یاد یاران

نویسنده
مرضیه حسینی

گزارشی از مراسم خاکسپاری جاهد جهانشاهی

دفن در قطعه هنرمندان؛ بر خلاف مصالح حکومت

  

پیکر جاهد جهانشاهی که پنجشنبه گذشته در حین کوهنوردی در ارتفاعات درکه تهران بر اثر ایست قلبی درگذشته بود، صبح روز یکشنبه از محل پزشکی قانونی، واقع در کهریزک به سوی بهشت زهرا روانه و به خاک سپرده شد.

خاکسپاری جاهد جهانشاهی درتهران با حاشیه های زیادی روبرو شد. بااعلام پیشین میزبانی خانه هنرمندان و حضور جمع قابل توجهی از نویسندگان و شاعران،بدرقه ی این نویسنده و منتقد تئاتربه دستور مجید سرسنگی مدیر عامل خانه هنرمندان لغو شد.

به گفته خانواده جهانشاهی پس از لغو مراسم تشییع جنازه وی از سوی مدیران خانه هنرمندان بلافاصله وزارت ارشاد دولت ایران نیز دفن پیکر این هنرمند ایرانی در قطعه هنرمندان بهشت زهرا رابرخلاف مصلحت حکومت تشخیص داده و از انجام آن ممانعت به عمل آورد.

در همین رابطه رسانه های دولتی ایران همچون خبرگزاری ایسنا،مهر و فارس در گزارش های خود بر خلاف اخبار و اطلاعات منتشرشده علت لغو مراسم را بارش های مکرر برف و باران ودلیل عدم دفن جهانشاهی را در قطعه هنرمندان تصمیم اعضای خانواده وی خواندند.

تنها یک روز قبل از مراسم خاکسپاری،سیدعلی صالحی، نویسنده و از بستگان خانوادگی جهانشاهی در همین زمینه به خبرگزاری ایلنا گفته بود: خانواده‌ مرحوم جهانشاهی و دوستان خانه‌ تئاتر و کانون نویسندگان ایران و سایر دوستان در حال پیگیری و رایزنی برای نهایی کردن دفن ایشان در قطعه‌ هنرمندان بهشت زهرا هستند و با قطعی شدن موضوع، مراتب توسط خانواده‌ آن مرحوم به رسانه‌ها اعلام می‌شود. به گفته یکی از نزدیکان جاهد جهانشاهی، صبح روز برپایی مراسم، از سوی وزارت ارشاد به خانواده جهانشاهی اعلام شد که امکان دفن پیکر وی در قطعه هنرمندان فراهم نشده است.

در همین زمینه سایت کلمه می نویسد: آقای جهانشاهی مترجم آثاری از مشهورترین نویسندگان جهان هم‌چون گابریل گارسیا مارکز، برتولت برشت و گونتر گراس بود و کتاب گزارش یک آدم‌ربایی اثر گابریل گارسیا مارکز را هم او ترجمه کرده بود.

این کتاب را سال گذشته میرحسین موسوی که در حصر خانگی به سر می برد، برای مطالعه معرفی کرد و به فرزندانش گفت: ‌به هر کسی که می خواهد از وضع حال من خبردار شود بگوئید که گزارش یک آدم ربایی گابریل گارسیا مارکز را بخواند.

اما به محض انتشار این خبر، هجوم مردم به کتابفروشی ها باعث شد که نسخه های موجود این کتاب به سرعت تمام شود، و چیزی نگذشت که چاپ افست آن بیرون آمد، همزمان نسخه الکترونیک آن در اینترنت منتشر شد و گزارش اقبال گسترده مردمی به این کتاب حتی در رسانه های بین المللی هم بازتاب یافت.

مخالفت های حکومت ایران درباره دفن پیکر هنرمندان سوابق دیگری را هم دارد.درماه های اخیر پیکر ایرج قادری(کارگردان) و احسان نراقی(نویسنده و جامعه‌شناس ایرانی) به دلیل مخالفت های مدیران ارشاد و شورای شهر تهران در اماکن دیگری به جزء قطعه هنرمندان دفن شدند.

در مراسم خاک‌سپاری جاهد جهانشاهی، محمود معتقدی با اشاره به همراهی‌هایی که با این مترجم و منتقد تئاتر در کوهنوردی داشته است، شعری را برای او خواند.

در ادامه، ناصر زرافشان با اشاره به درگذشت جاهد جهانشاهی گفت‌: فکر می‌کنم این مراسم و این خاک‌سپاری درخور جاهد جهانشاهی نبود.

در ادامه، خسرو احمدی‌، هنرمند تئاتر، به بیان خاطراتی از سال‌های آشنایی خود با جهانشاهی پرداخت.

در پایان این مراسم، نسرین توانایانفر - همسر جاهد جهانشاهی - از حضور هنرمندان و ‌نویسندگان در این مراسم تشکر کرد و گفت: حضور جاهد همیشه و همواره برای ما هست و باید کاری کنیم که در راه او باشیم. ممنونم از حضور شما.

در مراسم تشییع پیکر و خاک‌سپاری جاهد جهانشاهی، چهره‌هایی همچون محمود حسینی‌زاد، احمد پوری، ایرج راد، شمس لنگرودی، اسدالله امرایی، حسین سناپور، علی‌اکبر معصوم‌بیگی، فرخنده حاجی‌زاده، شهاب مقربین، آتش تقی‌پور، بیژن بیژنی، صدیق تعریف، غلامحسین سالمی و دیگران حضور داشتند.

جهانشاهی متولد سال ۱۳۲۵، عضو هیأت مؤسس انجمن منتقدان و نویسندگان خانه‌ی تئاتر و دو دوره عضو هیأت‌مدیره‌ی این انجمن بود.او همچنین کتاب‌های متعددی را از جمله: نمایش‌نامه‌ی رییس‌جمهور توماس برنهارد، نان سال‌های سپری‌شده هاینریش بل، مادر برتولت برشت، گزارش یک آدم‌ربایی گابریل گارسیا مارکز، کتاب دلواپسی فرناندو پسوا، زندگی برتولت برشت و در حال کندن پوست پیاز گونتر گراس ترجمه کرده است.