خبر ساده و صریح بود؛ اما با ابعادی به پیچیدگی انجماد حاکم بر سه دهه روابط واشنگتن با تهران. هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا، دیروز برای گفت‌وگوی دوجانبه با ایران تا پیش از ماه مارس (اسفند) اعلام آمادگی کرد. ظاهر این سخنان شاید از اشتیاق ایالات متحده برای حل و فصل مسایل فی‌مابین و ایجاد منفذی در دیوار بلند بی‌اعتمادی میان طرفین حکایت کند، اما آیا این سخنان بیش از آنکه قدمی روشن و رو به جلو برای آغاز گره‌گشایی از روابط ایران و آمریکا باشد تعیین ضرب‌الاجل و ارسال این پیام برای مقام‌های تهران نیست که برای کاستن از دامنه بحران فقط تا ماه مارس مهلت دارند؟ آیا این ادامه استراتژی چماق و هویج در مواجهه با ایران نیست؟ از یک سو سخن از مذاکره و مفاهمه و از سوی دیگر خط و نشان کشیدن که اگر در این بازه زمانی پای میز مذاکره نیایید حسابتان با شورای امنیت است.
آمریکایی‌ها خوب می‌دانند که مقام‌های ایران بارها اعلام کرده‌اند که اگر هم حاضر به گفت‌وگو باشند به شرط حفظ توازن و بدون پیش‌شرط پای میز مذاکره می‌آیند، با این وصف آیا اظهارات خانم کلینتون گامی در جهت فرو کاستن از دامنه مناقشه است یا به راه انداختن یک جنگ روانی و انداختن توپ در زمین تهران برای بهره‌برداری‌های بعدی؟ از آنجایی که تهدید به افزایش تحریم‌ها علی‌الاصول نمی‌تواند نسبتی با آغاز مذاکره در فضایی مثبت و تفاهم‌آمیز داشته باشد، ارزیابی آمریکایی‌ها از موقعیت ایران در فضای کنونی چیست که با ترشرویی برای گفت‌وگو فراخوان داده‌اند؟ این اظهارات دعوت به مذاکره است یا اعلام تاریخ دور تازه تهاجم‌های سیاسی و اقتصادی به تهران؟! اما موضع تهران چیست؟
سکوت ایران پس از اظهارات وزیر خارجه آمریکا، با توجه به انفعال دستگاه دیپلماسی چندان تعجب‌برانگیز نیست و بنا بر شیوه مألوف نمی‌توان جز برخی واکنش‌های روتین یا افزایش شایعاتی مبنی بر گسیل چهره‌های مختلف برای مذاکره و بعد هم تکذیب‌های متعدد انتظار دیگری داشت. در این میان اما، با توجه به نزدیک شدن زمان آغاز فعالیت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران، شاید صداها و مواضعی از جانب برخی افراد و گروه‌های سیاسی به گوش رسد که خود را در مقام پاسخ‌گویی به آمریکا فرض می‌کنند و تلاش دارند چهره‌ای کاذب از نفوذ و قدرت دیپلماتیک خود ارایه و این‌گونه وانمود کنند که کلید مسئله رابطه با آمریکا در جیب آنهاست.
تاکتیکی که با توجه به اوضاع وخیم اقتصادی شاید بتواند توجه برخی از رای‌دهندگان خسته از فشارهای اقتصادی را به سوی آنها جلب کند. اما مشخص است که تصمیم‌گیری درباره این مسئله راهبردی در سطح قوه‌های مقننه و مجریه نیست. از سوی دیگر به نظر می‌رسد در چنین شرایطی آمریکا هنوز به تصمیم جدی و واقع‌بینانه‌ای در مورد گفت‌وگو با ایران نرسیده است و بعید به نظر می‌رسد که این تصمیم تا ماه مارس به نتیجه برسد.
منبع: بهار، 12 آذر