گپ

تئاتر کلامی به مثابه ا جرا

نشست رسانه ای نمایش “پدر خوانده ناپلی” با حضور بابک محمدی -کارگردان- امیر غفارمنش، مهدی سلطانی، مجید مشیری - بازیگر- فاطمه ثمرقندی - تهیه کننده اثر- منیره ملکی - طراح صحنه- و سایر عوامل گروه در خانه هنرمندان ایران برگزار شد. گزارش این نشست توسط همکارمان در تهران تهیه شده است…

آقای محمدی،از آن جایی که خودتان د رمقام مترجم این نمایشنامه هستید لطفا کمی از بیوگرافی نویسنده برایمان بگویید.

 دفیلیپو نمایشنامه نویس و کارگردان شهیر تئاتر ایتالیا است که 40 نمایشنامه را به نگارش درآورده است.دفیلیپو متن این کار را در سال 1960 نوشته و این کار برای اولین بار در ایران به صحنه می رود. خرد و توانایی هنری وی در این اثر به طور کاملا مشخص نمایش داده شده است. با کمک فاطمه ثمرقندی در تلاش بودیم تا همزمان با اجرای این اثر نمایشنامه نیز در قالب کتاب به چاپ برسد که خوشبختانه موفق به انجام این امر شدیم و در حال حاضر نمایشنامه پدر خوانده ناپلی که نسبت به متن اولیه خیلی کوتاه نشده به همت انتشارات فرادید نگار منتشر شده است.

آیا در مرحله ترجمه تنظیماتی را برای اجرا در نظر داشتید؟

سعی کردیم متن را به گونه ای به اجرا درآوریم که برای مخاطب قابل درک و فهم باشد چرا که اکثریت مردم ایران با پدر خوانده آشنایی ندارند و یا شاید آشنایی آنها به واسطه فیلم های آمریکایی باشد که تماشا کرده اند که گرچه این امر در فیلم های آمریکایی به شکل اصلی و واقعی که در نمایشنامه نیز موجود است به تصویر کشیده نشده بلکه جنبه ضد و خورد، قتل و کشتار را بیشتر نشان می دهد و این در صورتی است که سمت پدرخوانده حمایت از مردم است.این افراد صاحبان مناطقی به حساب می آمدند که وظیفه حفاظت از مردم آن منطقه را بر عهده داشتند که در این متن به خوبی معرفی و نشان داده شده است.شیوه صحبت پدرخوانده که شیوه خاصی برای بیان تفکر آنها است بدون فعل بود و ما علی رغم اینکه باید این متن را به گونه ای اجرا می کردیم که قابل فهم باشد باید تلاش می کردیم تا به بدنه اصلی صدمه ای وارد نشود.

اما به نظر می رسد که متن نسبت به نمایشنامه ابتدایی تغییرات زیادی داشته است؟

خیر.درصورتی که قرار باشد 80 درصد از متنی را که برای کاری انتخاب کرده ایم تغییر دهیم بهتر است خود کارگردان یک متن جدید به نگارش در آورد؛ بنابراین در این اثر نسبت به متن اولیه تغییرات خاصی را ایجاد نکرده ام. البته با توجه به اینکه زمان اجرای کامل متن حدود 3 ساعت به طول می انجامید، برخی از صحنه های تکراری را کوتاه کردیم تا نمایش به مدت دو ساعت روی صحنه اجرا شود.

بخش های زیادی از دیالوگ های نمایشنامه حذف شده اند…
نمایش “پدر خوانده ناپلی” جز تئاترهای کلامی است که بر پایه دیالوگ و بازیگر بنا شده و با کوتاه کردن بخش های تکراری اثر، بدون اینکه به متن اولیه لطمه ای وارد شود روی صحنه می رود.بخش های طولانی درباره جهان هستی است که مبحث اصلی نمایش است و نویسنده برای اینکه تماشای کار برای مخاطب خسته کننده نباشد از اپیزودهای کوچک بهره گرفته است.

انتخاب بازیگران نمایش به چه شکلی صورت گرفت؟

 به عقیده من بازیگر باید متن را بفهمد. او باید گفته های کارگردان را با خلاقیت خود همراه کند، یک بازیگر باید دستورات متن، میزانسن های درونی و بیرونی و خواسته های کارگردان را دریافت کرده و اهل مطالعه باشد.همه ی این ها برای من در مرحله انتخاب بازیگران مهم بود.

آقای سلطانی،شرایط حضورتان در این اجرا چگونه بود؟

سلطانی:ما در حال حاضر در وضعیتی نیستیم که وقتی به عنوان کارگردان کسی را برای بازی در کاری انتخاب می کنیم، حتما این پیشنهاد مورد قبول واقع شود. برای مثال برای ورود بازیگر باید شرایطی وجود داشته باشد که فرد درگیر کار دیگری نباشد و از سوی دیگر از نظر فرد متن و کار خوبی به وی پیشنهاد داده شده باشد، بنابراین کارگردان در انتخاب بازیگر به طوریکه همه فکر می کنند دارای اختیار و توانایی وسیع نیست.

پدرخوانده ناپلی دراین نمایش چه ویژگی هایی دارد؟

پدر خوانده ناپلی ویژگی ها و خانواده خود را دارد و اگر بخواهیم معناگرا به این شخصیت نگاه کنیم، انسانی اصلاح گراست که برخلاف تصویر اولیه دنبال مدینه فاضله نیست. پدر خوانده ناپلی جامعه را می شناسد و با سیستم نادرست اجتماعی آشنایی دارد.وی نمی خواهد جامعه را منقلب کند بلکه فردی اصلاح طلب است که معتقد است جامعه نادانی را پرورش می دهد و برای اصلاح جامعه در مقابل بخشی از پیامدها که محصول کار افراد ناآگاه است می ایستد.

نویسنده برای جداسازی این دو فضا چه کرده است؟

نویسنده این اثر تفاوت این اندیشه را با قرار دادن دو تفکر متضاد در کنار هم به خوبی بیان کرده است؛ چرا که پدر خوانده ناپلی معتقد است با صلح بیشتر می توان به آبادانی دست پیدا کرد.