پس از فشار بر کارشناسان اقتصادی و رسانه ها و وادار کردن آنها به سکوت درباره مشکلات اقتصادی و همچنین اثرات تحریم های بین المللی برعلیه جمهوری اسلامی و پنهان کردن راهکارهای مورد نظر دولت و مجلس برای مقابله با مشکلات، یکی از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران به دفاع از “اقتصاد مقاومتی” مورد نظر آیت الله خامنه ای پرداخته و مدعی شده که این “ریاضت اقتصادی” نیست.
یدالله جوانی مشاور عالی نماینده آیت الله خامنه ای در سپاه پاسداران طی مقاله ای در ارگان اینترنتی اداره سیاسی سپاه با این اشاره که “برخی راهبرد اقتصاد مقاومتی را معادل همان طرح های ریاضت اقتصادی در حال اجرا در کشورهای اروپایی دانسته و از این منظر به تبیین آن پرداختند” تاکید کرده است که “بدون تردید ریاضت اقتصادی و اقتصاد مقاومتی مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری، دارای ماهیت های متفاوت هستند.”
وی در این مقاله که در وبسایت اینترنتی بصیرت منتشر شده از “افزایش مالیات ها” و “کاهش خدمات و دستمزدها” به عنوان دو رکن اصلی ریاضت اقتصادی یاد کرده و نوشته که “همین ارکان موجبات نارضایتی شهروندان در هر یک از کشورهای اروپایی را به دنبال داشته است. مخالفت ها و اعتراضات مردمی در کشورهای اروپایی نسبت به سیاست ریاضت اقتصادی به دلیل در تنگنا قرار گرفتن معیشت مردم با اجرای این سیاست است.”
رییس سابق اداره سیاسی سپاه که پس از قرار گرفتن نامش در فهرست تحریم های بین المللی با تغییر سمت به فعالیت خود در این نهاد نظامی ادامه می دهد همچنین گفته که “در نقطه مقابل ریاضت اقتصادی، اقتصاد مقاومتی دارای ارکانی متفاوت است. اگر اقتصاد کشورهای اروپایی مسیر ورشکستگی را طی می کند، اقتصاد ایران، یک اقتصاد پویا، رو به پیشرفت و با نرخ رشد اقتصادی بالا است. هدف راهبردی در اقتصاد مقاومتی، مقاوم سازی اقتصاد ایران با توانمندساختن آن برای آسیب ناپذیری در برابر فشارهای اقتصادی خارجی است.”
وی در حالی از اقتصاد ایران به عنوان یک “اقتصاد پویا” یادکرده که درنوشتار خود هیچ اشاره ای به آمارهای ارایه شده از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی و همچنین سایر نهادهای مرجع همچون مرکز آمار و اظهارات مقامات مسئول کشور که از افزایش نرخ تورم، کاهش تولید، افزایش بیکاری و… سایر مشکلات اقتصادی کشور حکایت دارد، نکرده است.
او البته عناوینی چون “تقویت فرهنگ کار و تولید در چارچوب ارزش های اسلامی”، “توانمندسازی بخش خصوصی با پیاده سازی دقیق اصل ۴۴ قانون اساسی”، “مردمی کردن اقتصاد با بسترسازی برای استفاده تمام عیار از ظرفیت های عموم مردم جهت تولید کالا و خدمات” و “ اصلاح الگوی مصرف با مدیریت صحیح مصرف ” را پایه های”اقتصاد مقاومتی” مورد نظر مقامات جمهوری اسلامی معرفی کرده است.
افزایش مالیات و حذف درآمد
مشاورعالی نماینده آیت الله خامنه ای در سپاه در شرایطی چنین اظهار نظر کرده که اخبار منتشر شده از راهکارهای جمهوری اسلامی برای مقابله با مشکلات اقتصادی و همچنین اظهار نظرهای مقامات مختلف درباره “مقاومت اقتصادی” همان “ریاضت اقتصادی” را تفهیم می کند.
از جمله اینکه رییس کل سازمان امورمالیاتی کشور در واپسین روز مردادماه سال جاری با اشاره به “افزایش سهم مالیات در تامین هزینه های جاری کشور” تاکید کرده بود که”اتکای منابع درآمدی بودجه دولت به درآمدهای مالیاتی، از اهداف ترسیم شده در رویکرد اقتصاد مقاومتی است.”
دکتر علی عسکری با بیان اینکه “اقتصاد مقاومتی به معنای ایجاد ساختارهایی در اقتصاد کشور است تا بتوانیم با تکیه بر آن از ظرفیت ها و منابع درونی کشور به بهترین شکل در اقتصاد استفاده کرد” افزوده بود: “در صورت تقویت زیرساخت های منابع درون زای ملی از جمله مالیات ها، تحریم های کشورهای غربی نیز بی اثر خواهد شد.”
او همچنین اضافه کرده بود که” نخستین بار سهم مالیات در تامین هزینه های جاری کشور از ۵۵ درصد فرا‌تر رفته و میزان وابستگی به منابع حاصل از فروش نفت در اداره امور کشور به کمتر از ۴۵ درصد کاهش یافته است. هر چند هزینه‌های جاری دولت بر اساس برنامه پنجم توسعه نباید سالانه بیش از ۱۰ درصد رشد یابد، اما درآمدهای مالیاتی کشور باید سالانه ۳۳ درصد رشد پیدا کند تا به اهداف برنامه پنجم دست یابیم.”
وی با ابراز اینکه “امیدواریم میزان درآمدهای مالیاتی بیش از پیش بینی ارقام برنامه پنجم توسعه نیز باشد” تصریح کرده بود: “در ۴ ماه نخست امسال ۱۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی حاصل شد که از تحقق ۹۰ در صدی پیش بینی درآمدهای مالیاتی چهارماهه در قانون بودجه امسال حکایت دارد. همچنین مالیات حاصل شده تا تیرماه ۱۱ درصد بیش از مدت مشابه سال گذشته است.”
از سوی دیگر بنا برگفته مقامات دولت جمهوری اسلامی یارانه نقدی بخشی از شهروندان در مرحله دوم قانون هدفمندی یارانه ها که بنا بر قانون بودجه و همچنین مصوبات مجلس باید در سال جاری اجرایی شود حذف خواهد شد.
در حال حاضر دولت مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به ازای حذف یارانه ها بصورت نقدی به حساب سرپرستان خانوارهای ایرانی واریز می کند.
پیش از این محمدرضا فرزین دبیر ستاد هدفمندی یارانه ها اعلام کرده بود که “بر اساس برآورد ما کسی که یارانه نقدی، بین پنج تا ۱۰ درصد «درآمد ماهیانه» وی را تشکیل می دهد نیازی به یارانه ندارد، بنابراین احتمال داده می شود که فیش حقوقی افراد ملاک عمل قرار گیرد بنابراین در این صورت کارمندان و کارگران که دارای فیش حقوقی مشخص هستند، امکان برآورد دریافتی ها وجود دارد اما درباره سایر درآمدهای این افراد و همچنین افراد دارای مشاغل آزاد امکان برآورد درآمد وجود ندارد.”
7 دی ماه سال گذشته نیز محمود احمدی نژاد در جریان سفر به ایلام از حذف یارانه نقدی تعدادی از دهک های جامعه خبرداده بود. او تاکید کرده بود: “یارانه پرداختی در زندگی دو دهک نهم و دهم جامعه تاثیری ندارد و برایشان نامه می‌نویسیم تا اجازه دهند این پول در طبقات پایینی جامعه پرداخت شود… از این افراد خواهش می‌کنیم که آن پول را دریافت نکنید تا در طبقات دیگری پرداخت شود.”
یک روز پیش از اظهارات احمدی نژاد، محمدرضا فرزین نیز از دستور رئیس دولت برای حذف یارانه ۱۰ میلیون نفر خبرداده و گفته بود: “براساس دستور احمدی‌نژاد قصد داریم با افرادی که نیاز به دریافت یارانه نقدی ندارند، مکاتبه کنیم، ۱۰ میلیون نفر از اقشار مرفه در مرحله دوم اجرای قانون از لیست دریافت یارانه نقدی حذف می‌شوند.”
در ماه گذشته ارگان سیاسی سپاه پاسداران هم که زیر نظر نماینده آیت الله خامنه ای منتشر می شود طی دومقاله به این موضوع و نقش مردم در راه اجرایی کردن “اقتصاد مقاومتی” پرداخت و نوشت: “مقابله با فساد، دلالی و سوداگری، اتکای اقتصاد به توده های مردم، قطع وابستگی و نیل به خودکفایی، اولویت گذاری شرکا و فعالیت های اقتصادی و تقویت فرهنگ مقاومت از اصول اقتصاد مقاومتی شمرده می شود.”
صبح صادق همچنین طی مقاله دیگری در شماره اخیر خود یکی از راه های عملیاتی شدن “اقتصاد مقاومتی” را “تداوم هدفمندی یارانه ها” دانسته و با تاکید بر اینکه “استمرار هدفمندی یارانه ها هم به جهت مقابله با فرهنگ اسراف در مصرف ـ از جمله کاهش مصرف سوخت- علاوه بر آنکه می تواند به اقتصاد کشور کمک کند، آسیب پذیری کشور را نیز در تحریم ها کاهش می دهد” توقف یا بازگشت به دوره پیش از حذف یارانه ها در شرایط جاری کشور را به ضرر جمهوری اسلامی دانسته بود.
دفاع از اقتصاد مقاومتی
در پی تشدید تحریم های بین المللی و گرانی بی سابقه کالاهای اساسی و قرار گرفتن کشور در شرایط بحران اقتصادی آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی ۳ مردادماه طی دیداری با “کارگزاران نظام” اعلام کرد که راه مقابله با تحریم های بین المللی و فشارهای اقتصادی اجرای “اقتصاد مقاومتی” است.
او همچنین با تاکید بر اینکه باوجود این تحریم ها “ما نه تنها در محاسبات خود تجدید نظر نکنیم بلکه با اطمینان بیشتر به راه مورد نظر ملت ادامه دهیم” افزود: “امروز تعادل در مصرف یک حرکت جهادی است و همه دستگاههای دولتی و غیردولتی و همچنین آحاد مردم باید موضوع پرهیز از اسراف و استفاده از تولیدات داخلی را جدی بگیرند.”
رهبرجمهوری اسلامی کمتر از یک هفته بعد، در ۸ مردادماه نیز دوباره بر این موضوع تاکید و در دیدار با “جمعی از محققان، پژوهشگران، متخصصان و نوآوران در عرصه علم و فناوری” اعلام کرد که “اقتصاد مقاومتی یک شعار نیست بلکه یک واقعیتی است که می‌بایست محقق شود.”
پس از این اظهارات، منصوبان آیت الله خامنه ای به تحلیل و تفسیر گفته های رهبر جمهوری اسلامی پرداخته و موضوع “اقتصاد مقاومتی” را راهکار موثری دانسته و نقش مردم در آن را برجسته کرده اند.
در همین حال نهادهای امنیتی نظامی همچون سپاه پاسداران که پیش از این نیز نسبت به گسترش نارضایتی های مردم و شورش های محرومان در پی بروز گرانی ها ابراز نگرانی کرده بودند با همکاری وزارت ارشاد اسلامی، دادستانی کل تهران و دستگاه قضایی در دفعات مختلف به رسانه ها هشدار دادند که از پرداختن به مشکلات اقتصادی جاری کشور و همچنین اثرات تحریم های بین المللی و همچنین کارشناسی و احیانا انتقاد از طرح “اقتصاد مقاومتی” پرهیز کنند.
با این حال اما از دو هفته پیش مقامات حکومتی و رسانه های وابسته به نهادهای مختلف حکومت جمهوری اسلامی به تعریف های جدید از “اقتصاد مقاومتی” پرداخته اند و در تمام موارد تاکید دارند که این موضوع “ریاضت اقتصادی” نیست.
از جمله در این ارتباط جواد جهانگیر زاده عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم گفته است:“معنای اقتصاد مقاومتی این گونه نیست که مردم کشور ما مثل کشورهای بحران زده غرب تن به ریاضت اقتصادی دهند و عرصه زندگی برای آنها سخت شود؛ بلکه اقتصاد مقاومتی این امکان را فراهم می کند تا سبک زندگی مردم به سمت حرکت جهادگونه و ایستادگی در برابر نقشه های دشمن هدایت شود و مردم از سبک زندگی مبتنی بر فرهنگ غرب پرهیز کنند.”
سید‌محمدحسین میرمحمدی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز اخیرا گفته است: “در اقتصاد مقاومتی محدودیتی در منابع وجود ندارد اما استفاده بهینه از منابع موجود باید طی یک برنامه زمان‌بندی شده صورت گیرد و این در حالی‌ست که در ریاضت اقتصادی ما با محدودیت در منابع و سرمایه‌ها رو‌به‌رو هستیم و به‌ناچار باید با سهمیه‌بندی و کم‌مصرف کردن با محدودیت‌های موجود مقابله کنیم.”
همچنین عادل پیغامی از اعضای هیات علمی دانشگاه امام صادق که به دفتر رهبر جمهوری اسلامی نزدیک و همچنین یکی از حامیان سانسور رسانه ها در زمینه انتشار اخبار و تحلیل ها پیرامون مشکلات اقتصادی و اثرات تحریم های بین المللی است طی مقاله ای مدعی شده که راه مورد نظر رهبر جمهوری اسلامی “بیشتر جنبه ایجابی و تهاجمی دارد” و “نباید از اقتصاد مقاومتی یک تعبیر ناصحیح با عنوان ریاضت اقتصادی داشت چرا که این مفهوم دقیقا بر عکس ریاضت بوده و با توجه به ظرفیت‌های داخلی اقتصاد، کشور را همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند از تحریم‌ها عبور خواهد داد.”
