رابین رایت
روز دوشنبه ایران و آمریکا با نمایندگان بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان و روسیه، برای کار بر روی مفاد توافق هسته‌ای دیدار می‌کنند. مذاکرات در شرایطی ادامه می‌یابد که واشنگتن و تهران ناگهان متوجه شده‌اند در جلوگیری از تجزیه عراق هدف مشترکی دارند. به نظر می‌رسد استراتژی‌های طولانی هر دو برای عراق در حال فرو ریختن است و چند هزار نفر از گروه “دولت اسلامی عراق و شام” (داعش) در حال باز کردن راه خود از میان عراق هستند.
واشنگتن و تهران از ادبیات مشابهی استفاده کرده‌اند. پرزیدنت اوباما روز جمعه در بیانات خود گفت: “هیچکس منافعی در قدرت گرفتن تروریست‌ها در خاک عراق ندارد و هیچکس از سقوط عراق به ورطه هرج و مرج سود نمی‌برد.” یک ساعت بعد، محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران تلفنی از تهران به من گفت: “این به نفع همه است که دولت عراق ثبات داشته باشد. اگر آمریکا متوجه شده که این گروه‌ها تهدیدی برای امنیت منطقه هستند و واقعا بخواهد با تروریسم و افراطگرایی بجنگد، این یک هدف مشترک جهانی خواهد بود.”
اوباما گفت، واشنگتن در سراسر منطقه “دیپلماسی را دنبال می‌کند.” ظریف به من گفت در دو روز گذشته تلفنی با مقامات عراق صحبت کرده است. اوباما نسبت به خطر “ویران کردن اماکن مقدس شیعه”توسط افراطیون سنی هشدار داد. ایران بزرگترین کشور شیعه جهان است و منافعش در عراق در گرو حفاظت از اکثریت شیعه این کشور است که مدت‌ها تحت سیطره اقلیت سنی بوده‌اند.
اکنون در توییتر خبرها در مورد همکاری دو کشور منتشر شده است. یکی از سناریوها این است که، هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا داعش را هدف قرار دهند و فضا را برای مبارزه نیروهای سپاه پاسداران ایران با جهادی‌ها باز کنند. ظریف در مکالمه تلفنی گفت که تهران پیشاپیش نیروهای سپاه را برای کمک به حفاظت از دولت نوری المالکی آماده کرده است.
ایران در طول جنگ هشت ساله آمریکا در عراق دشمن درجه یک آمریکا بود. مقامات آمریکایی اغلب ایرانی‌ها را بخاطر سلاح‌رسانی و راهنمایی استراتژیک به شبه‌نظامیان عراقی مورد انتقاد قرار می‌دادند. ژنرال دیوید پترائوس درسال ۲۰۰۷ به خبرنگاران گفت: “آن‌ها مسئول سلاح‌رسانی، آموزش، حمایت مالی و در برخی موارد راهنمایی عملیاتی هستند که باعث کشته شدن سربازان آمریکایی شده است.”
حدود ۴۴۰۰ آمریکایی در عراق کشته شدند. در سال ۲۰۱۰ جیمز جفری، سفیر آمریکا در عراق ارزیابی کرد که ایران با کشته شدن بیش از هزار نفر از سربازان آمریکایی ارتباط دارد. وی گفت: “ارزیابی خود من این است که حدود یک چهارم تلفات آمریکا و بعضی از حوادث وحشتناکی را که طی آن آمریکایی‌ها دزدیده شدند… می‌توان بدون شک به گروه‌های ایرانی ربط داد.”
امروز تهران نیز مانند واشنگتن نگران ظهور شبه‌نظامیان سنی از سوریه و افغانستان است. ظریف در ماه مارس به من گفت: “همه مورد تهدید این افراطگرایی هستند. ملاحظات و محاسبات استراتژیک برای هر کسی که از صلح و ثبات در منطقه سود می‌برد تغییر کرده است… به نظر من همه باید این واقعیت را درک کنند که این یک تهدید است و با هم روی آن کار کنند – نه این‌که مقابل هم باشند”.
منبع: نیویورکر - 13 ژوئن
