در حالی که صادرات نفت جمهوری اسلامی در یک سال گذشته به یک سوم رسیده، سردار نفتی دولت تهدید کرده است که همان را هم صادر نخواهد کرد. این تهدید در شرایطی مطرح می شود که نفت کش های شرکت نفت برای تردد در آب های آزاد و فروش نفت، زیر پرچم تانزانیا حرکت می کنند.
در شرایطی که زیر فشار تحریم های بین المللی صادرت نفت ایران به زیر یک میلیون بشکه در روز رسیده است، سردار نفتی جمهوری اسلامی هنوزبرای غرب رجز می خواند. رستم قاسمی که به امارات متحده سفر کرده است دیروز گفت: “در صورتی که غرب تحریم‌های خود را علیه ایران تشدید کند جمهوری اسلامی هم در مقابل اقدام به قطع صادرات نفت خود خواهد کرد.”
پاییز و زمستان سال گذشته دولت های عضو اتحادیه اروپا و ایالات متحده طرح هایی را تصویب کردند که بر مبنای آن خرید نفت از جمهوری اسلامی تحریم می شد. اتحادیه اروپا که خود خریدار نزدیک به یک پنجم نفت ایران بود از اوایل تیرماه امسال پس از شکست آخرین دور مذاکرات اتمی ۱+۵ خرید نفت خود از جمهوری اسلامی را قطع کرد. ایالات متحده نیز به شرط کاهش قابل توجه خرید نفت از ایران، ۲۰ کشور را از لیست تحریم نفتی معاف کرد. بر این اساس مهم‌ترین خریداران نفت ایران یعنی چین، هند، ژاپن همچنان به خرید نفت ادامه می‌دهند اما میزان خریدشان به قدری افت کرده است که صادرات نفتی به حدود ۸۰۰ هزار بشکه در روز در ماه گذشته رسید. این تقریبا یک سوم میزان نفتی است که جمهوری اسلامی پیش از تحریم‌ها صادر می‌کرد.
بر اساس آمار سازمان کشورهای صادر کننده نفت – اوپک- در ماه جولای صادرات نفت جمهوری اسلامی حدود ۱.۱ میلیون بشکه در روز بود.
حالا در این وانفسا سردار رستم قاسمی – فرمانده پیشین قرارگاه خاتم سپاه - ظاهرا تصمیم گرفته است قید همان ۸۰۰ هزار بشکه را نیز بزند. او خطاب به کشورهای غربی گفته است: “اگر به افزایش تحریم‌ها ادامه بدهید ما هم صادرات نفت مان به دنیا را قطع می‌کنیم.”
این تهدیدات در شرایطی مطرح می شود که جمهوری اسلامی از زمان تشدید تحریم های نفتی از تمامی ترفند ها استفاده کرده است تا بتواند به هر صورتی شده نفت خود را خود بفروشد تا جایی که در قبال صدور نفت، از هند و چین کالا وارد می کند؛ معامله ای که یاد آور مبادله کالا ـ کالایی ست.
سرقت پرچم تانزانیا
از سوی دیگر سردار قاسمی در شرایطی تهدید به قطع صادرات نفت کرده که نفت کش های شرکت ملی نفت با پرچم های جعلی در آب های آزاد تردد می کنند تا بتوانند محموله خود را بفروشند. بیست و چهار ساعت پیش از اظهارات وزیر نفت، خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی نوشته بود که کشتی های جمهوری اسلامی عمدا پرچم ایالت نیمه خودمختار زنگبار تانزانیا را بر عرشه کشتی ها نشان می دهند، در حالی که هیچ تانکر نفتی ایرانی در این کشور آفریقای شرقی به ثبت نرسیده است.
عبدالله کومبو، مدیر برنامه ریزی، سیاست و تحقیقات وزارت زیرساخت و ارتباطات تانزانیا ۱۵ اکتبر به بلومبرگ گفته است که “این کار ایرانی ها باید اشتباه باشد، چراکه سازمان ثبت کشتی ها در تانزانیا مجوز نصب پرجم این کشور به نفتکش های ایرانی را نداده است.”
مرداد امسال نیز جمهوری اسلامی دست به ترفند مشابهی زده بود؛ در آن زمان شرکت ملی نفت قصد داشت با ثبت شرکت هایی در آفریقا راه دریایی نفت کش هایش در آب های آزاد جهان را باز کند. بر اساس گزارش ها جمهوری اسلامی با ثبت ۳۶ نفت کش در تانزانیا کوشیده بود تا تحریم های شدیدی را که علیه تردد این نفت کش ها وجود دارد بی اثر کند. گرچه آن نقشه نیز لو رفت و سرو صدای مقامات دارالسلام را در آورد تا جایی که “جمهوری متحد تانزانیا” از ایالات متحده و اتحادیه اروپا خواست به تحقیقات برای شناسایی مبداء و ملیت نفتکش‌هایی که با پرچم این کشور حرکت می‌کنند کمک کنند.
تانزانیا کشوری در شرق قاره آفریقا و مرزهای شرقی اش تماما به اقیانوس آرام متصل است. بندر مشهور زنگبار محلی شلوغ برای تردد کشتی ها و نفت کش های بین المللی شناخته می شود.
اداره کشور بدون نفت
حالا در شرایطی که جمهوری اسلامی در بحران اقتصادی موجود می کوشد با فروش حداکثر نفت از بدتر شدن اوضاع اقتصادی جلوگیری کند، رستم قاسمی گفته است: “طرحی احتیاطی آماده کرده‌ایم تا کشور را بدون هیچ‌گونه درآمد نفت اداره کنیم.“این در حالی است که طلای سیاه، اولین منبع درآمد دولت ها در ایران است.چند ماه پیش محسن خجسته مهر - معاون برنامه‌ریزی وزارت نفت - در همایشی تحت عنوان “همایش تولید ملی و سرمایه ایرانی” اعلام کرده بود صنعت نفت ۶۵ درصد درآمد دولت را تشکیل می‌دهد. همچنین ۸۵ درصد درآمد ارزی نیز از فروش نفت به دست می آید؛ آماری که برخی معتقدند از این نیز بالاترست.
رستم قاسمی همچنین در بخش دیگری از اظهاراتش تصریح کرده است: “تا الان مشکلات جدی نداشته‌ایم، اما اگر به تحریم‌ها اضافه شود طرح احتیاطی را اجرا خواهیم کرد.”
در طی شش ماه گذشته ارزش ریال در برابر دلار افت بیش از صد در صدی داشته است. یعنی از ۱۷۰۰ تومان به ۳۵۰۰ تومان رسیده است. امری که باعث شد در ماه مهر بازار تهران به تظاهرات خیابانی دست بزند.
منتقدان می گویند مقامات جمهوری اسلامی در این شرایط بحرانی به جای آنکه با مذاکره به کاهش تحریم های بین المللی کمک کنند، همچنان به حربه تهدید متوسل می شوند؛ تهدید هایی که هیچ کدام عملی نشده است.
برای نمونه سرداران سپاه و امیران ارتش و رسانه های نزدیک به حاکمیت از دیماه سال گذشته، زمانی که احتمال تحریم نفت تهران بالا و بالاتر می رفت، در یک سیاست هماهنگ، جملگی تهدید می کردند که در صورت اعمال این تحریم ها، جمهوری اسلامی متقابلا تنگه هرمز ـ شاهراه ترانزیت نفت خاورمیانه ـ را خواهد بست؛تهدیدی که مدتی بعد پس گرفته شد.
