مشکلات دارو و درمان در دو سال اخیر به حدی گسترده شد که جان هزاران ایرانی را به خطر انداخت. این در حالی بود که رسانه‌های دولتی به ویژه صدا و سیمای جمهوری اسلامی به صورت مداوم اخباری در مورد رضایت‌بخش بودن پیشرفت‌ها در حوزه درمان منتشر می‌کردند و مسوولان دولت قبلی نیز مدام وعده بهبود می‌دادند. تاکنون در روزآنلاین، گزارش‌های بسیاری از بحران دارو خوانده‌اید که کمبود شدید داروهای حیاتی بیماران قلبی آخرین آنها بود. با روی کار آمدن دولت جدید، امیدواری به حل مشکلات دارویی افزایش پیدا کرده و به نظر می‌رسد اندکی از وسعت و عمق بحران کاسته شده است. پس از گفت‌وگو با رییس بنیاد بیماری‌های خاص که بحران دارو در دولت دهم را عمدی می‌دانست به سراغ مدیرعامل سازمان تدارکات پزشکی هلال احمر رفته‌ایم. او یکی از منتقدان وضعیت به وجود آمده در حوزه درمان است و انتقادهای تندی را متوجه مدیران دولت گذشته و شخص وزیر سابق بهداشت کرده است. مشروح گفت‌وگو با ظاهر رستمی را در ادامه می‌خوانید:
بعد از بحران شدیدی که در حوزه دارو داشتیم، شرایط و وضعیت دارو در حال حاضر به چه صورت است؟
شرایط و وضعیت دارو نسیبت به گذشته خیلی بهتر شده است. این برنامه‌ای که وزارت بهداشت در دستورکار دارد مبنی که بر اینکه قیمت داروهای خاص را به قیمت سال ۹۱ برگرداند یک کار مفید و ارزشمند برای بیماران خاص است. من فکر می‌کنم شرایط خیلی بهتر شده، حتی ما می‌بینیم که فروش داروخانه‌ها افزایش داشته است. به طوری که فروش داروخانه هلال احمر، نسبت به اردبیهشت ماه چیزی حدود ۱۰۰ درصد رشد پیدا کرده است. این نشان از آن است که شرایط دارو بهتر شده و مردم می‌توانند داروهای خودشان را از داروخانه ها تامین می کنند.
یعنی الان بیماران خاص به سادگی به داروهایشان دسترستی دارند؟
اسفند ماه محدودیت و مشکلاتی در بخش دارویی کشور ایجاد شد که این مشکلات ادامه داشت تا خرداد ماه. از تیرماه به بعد روند کاهش مشکلات دارویی را داشتیم و الان به مراتب نسبت ماه‌های قبل وضعیت دارو درمان بهتر است.
دلیل این بهبود شرایط چه بوده است؟
یکی از دلایلش این است که خود شرکت‌های مورد نظارت وزارت بهداشت و درمان رغبت بیشتری برای واردات دارو پیدا کرده‌اند. دوم اینکه خود وزارت بهداشت با یک زویه بازتر به این موضوع نظارت دارد و سوم هم با توجه به دستوری که ریاست محترم جمهوردر رابطه با ترخیص داروهای گمرک صادر کردند شرایط رو به بهبود گذاشته است. خیلی از داروهای مورد نیاز کشور در گمرک دپو بود. در بحث گمرک هم ما سه مشکل داشتیم یک مشکلمان این بود که دارو در سال ۹۱ با نرخ ارز مرجع آمده بود و حالا بخش‌نامه شده بود که باید با نرخ ارز مبادله‌ای محاسبه بشود. این یک کار اشتباه و غیرکارشناسی بود.. خود عزیزانی که در گمرک بودند هم در بحث ترخیص دارو باید کمک بیشتری می‌کردند. دارو یک نیاز اساسی است و بخش سلامت مربوط است، باید بیشتر به این فرایند توجه می‌شد و کارهای اداری را در زمان کوتاه‌تری انجام می‌گرفت. از طرفی خیلی از داروهایی که وارد شده بود با ارز مبادله‌ای حساب شده بود و در حقیقت برای مردم گران تمام می‌شد.
شما اخیرا انتقاداتی در خصوص عملکرد آقای طریقت منفرد (آخرین وزیر بهداشت دولت دهم) مطرح کردید و مسبب بخشی از بحران دارو را ایشان دانستید، آیا زمانی که ایشان وزیر بودند هم این نظرات را منتقل کرده بودید؟
من کاری به شخص ندارم، من آن موقع هم گفتم الان هم تاکید می‌کنم، ۱۰ سال دیگر هم حرف‌هایم را خواهم گفت و پای حرف‌هایم هستم و اصلا هم اعتقادی به چپ‌گرا و راست گرا ندارم؛ همه هم من را می‌شناسند. من عرضم این بود که عدم تصمیم‌گیری صحیح وزارت و بهداشت در آن مقطع زمانی باعث شد که مردم در تهیه دارو به مشکل بر بخورند. اینکه بیایند بگویند ما می‌خواهیم یارانه بدهیم اما فرایند چگونگی یارانه تعیین نشده باشد غیرمنطقی است. وقتی هنوز بودجه در مجلس تصویب نشده و هیچ‌چیز مشخص نیست بیایم بحران درست کنیم و بگوییم در آینده می‌خواهیم یارانه بدهیم که نمی‌شود، کدام عقل سلیمی این کار می کند؟ در اسفندماه بحث شد که که برای داروارز مرجع تخصیص پیدا کند، اینکه ایشان بیاید بگوید من احتیاجی به ارز مرجع ندارم، چون می‌خواهم در آینده یارانه بدهم، شدنی نیست. شما اول بگذار یارانه را دریافت بکنی، یارانه در خزانه وزارت بهداشت بیاید، بعد بگو من ارز لازم ندارم.
شما قبلا اعلام کرده بودید ۲۴۰در قلم دارو با کمبود مواجه هستیم، الان چه مقدار از آن تامین شده و چقدر مانده است؟
وقتی من در فروردین ماه اعلام کردم ۲۴۰ قلم کمبود دارو داریم به خیلی‌ها برخورد، گفتند نه این تعداد نیست. حتی عده‌ای این رقم را رد کردند. حالا و بعد از اینکه ما پذیرفتیم ۲۴۰ قلم دارو کم داریم تلاش شد و الان به حدود ۴۰ قلم رسیده است که این خوشحال کننده است. آن مقدار باقیمانده هم به زودی مرتفع می‌شود. من فکر می‌کنم بین بخش دولتی و خصوص یک توافقاتی ایجاد شده و انشالله شرایط بهتر خواهد شد.
اعلام کمبود ۲۴۰ قلم دارو از سوی شما تکذیب شده بود. جریان این تکذیب چه بود؟
من همان وقت که اعلام کردم ۲۴۰ قلم دارو کم داریم به من اعتراض کردند. وقتی از آقای وزیر پرسیدند، گفت این ۲۴۰ قلم را قبول ندارم از کسی که این حرف را زده بپرسید چطور این نظر غیر کارشناسی را داده است. نه، این حرف غیر کارشناسی نبود. متاسفانه انسان‌هایی که در بطن جامعه هدف هستند همیشه به این متهم می‌شوند که غیر کارشناسی حرف می‌زنند. آنهایی که زیر باد کولر می‌نشینند و از بطن مردم آگاهی ندارند و خودشان را به عنوان ایده‌پرداز مطرح می‌کنند، می‌آیند به اسم کارشناسی، کسانی که در بطن مردم هستند را زیر سوال می‌برند. ما باید واقعیت‌های جامعه را ببینیم حالا هر کسی می‌خواهد باشد، باشد.
الان با دستور رئیس جمهور این همه دارو ترخیص شده، ما قبلا ال‌اسی ۱۳۰ درصدی باز می‌کردیم، یعنی اگر می‌خواستیم ۱۰ میلیون تومان دارو از خارج بخریم، باید اول ۱۳ میلیون تومان در بانک می‌گذاشتیم بعد درخواست دارو می‌دادیم. این کدام منطق است؟ کدام عقل است؟ کدام تدبیراست؟ توقع داشتند قیمت دارو سر به فلک نکشد؟ الان رئیس جمهور محترم دستور داده و این میزان به ۳۰درصد کاهش پیدا کرده، این روش منطقی و روی برنامه است. ما واقعیت‌های خوب جامعه را باید بیان کنیم، واقعیت‌های بد جامعه را هم باید بگوییم. هر کس می‌خواهد به او بر بخورد، بر بخورد. من در اردیبهشت ماه با خون دل توانستم واکس مننژیت برای حجاج تهیه کنم، کشور بحران واکسن داشت. چرا اینطور شد؟ خود آقای طریقت گفت نه بانک مرکزی حق ندارد ارز مرجع در اختیار جمعیت هلال احمر قرار بدهد. چرا گفتید؟ به چه دلیل گفتید که این بحران ایجاد شد؟ اما الان که دارم با شما حرف می‌ز‌نم با تدبیری که صورت گرفته تا پایان خرداد ماه سال آینده واکسن در انبارها موجود داریم و به این افتخار می‌کنم. بعضی‌ها از منطق دور هستند از کار، درد، مشکلات و رنج مردم دور هستند و نسخه غیرمنطقی و غیراصولی می‌پیچند.
شما از درد مردم می‌گویید و می‌گویید در بطن جامعه بوده‌اید. شرایط بیماران نیازمند دارو را در بحران کمبود دارو چطور دیدید؟
مردم ما مردم بزرگواری هستند؛ مردمی هستند که همیشه در رکاب نظام هستند و غم خودشان را روی دوش هیچ دولتی نگذاشتند. بنابراین برای این مردم باید هر کاری کرد. وقتی دارو نباشد مردم و بیماران ناراحت هستند من نمی‌خواهم حالا این چیزها را منتشر کنید و باز خاطرمردم آزرده بشود، در حقیقت نمی‌خوام به این مسائل بپردازم.
آقای محمد فرهادی ریاست هلال احمر را به عهده گرفته‌اند، تعامل ایشان با بخش‌های این سازمان چطور است؟
آقای فرهادی سه شاخصه مهم دارد. اولا اینکه ایشان سابقه دو دوره وزیر بهداشت بودن دارد، این تجربه خصوصا در بخش سلامت کشور بسیار گران‌بها است. نکته دوم اینکه ایشان از اول انقلاب حضور داشتند و سابقه ۳۵ سال کار اجرایی دارند. مورد سوم متانت در رفتار سازمانی ایشان است. ایشان بسیار شخص با اخلاق، مودب و متینی هستند. مننظرم نسبت به ایشان مثب است و امیدواریم بتوانیم خدمت کنیم.
شما در سمت خودتان باقی خواهید ماند؟
این که بمانم یا نه بستگی به نظر آقای فرهادی دارد. من در این سمت بمانم یا نمانم برای ایشان احترام قائل هستم. در حقیقت این تعریف و تمجیدی که کردم بستگی به ماندن یا رفتن من ندارد. نظرم را گفتم.
