که دو طرف حتی نتوانستند زمان دیدار بعدی را مشخص کنند.
مجموعه ناکامی های دیپلماتیک نماینده جمهوری اسلامی در مذاکرات روسیه باعث شد تا وزرای خارجه اتحادیه اروپا اعلام کنند: “آخرین بسته تحریم های اتحادیه اروپا علیه ایران همانگونه که قبلا تصمیم گرفته شده بود، به اجرا در خواهد آمد.”
اتحادیه اروپا به عنوان دومین مشتری نفتی جمهوری اسلامی همچنین اعلام کرده است، بیمه های اروپایی حق صدور و ارائه “بیمه های شخص ثالث و زیست محیطی برای حمل و نقل نفت ایران” را ندارند.
تحریم ها، شمشیر دو لبه
به باور ناظران چنین تحریم هایی، به مانند شمشیری دو لبه است. جدا از اینکه جمهوری اسلامی در فروش هجده در صد کل صادراتش ناکام می ماند، کشورهای غیر اروپایی نیز برای اینکه تجارت پر سود خود با اروپا را از دست ندهند، در خرید نفت از تهران تجدید نظر خواهند کرد. فارغ از این ها “بیمه” در تجارت نفت کش ها امری حیاتی برای مشتریان نفت محسوب می شود و از آنجا که عمده بیمه گران نفتی در آب های آزاد اروپایی ها هستند، حتی کشورهایی همچون هند، ژاپن، کره جنوبی و چین ( مشتریان اصلی نفت ایران) که از تحریم های اروپا و امریکا معاف شده اند، اشتیاق چندانی برای ادامه خرید نفت از وزارتخانه تحت هدایت سردار رستم قاسمی نخواهند داشت. حدود 90 درصد از نفتکش ها در آب های آزاد از پوشش بیمه ای 13 شرکت بزرگ بیمه اروپایی استفاده می کنند.
خبرگزاری فارس خبرهای بد می دهد
به نظر می رسد کارد دارد به استخوان ها می رسد. این را از آنجا می توان دریافت که خبرگزاری فارس هم که در ماه های اخیر یا اخبار مربوط به سقوط فروش نفت را یا منتشر نمی کرد و یا وارونه جلوه می داد، دیروز چندین خبر در ستون اقتصادی اش منتشر کرده که موید تاثیرتحریم ها بر صادرات نفتی است.
این خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران دیروز تایید کردکه کره جنوبی در پنج ماهه ابتدایی 2012 مجموعا 29.22 میلیون بشکه نفت از ایران خریداری کرده که این رقم 16 درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته است.
فارس همچنین تاثیر “تحریم بیمه” را نیز پر رنگ کرده و از قول تحلیل گران نوشته است: “سئول مشغول ذخیره ساختن نفت ایران پیش از آغاز تحریم های بیمه ای اتحادیه اروپا بوده است، که احتمالا حمل و نقل نفت ایران از طریق دریا را بسیار مشکل خواهد ساخت.”
این خبرگزاری که تا همین اواخر فقط اخباری را منتشر می کرد که از “بی اثر بودن” تحریم ها حکایت داشت روز دوشنبه گزارشی از پایگاه اطلاعاتی بیزنس لاین بازنشر کرد که از محدودیت استفاده از نفتکش‌های شرکت ملی نفت برای انتقال نفت ایران به هند حکایت دارد.
در همین ارتباط روز جمعه، وزیر نفت هند به طور تلویحی خاطر نشان کرد از این پس جمهوری اسلامی به عنوان تولید کننده نفت، خود باید هزینه بیمه و حمل نفتی اش را نیز بپردازد. به بیان دیگر، مسئولیت تحویل محموله های نفتی در سواحل هند به عهده شرکت ملی نفت خواهد بود.
بخش اقتصادی فارس دیروزهمچنین اخبار بد اقتصادی را تکمیل کرد و از کاهش بهای قیمت نفت نیز چنین نوشت: “قیمت نفت روز گذشته با 1.56 دلار افزایش به 79.76 دلار رسیده بود. قیمت نفت از ابتدای امسال تا کنون 20 درصد کاهش داشته است و در سه ماه جاری نیز با افت 23 درصدی مواجه شده است که این بیشترین کاهش از سال 2008 میلادی به شمار می رود.”
معلوم نیست این اخبار خبرگزاری نزدیک به سپاه به گوش سردار رستم قاسمی می رسد یا نه چرا که وزیر نفت کنونی و فرمانده سابق قرارگاه خاتم الانبیا بر یک امر مصر است: انکار آمار. در حالی که آمار سازمان های اطلاعاتی بین المللی در حوزه انرژی از کاهش 40 درصدی فروش نفت ایران در ماه های اخیر حکایت دارد، سردار نفتی می گوید: “چنین مسئله‌ای صحت ندارد و صادرات نفت ما کاهش ندارد.”
تکلیف تنگه هرمز چه می شود؟
سرداران سپاه و امیران ارتش و رسانه های نزدیک به حاکمیت از دیماه سال گذشته، زمانی که احتمال تحریم نفت تهران بالا و بالاتر می رفت، در یک سیاست هماهنگ، جملگی تهدید می کردند که در صورت اعمال این تحریم ها،جمهوری اسلامی متقابلا تنگه هرمز ـ شاهراه ترانزیت نفت خاورمیانه ـ را خواهد بست؛سیاستی که همچنان ادامه دارد. همزمان جانشین فرمانده سپاه هم ادعا کرده جمهوری اسلامی بر “منافع حیاتی دشمن در تمام جهان تسلط دارد و در حال کاستن از فاصله خود از قدرت های مدعی در دنیا است.”
وی در عین حال افزوده: “به آخرین فراز برخورد، نزدیک می‌شویم”.اما علی رغم حضور ابرهای تیره در سپهر دیپلماتیک جمهوری اسلامی و غرب هنوز افراد خوش بینی چون احمد بخشایشی پیدا می شوند که می گویند: “معتقدم در مجموع روند مثبت است و این مذاکرات نیز حلقه‌ای از حلقه‌های گفت‌وگوهای ایران و 1+5 به شمار می‌رود.”
این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس نهم البته به شرطی اشاره کرده که پیشاپیش رد شده است: لغو قطعنامه هاو تحریم ها.
