برادران “دانشجو” در راس مدیریت آموزش عالی ایران کمر به تغییر و تحول اساسی بسته‌اند. فرهاد دانشجو که پس از کشمکش فراوان بر صندلی ریاست دانشگاه آزاد نشست، از تغییر 30 درصدی مدیران این دانشگاه و تلاش برای کسب رضایت مراجع تقلید خبر داده است و کامران دانشجو در ادامه طرح‌های جنجالی‌اش برای اسلامی کردن دانشگاه‌ها تاکید کرده: “فعالان فتنه سال 88 حق ورود به دانشگاه‌ها را ندارند”
پاکسازی دانشگاه
کامران دانشجو، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری که به قم سفر کرده بود با تاکید بر میدان دادن به استادان بسیجی اعلام کرد: “کسانی که در فتنه سال 88 فعال بوده و بعد از اتمام حجت رهبر معظم انقلاب در نمازجمعه تیرماه همان سال همچنان به فتنه گری ادامه دادند، حق ورود به دانشگاه ها را ندارند.در صورتی که این افراد جذب دانشگاه ها شوند، ما پاسخی برای مردم قهرمان و بسیجی ایران که حماسه 9 دی را آفریدند، نداریم.”
رئیس ستاد انتخابات وزارت کشور در زمان برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که اکنون سکان آموزش عالی کشور را در دست دارد، افزود: “با توجه به گذشت حدود 30 سال از انقلاب اسلامی به عنوان یک انقلاب فرهنگی، سؤالی که مطرح است این است که آیا در دانشگاه تحول ایجاد شده است یا خیر؟ یا هنوز به جای نحوه اندیشیدن، اندیشه غرب را در دانشگاه‌ها ترویج می‌کنند. مشکل اساسی دانشگاه‌های کشور این است که در پاره‌ای از موارد به صورت غربی عمل می‌کند و ریشه‌ای غربی دارند و می‌دانیم در زمان پهلوی این غربگرایی به غرب ستایی تبدیل شده بود و در آن زمان بدون هیچ گونه تغییری دانشگاه‌هایی به سبک کشورهای غربی در ایران ایجاد می‌شد.”
به اعتقاد او “در دید مادی باید و نبایدی وجود ندارد زیرا تنها لذت است که معنا دارد. اما در دید الهی و اسلامی باید و نباید مطرح می‌شود و در اینجا مشکلات ما به تدریج به وجود می‌آید و لازم است در علوم انسانی تحول صورت می‌گیرد. وقتی هستی شناسی از دید مادی مطالعه شود نباید انتظار تحول در بدنه فکری و دانشگاهی و مراکز آموزش عالی را داشته باشد.”
دانشجو پس از انتخابات جنجالی ریاست جمهوری سال 88 و انتقادات صریح آیت‌الله خامنه ای در مورد اسلامی نبودن دانشگاه‌ها، تغییر در سیستم آموزش عالی و بخصوص رشته‌های علوم انسانی را در دستور کار قرار داده است. رهبر جمهوری اسلامی در چندین نوبت خواستار تحول در دانشگاه‌های کشور شده و نسبت به “دانش‌های ذاتا مسموم” هشدار داده است. از جمله او معتقد است: “این علوم انسانی‌ای که امروز رائج است، محتواهائی دارد که ماهیتاً معارض و مخالف با حرکت اسلامی و نظام اسلامی است؛ متکی بر جهان‌بینی دیگری است؛ حرف دیگری دارد، هدف دیگری دارد. وقتی اینها رایج شد، مدیران بر اساس آنها تربیت میشوند؛ همین مدیران می‌آیند در رأس دانشگاه، در رأس اقتصاد کشور، در رأس مسائل سیاسی داخلی، خارجی، امنیت، غیره و غیره قرار می‌گیرند. {…} در دانشگاه پرورش انسانِ در تراز شهید چمران لازم است؛ این را لازم داریم. استاد بسیجی می‌داند در دانشگاه بایست چه کار کند…”
ماموریت دانشجو برای جلب نظر رهبر
وزیر علوم در دو سال گذشته همواره به دنبال اجرایی کردن این تغییر در دانشگاه‌ها بوده و بخصوص بر جداسازی جنسیتی و اسلامی کردن رشته‌های علوم انسانی اصرار ورزیده است. بازنشستگی اجباری استادان بسیاری نیز در دوره وزارت او به وقوع پیوسته است.
او پیش از این در سخنانی جنجالی گفته بود: “اسلامی کردن دانشگاه ها حتی یک ریال اعتبار نمی‌خواهد و فقط نیاز به اراده دارد. چرا باید نسبت به اختلاط دختر و پسر در دانشگاه بی تفاوت باشیم، اگر بخواهیم جلو این اختلاط را بگیریم برخی آن را یک ناهنجاری می دانند… شان دانشگاه بالاتر از یک آژانس همسر یابی است.”
تاکید چندباره دانشجو بر اجرای جداسازی جنسیتی حمایت مراجع تقلید را هم به دنبال داشت و به نظر می‌رسید این طرح از ابتدای سال تحصیلی 90-91 اجرایی شود. اما در اقدامی غیرمنتظره محمود احمدی‌نژاد با انتشار نامه‌ای دستور توقف این طرح را داد: “شنیده شده است که در برخی دانشگاه ها، رشته ها و کلاس های تک جنسیتی بدون لحاظ تبعات اعمال می‌گردد. ضروری است فوری از این اقدامات سطحی و غیر عالمانه جلوگیری شود.”
با این حال مدیران وزارت علوم کوتاه نیامدند و ضمن اقرار به “نصب‌العین” بودن دستورات ریاست جمهوری، جداسازی جنسیتی را با “عدم اختلاط دختر و پسر” جایگزین کردند و از تاسیس یک دانشگاه دخترانه در هر استان خبر دادند.
در همین راستا، تغییر در رشته‌ها و دروس علوم انسانی هم مدنظر قرار داشت که به حذف 23 رشته از دانشگاه علامه طباطبایی منجر شد. هر چند بعد از مدتی تعدادی از این رشته‌ها به دفترچه انتخاب رشته بازگشتند اما تغییر و تحول در رئوس و سرفصل‌های دروس و ظرفیت رشته‌های علوم انسانی در دستور کار قرار گرفت.
حوزه به دنبال تسخیر دانشگاه
به موازات طرح‌های دانشجو برای دانشجویان، حوزه‌های علمیه هم به بیشترین میزان نفوذ و حضور در دانشگاه‌ها دست یافته‌اند تا نگرانی‌های رهبر جمهوری اسلامی را برطرف کنند.
“نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها” طرحی را در 33 دانشگاه کشور در دست اجرا دارد که به موجب آن دانشجویان می‌توانند با گذراندن 6 ترم تحصیلی، فارغ‌التحصیل یکی از سطوح تحصیلی حوزه‌های علمیه قم شوند. این طرح علاوه بر دانشگاه‌های علوم‌انسانی، دانشگاه‌های فنی و مهندسی صنعتی شریف، علم‌وصنعت، امیرکبیر و دانشگاه خواجه نصیر را هم دربر می‌گیرد.
در همین راستا روزنامه شرق گزارش داده است که اجرای سراسری این طرح در دانشگاه‌های کشور در شرایطی است که سهم حوزه‌های علمیه در سیستم آموزش عالی و آموزش‌وپرورش کشور با اجرای طرح‌هایی همچون حضور روحانیون در مدارس، مشارکت در تدوین کتب درسی مدارس، واگذاری برخی مدارس به حوزه‌های علمیه، مشارکت در تدوین برنامه درس ملی و سند تحول آموزش‌وپرورش، سیاست‌گذاری در مصادیق اسلامی کردن دانشگاه‌ها و حضور اعضای موسسه امام خمینی در هیات‌علمی‌های دانشگاه علامه طباطبایی در طول چند سال اخیر، بیش از پیش رو به افزایش است.
این گزارش می‌افزاید که دروس حوزه اسلامی دانشگاهیان دارای تفاوت‌هایی با مواد درسی سطوح ابتدایی حوزه علمیه قم است و از سوی دیگر، بخش زیادی از منابع آن متعلق به شخصیت‌های سیاسی و حوزوی همچون آیت‌الله مصباح‌یزدی، رییس موسسه امام خمینی قم، حجت‌الاسلام خسروپناه، رییس انجمن حکمت و فلسفه ایران و از استادان موسسه امام خمینی قم و حجت‌الاسلام رسول جعفریان است.
تحصیل در تمامی دوره‌های حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان کاملا رایگان است و دانشجویان در پایان ترم و پس از فراغت از تحصیل گواهی پایان دوره با مجوز وزارت علوم دریافت می‌کنند که در مراکز حوزه‌های علمیه نیز دارای اعتبار است.
گفتنی اینکه پیش از این هم از ادامه تحصیل دانشجویان فعال سیاسی تحت عنوان دانشجویان ستاره‌دار ممانعت می‌شده است.
