برغم آنکه جعفر پناهی، فیلمساز سرشناس ایرانی، و برنده جایزه دوربین طلایی بخش “نوعی نگاه” جشنواره کن، در زندان جمهوری اسلامی بسر می برد و مقامات امنیتی خانواده او را تهدید کرده اند که هیچ مصاحبه ای با رسانه ها نداشته باشند، با این حال پناهی حضور زنده و قابل لمسی در معروف ترین جشنواره سینمایی جهان دارد.فیلمسازان خارجی و منتقدان مطبوعات دائم از ایرانی های جشنواره خبر از پناهی می گیرند و پیگیر ماجرای او هستند.
چندی پیش اعلام شد که جعفر پناهی فیلمساز زندانی ایرانی، به عنوان داور جشنواره کن انتخاب شده و در روز افتتاحیه صندلی خالی ای برای او در نظر گرفته اند که نام او بر روی آن نوشته شده است. این خبر که انعکاس گسترده ای در مطبوعات جهان داشت، در کنار نامه فیلمسازان برجسته آمریکایی مانند مارتین اسکورسیزی و فرانسیس فورد کوپولا و همین طور مراسم بزرگداشت پناهی در وزارت خارجه فرانسه و درخواست رسمی مقامات فرانسوی برای آزادی پناهی، میزان توجه جهانی به دستگیری این کارگردان سرشناس ایرانی را نشان می دهد.در همین راستاتیم برتون، رئیس هیات داوران کن در مصاحبه مطبوعاتی روز افتتاحیه این جشنواره رسماً خواستار آزادی پناهی شد. فرمو، مدیر جشنواره کن نیز بارها در مصاحبه های گوناگون خواستار آزادی این فیلمساز ایرانی شده و از زندانی بودن او اظهار تاسف کرده است.
بخش “نوعی نگاه” کن نیز رسما با یاد پناهی افتتاح شد و در این مراسم فیلم کوتاه نادر تکمیل همایون که در اینترنت هم وجود دارد، پخش شد. در این فیلم، پناهی از احضارهای خود به وزارت اطلاعات گفته است.
جشنواره کن از زمان قدرت گرفتن محمود احمدی نژاد و تیره شدن روابط ایران و اروپا، روی خوشی به سینمای ایران نشان نداده و فیلم های ارسالی از سوی وزارت ارشاد و فارابی را رد کرده است. جشنواره کن، برعکس به فیلم هایی توجه نشان داده که خارج از روال عادی پروانه ساخت و در واقع به شکل غیرقانونی در ایران ساخته شده اند.
سال گذشته فیلم “گربه های ایرانی” ساخته بهمن قبادی تنها نماینده رسمی ایران در جشنواره کن بود که به شکل غیرقانونی ساخته شده بود و فیلمنامه نویس آن در زندان بسر می برد.
امسال هم جشنواره کن بیست فیلم ارائه شده از سوی بنیاد فارابی را رد کرد و در هیچ کدام از بخش های خود نپذیرفت. تنها فیلم پذیرفته شده، “رونوشت برابر اصل” ساخته عباس کیارستمی است که آن هم در واقع محصول ایران به شما نمی رود و به عنوان محصول مشترک سه کشور اروپایی، در این قاره ساخته شده و ربطی به سینمای ایران ندارد.
پناهی که هنوز مشخص نیست به چه جرمی دستگیر شده بیش از هفتاد روز است در زندان بسر می برد. پناهی طی نامه ای که از سوی خانواده او به مطبوعات ارائه شده، از تقدیرهای صورت گرفته در کن سپاسگذاری کرده است.
بهمن قبادی از جمله فیلمسازان حاضر در جشنواره امسال ـ به عنوان تماشاگر- است که رسماً طی مراسمی در پاریس، خواستار آزادی پناهی شده بود. محسن مخملباف هم در این مراسم دستگیری پناهی را محکوم کرده و خواستار آزادی او شده بود.
جشنواره کن بدون حضور رسمی سینمای ایران تا بیست و سوم ماه مه ادامه خواهد یافت. با این حال شمار زیادی از مسئولان وزارت ارشاد و فارابی در جشنواره کن حاضر هستند و مشخص نیست دلیل سفر آنها با بودجه دولتی، چیست.
