دکتر منیره فخرو، استاد دانشگاه بحرین، عضو هیئت مدیره شورای عالی زنان در بحرین و برنده جایزه ”زن عرب سال” در ماه می 2008 است. وی در مصاحبه با روز در باره وضعیت ایرانیان و شیعیان بحرین سخن گفته است.
درباره خودتان بگویید و نقشتان بعنوان یک زن بحرینی که در حوزه سیاست و آموزش کار می کند.
من اولین زن بحرینی بودم که تحصیلات عالیه اش را در خارج از بحرین و در بیروت کرده است که در اواخر دهه 50 و 60 مرکز جنبش های سیاسی و فرهنگی خاورمیانه بود. این برای یک دانشجوی جوان که از جامعه بسیار محافظه کاری می آید مثل یک شوک فرهنگی بود. وقتی به کشورم بازگشتم، احساس کردم باید برای اینکه کشورم تکانی بخورد و مدرن بشود، کاری بکنم. سال های دهه 60 نقطه اوج در منطقه ای بود که زنان بسیاری به احزاب سیاسی زیر زمینی می پیوستند. من تصمیم گرفتم که مشغول تدریس و سیاست بشوم. مدتی بعنوان معلم کار کردم و تحصیلاتم را در آمریکا ادامه دادم. بعد ها به دانشگاه بحرین پیوستم. در جریان تحولات سال های 90 در جریان وقایع سیاسی در کنار گروه های مخالف قرار گرفتم بخصوص در مواردی که به تضاد های قومی مربوط می شد. موضعگیری من علیه بی عدالتی باعث تغییراتی شد.
گفته می شود از جمعیت حدودا ششصد هزار نفری بحرین نزدیک به صدهزار نفر ایرانی الاصل هستندد. با آنها چه رفتاری می شود؟ آیا آنها خود را بحرینی می دانند؟
آمارهای رسمی تعداد بحرینی های ایرانی الاصل را نشان نمی دهد. با این حال از این تعداد کمتر هستند. بحرینی های ایرانی الاصل بخش مهمی از جامعه را تشکیل می دهند. آنها اکثرا تجارت می کنند و البته بدون شک بحرینی هستند و بعنوان شهروند بحرین با آنها رفتار می شود. آنها صاحب همه حقوقی هستند که دوستان بحرینی شان دارند.
اظهارات چندی پیش یکی از مقامات ایرانی مبنی بر این که بحرین استان چهاردهم ایران است چه بازتابی در آن کشور داشت؟
این اظهارات تاسف بار، باعث شرمندگی ایرانیان بحرین شد و همه بحرینی ها را نسبت به حکومت ایران خشمگین کرد. بحرین در سال 1971 استقلال یافت. بحرین عضو شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب است. زمان آن رسیده است که ایران سیاست واقعگرایانه ای را با همسایگانش در پیش بگیرد.
وضعیت رابطه ایران و بحرین در حاضر چگونه است؟
به نظر می رسد اوضاع نسبت به بعد از اظهارات آتشین مقامات ایرانی، آرام تر شده است. ما خیلی امیدوار هستیم که روابط تجاری و فرهنگی خود را با ایران گسترش بدهیم. من امیدوارم بتوانم یک مرکز تحقیقات تاسیس کنم که بشود در آن درباره تاریخ و فرهنگ خلیج [فارس] تحقیقات کرد و همه اسناد و مدارک مربوط به آن را به دو زبان عربی و فارسی ترجمه کرد و در اختیار نسل جدید قرار داد تا بر اساس روابط و احترام متقابل درک جدیدی از فرهنگ و تاریخ خود بدست بیاورند. در حال حاضر مرکز تحقیقاتی که توسط شیخ سلطان بن محمد القاسمی، حاکم شارجه در امارات متحده عربی تاسیس شده بهترین جا برای چنین تحقیقاتی است. در این مرکز اسناد با ارزشی وجود دارد که از سرتاسر جهان جمع آوری شده است تا به تحقیقات محققان کمک کند.
آیا ایرانیان بحرین برای دیدن افراد خانواده شان که در ایران هستند به این کشور سفر می کنند؟
بسیاری از بحرینی های عرب و ایرانی تبار بعنوان زائر و غیر از آن به ایران سفر می کنند. شابد تعجب کنید که روزانه چند پرواز به نقاط مختلف ایران مثل شیراز، تهران، تبریز، اصفهان، مشهد و سایر شهر های بزرگ ایران انجام می شود.
اخیرا درگیری هایی بین سنی ها و شیعه های بحرین در گرفته و باعث نارضایتی شیعیان بحرین شده است، به عقیده شما شکایت آنان مشروع است؟
من معتقدم که شکایت های آنها مشروع است. شیعیان بحرین، که اکثرا اصالتشان عرب است، از وضعیت خود شکایت دارند و این درمورد سنی هایی که از خانواده های تنگدست آمده می آیند نیز صدق می کند. هر دو مذهب نیاز به مراقبت و خدمات بهتر در همه جنبه های زندگی دارند. بعد از اینکه اصلاحات سیاسی در سال 2001 آغاز شد و منجر به آزادی بیان و آزادی فعالیت احزاب سیاسی شد، بسیاری از شیعیان که عرب یا ایرانی تبار هستند، به این احزاب پیوستند و نماینده خودشان را در مجلس ملی بحرین دارند. با این حال اصلاحات به کندی پیش می رود.
در مقایسه با سایر کشورهای خلیج فارس، با زنان بحرینی چگونه رفتار می شود؟
زنان بحرینی نسبت به بقیه کشور های خلیج [فارس] از آزادی های اجتماعی بیشتری برخوردارند. آنها می توانند شغلی که می خواهند داشته باشند، و بدون اجازه شوهر یا هیچ یک از اقوام مذکرشان می توانند به سفر بروند. بعلاوه مجبور نیستند روسری یا حجاب داشته باشند. در حال حاضر آنها برای کسب قانون هویت فردی در حال مبارزه هستند که در قوانین بحرین نیامده است. به همین دلیل زنان بحرینی بدون وجود چنین قانونی در صورت طلاق یا حضانت فرزندان دچار مشکل می شوند. این موضوع به عهده قضات است که شخصا تصمیم گیری کنند. اختلاف نظر بین روحانیون شیعه در مورد این قانون باعث شده است که تصویب این قانون به عقب بیافتد.