پس از عقب نشینی جمهوری اسلامی در مورد محل مذاکرات اتمی، دیروز وزیر امورخارجه از غرب خواست “صادقانه” به اتاق مذاکره بیاید. همزمان در حالیکه گفته می شود ایالات متحده خواستار برچیده شدن سایت اتمی فردو است، رئیس سازمان انرژی اتمی در یک برنامه تلویزیونی تاکید کرد که این سایت تعطیل نمی شود.
خبرگزاری فارس دیروز به نقل از دبیرخانه شورای امنیت ملی از قطعی شدن برگزاری مذاکرات اتمی میان جمهوری اسلامی و کشورهای گروه 1+5 در شهر استانبول خبر داد. این در حالی است که هفته گذشته سران حکومت و رسانه های جناح راست با راه انداختن موجی علیه دولت رجب طیب اردوغان گفته بودندمایل اند در عراق با غربی ها مذاکره کنند.
در بیانیه دبیرخانه شورای عالی امنیت البته تاکید شده به دنبال انجام چندین دور مذاکرات فشرده بین معاونان سعید جلیلی و کاترین اشتون، دو طرف توافق کرده اند دور بعدی این مذاکرات در بغداد باشد؛توافقی که در اظهارات دیروز سخنگوی کاترین اشتون هیچ اشاره ای به آن نشده است. گفته می شود اطلاعیه شورای امنیت ملی پیرامون برگزاری مذاکرات در بغداد می تواند برای راضی کردن طیف هایی از اصولگرایان مخالف مذاکره باشد.
سخنگوی کمیسر سیاست خارجی اتحادیه اروپا پنج روز مانده به شروع گفتگوهای هسته ای ابراز امیدواری کرده است تا این مذاکرات “بتواند فضای سازنده ای برای دست یافتن به پیشرفت واقعی ایجاد کند، البته هدف ما وارد شدن به روندی پایدار است.”
غرب صادق باشد
وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی هم دیروز گفت 1+5 باید “صادقانه” پای میز مذاکره بنشیند. علی اکبر صالحی هر گونه “شرط و شروط” قبل از مذاکره را بی معنا دانسته است.گفتنی اینکه کشورهای ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین بعلاوه آلمان تاکنون پیش شرطی برای برگزاری مذاکرات مطرح نکرده اند، اما به گزارش رسانه های خبری قرار است در جریان مذاکرات خواسته های مشخصی را مطرح کنند.
نزاع بر سر فردو
روزنامه نیویورک تایمز در شماره روز شنبه نوشته بود ایالات متحده و کشورهای اروپایی از تهران خواهند خواست تا مقدمات فوری برچیده شدن سایت فردو را مهیا کنند. فردو از اسرارآمیز ترین سایت های اتمی جمهوری اسلامی است که در کوهستان های اطراف قم قرار دارد.
گفته می شود دیگر خواسته غرب از تهران تعلیق غنی سازی اورانیوم با “غلظت بالا” و همچنین انتقال ذخیره اورانیوم غنی شده با غلظت بالا به خارج از مرزهای ایران است.
کارشناسان اتمی اورانیومی که بالاتر از 3.5 درصد غنی شده باشد را در گسترده “غلظت بالا” در نظر می گیرند. جمهوری اسلامی همواره تاکید داشته است که غنی سازی اورانیوم را متوقف نخواهد کرد. میزان غنی سازی اورانیوم در کشور در دو سال اخیر به 20 درصد رسیده است و مشخص نیست آیا تهران با بازگشت به غنی سازی 3.5 درصد موافقت خواهد کرد.
با این حال خبرگزاری فارس که به سپاه پاسداران نزدیک است روز گذشته در گزارشی از توافق ایالات متحده و اسرائیل در خصوص هزار سانتریفیوژ و هزار کیلوگرم اورانیوم 3.5 درصد غنی‌شده جمهوری اسلامی خبر داد و آن را یک “عقب نشینی” برای غرب خواند. فارس در این گزارش به این موضوع اشاره نکرده که آیا تهران به چنین حدی از غنی سازی رضایت خواهد یا نه.
عباسی: چرا باید فردو را تعطیل کنیم؟
فردو تنها سایت اتمی جمهوری اسلامی است که در آن اورانیوم با غلظت 20 درصد در حجم بالایی تولید می شود. شامگاه یکشنبه رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی در برنامه “کنکاش” که از شبکه ماهواره ای جام جم پخش می شد در پاسخ به این پرسش که آیا تهران حاضر است به بهای پیشرفت مذاکرات از فعالیت در فردو و غنی سازی 20 درصد دست بردارد، گفت: “توصیه می‌کنم اصلا آنها چنین درخواستی را نداشته باشند.”
وی با غیر منطقی خواندن چنین درخواستی گفت: “ما به آنها گفته بودیم که نیاز به سوخت داریم و آنها نیز باید طبق قوانین آژانس سوخت را در اختیار ما می‌گذاشتند. آژانس آن قدرت لازم را نداشت که کشورهای دارنده سوخت را مجاب کند که آن را با قیمت مناسب در اختیار ما بگذارد.”
فریدون عباسی با این استدلال که جمهوری اسلامی در حد نیاز رآکتور تهران اورانیوم 20 درصد تولید می کند، می پرسد: “زمانی که همه فعالیت‌های ما زیر نظر آژانس است، چرا باید فردو را تعطیل کنیم.”
احمدی نژاد و پیشنهادات عملی
در همین حال دو روز پیش احمدی نژاد نیز گفته است در مذاکرات شنبه آتی پیشنهاداتی “عملی” مطرح خواهد کرد. وی گفته است در دوره های پیشین مذاکرات هم جمهوری اسلامی پیشنهاد مبادله سوخت را دنبال کرده بود که طرف‌های غربی آن را نپذیرفتند.
گفتنی است پاییز سال 88 پس از آنکه نمایندگان دولت احمدی نژاد حتی پیش نویس توافقی برای تبادل سه چهارم اورانیوم ایران با غرب را در وین امضا کردند، آیت الله خامنه ای از تهران این توافق را باطل اعلام کرد و از نمایندگان دولت خواست امضای خود را از پای آن توافق نامه بردارند.
پس از آن جمهوری اسلامی در کنفرانس تهران با حضور برزیل و ترکیه کوشش کرد این مبادله را بار دیگر احیا کند، اما غرب دلسرد از پیمان شکنی تهران از پذیرش آن سرباز زد.
پس از آن جمهوری اسلامی زمستان 89 در استانبول مذاکرات مجددی با 1+5 برگزار کرد که به گفته کاترین اشتون چیزی جز “ناامیدی” به همراه نداشت. ناامیدی که باعث شد اتحادیه اروپا و ایالات متحده دست به تحریم حوزه انرژی ایران (نفت) دست بزنند. حالا پانزده ماه پس از آن مذاکرات نا موفق، روز دوشنبه وزیر امورخارجه در اظهاراتی مداراجویانه گفت:
“ما نیز با نیت صادقانه تلاش می‌کنیم هر دو طرف به صورت برد ـ- برد به نتیجه مرضی‌الطرفین برسند تا هم جمهوری اسلامی به حق و حقوق خود دست یابد و هم نگرانی گروه ۱+۵ از آنچه تاکنون اعلام کرده برطرف شود.”
